Десет години војуваме за туѓи цели и за возврат не добивме ништоМакедонските војници учествуваат во воените мисии на НАТО уште од 2002 година во Авганистан, Ирак, Босна и Херцеговина и во логистичката поддршка на КФОР за Косово. Мисиите нѐ чинат околу 80 милиони евра, војниците се изложени на опасност во борбени дејства, а добивката за Македонија е нашето бескрајно чекање пред портите на НАТО
Мировните мисии на САД и на НАТО не се наши војни
Американската интервенција во Ирак и во Авганистан е мотивот што ги натерал Чеченците, браќата Царнаеви, да го извршат терористичкиот чин на Бостонскиот маратон, во кој три лица загинаа и стотици се повредени. Оваа информација, која ја пренесе „Вашингтон пост“, ја отвори и дилемата во врска со нашето учество во мировните мисии на Блискиот Исток.
Последните терористички напади во САД наметнаа и серија прашања каде е Македонија во оваа приказна. Дали треба да стравуваме дека сличен ваков напад, како оној во Бостон, може да ни се случи, како знак на одмазда од радикалните исламисти, бидејќи и ние сме дел од овие американски интервенции.
Треба ли генералскиот врв во Скопје да бие војна што условно не е наша? Дали АРМ треба и натаму да биде дел од мировните мисии на НАТО во светот, иако и покрај нашите надежи, не ни помогнаа да станеме членка на сојузот.
Мисиите нѐ чинат околу 80 милиони евра
Повеќе од една декада македонската армија учествува во мировни мисии на Алијансата, која, според податоците од сите досегашни буџети на Министерството за одбрана, ја чинело нашата државата околу 80 милиони евра.
За овој период Македонија испрати близу 500 македонски војници што учествуваа во стабилизацијата на Ирак и уште најмалку толку што учествуваат во Авганистан, Босна и во Либан.
Прва мировна мисија во која македонските војници учествуваа е онаа во Авганистан во 2002 година.
Потоа следува мисијата „Слобода за Ирак“, каде што македонските војници помина неколку години. Сега Македонија партиципира во мисијата ИСАФ во Авганистан, потоа во мисијата на Европската Унија „Алтеа“ во Босна и Херцеговина и во логистичката поддршка на КФОР за Косово.
Грција на Блискиот Исток само со симболични инженери
Ова е сметката што ја плативме за да добиеме условна покана за членство во НАТО, оптоварена со решавање на спорот за името со Грција.
Од друга страна, пак, попречувачот на нашите евроатлантски амбиции, Грција, како полноправна членка на НАТО и држава што во количество и во квалитет има добиено најмногу бесплатно оружје од САД, во моментов учествува со 140 војници во Авганистан. Според грчко-американскиот неделник „Грик њуз“, дури 120 од нив се обични инженери. Тоа е придонесот од 250-илјадната грчка армија.
Според процентот на војници во борбени операции, Македонија е меѓу водечките земји-учеснички во мисиите во странство, веднаш по САД и Велика Британија. Моментно во странските мисии учествуваат околу четири отсто од вкупниот број македонски војници. Тој просек во НАТО-земјите е малку повеќе од еден отсто од вкупните воени сили.
НАТО го завршува борбениот ангажман во 2014 година
Единаесетгодишната војна во Авганистан веќе е политички товар за повеќето западни лидери, кои се обидуваат да им стават крај на борбените операции. Токму тоа се потврди и на вчерашното пролетно заседание на НАТО во Брисел.
До крајот на годинава илјадници американски војници ќе ги напуштат борбените позиции во Авганистан. Нивните чекори ги следат Франција, Германија и Велика Британија, кои, според најавите, комплетно ќе го повлечат своето воено присуство од оваа земја кон крајот на 2014 година, а досега оттаму веќе комплетно се повлекоа Италија и Шпанија.
Според најавите од Белата куќа, до крајот на годината, во декември, ќе се повлечат 23.000 американски војници од оваа земја. Следни се Французите со масовно повлекување до почетокот на 2015 година, а своја стратегија имаат и Британците. Британскиот премиер Дејвид Камерон нагласи дека британските сили мора да се повлечат од Авганистан до 2015 година, што значи дека за многу краток период вкупно 150.000 припадници на коалициските сили ќе се вратат во своите земји.
Германскиот министер за надворешни работи Гидо Вестервеле вчера изјави дека иако сојузот си заминува од оваа земја, не сака да дозволи Авганистан да биде препуштен сам на себе и „не сака да остави вакуум“.
Наспроти Вестервеле, неговиот холандски колега Франс Тимерманс изјави дека неговата влада, што се однесува до ова прашање, процесот на донесување одлука ќе го почне откако ќе знае кои се американските планови.
Друг одлучува за нас кога ќе си заминеме
Додека големите земји кројат планови по колку војници да враќаат дома секоја година, Македонија не го прави тоа бидејќи припадниците на АРМ наводно присуствуваат таму во партнерски мисии, па затоа сѐ треба да се реши во договор со партнерите. Поради тоа, Македонија нема подготвено стратегија и план за повлекување. Во Авганистан и во Босна и Херцеговина сега имаме приближно двесте мировници.
- Сите одлуки, па и онаа за повлекување, се регулирани на партнерско ниво. Нашите војници во мировната мисија во Авганистан даваат посебен придонес кон тамошната ситуација. Дел сме од ИСАФ, а одлуката за повлекување оттаму ќе ја има кога сѐ ќе биде договорено со партнерите, што значи дека за сѐ се одлучува тимски - е досега познатиот став на Министерството за одбрана.
Во Авганистан нашите војници вршат обука и менторирање на авганистанските безбедносни сили. Нашето присуство во оваа земја најверојатно ќе биде до моментот додека не се истренира, професионализира и зголеми бројот на оружените сили на таа земја до задоволителни граници.
Ванковска: Заборавивме зошто сме во Авганистан
Универзитетската професорка Билјана Ванковска вели дека со оглед на тоа што Македонија е речиси една деценија присутна во операциите во Авганистан, некогаш и забораваме со која цел и зошто нашите контингенти беа испратени таму.
- Идејата за мировните мисии беше дека треба да се покаже солидарност со САД (и НАТО) и дека со тоа ќе си го забрзаме влезот во Алијансата. За среќа, досега немавме човечки жртви, но факт е дека сѐ уште учествуваме во мисија со сомнителен легитимитет и во содејство со Алијанса што ги сака нашите војници, но не ја сака земјата под име Македонија како своја членка - објаснува Ванковска.
Таа вели дека со оглед на фактот што во Авганистан речиси нема воено злосторство што не е извршено, барем на индиректен, ако не на директен начин, бидејќи сме воено присутни како држава ја носиме одговорноста за сѐ што се случува таму.
- Македонија е на четврто место според бројот на војници во пропорција со вкупната популација, а за возврат не добива ништо, додека вложуваме и повеќе од тоа што реално се може - подвлекува професорката.
Презентирајќи го овој податок, Ванковска го поставува прашањето дали воопшто некој кај нас направил рационална анализа на темата што очекуваме од овие мисии и зошто сме таму.
- За жал, кај нас за една деценија не е направено никакво преиспитување на мисијата во парламентот, одвај некое пратеничко прашање во таа смисла, ниту, пак, имаме стратегија за учество во вакви (наводни) мировни мисии. Нашите министри за одбрана одат на моменти толку далеку што ветуваат дека ние ќе бидеме последната држава од ИСАФ што ќе ја напушти оваа земја - истакнува професорката.
Според неа, изговорот дека ова е колективна одлука за учество е слаб и недоволен.
- Прво, и земјите-членки на НАТО самостојно одлучуваат кога, дали и со колку сили ќе учествуваат (голем број од нив одамна рекоа дека не испраќаат веќе трупи или го намалија нивниот број). Второ, Македонија не е членка на НАТО и има целосна слобода да одлучува за тоа дали и натаму ќе партиципира, а трето, Македонија е постконфликтно општество со длабоки социјални проблеми и учеството во ваква операција не ни помага за нивно решавање - подвлекува Ванковска.
Таа резимира дека, за наша среќа, ако го погледнеме последниот терористички инцидент во Бостон, кој е мотивиран од одмазда поради овие интервенции на Блискиот Исток, ние сме премала и премногу безначајна земја за да се плашиме од одмазднички акции на евентуални терористички групи.
http://novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=42513847364&id=9&prilog=0&setIzdanie=22865 
