ИНТЕРВЈУ: ГОРДАНА ЈАНKУЛОСKА, МИНИСТЕРKА ЗА ВНАТРЕШНИ РАБОТИБрутално нe потсетија на што треба да бидеме подготвениТерористите често се претставуваат како „обични“ граѓани и не отскокнуваат од околината со цел да стекнат доверба и да ја шират својата соработничка мрежа. Вистинско прашање е како во иднина ваквата опасност полесно да биде детектирана за да не се повтори грозоморното убиство кај Железарското Езеро, вели во интервјуто за „Дневник“ министерката за внатрешни работи Гордана Јанкулоска.
Што покажува истрагата на МВР во однос на тоа кој би можел да биде мозокот на монструозното убиство на петтемина кај Смилковци?
- Рано е да говориме дали постоел еден мозок или станува збор за идеја на повеќемина. Во вторникот ја отпочнавме последната фаза од реализацијата на операцијата „Монструм“. Со изведување на осомничените пред истражен судија почна и официјалната судска истрага. Прифаќањето на пријавите и отпочнувањето на судската истрага значи дека голем дел од работата е квалитетно завршен. Не знам какви искази дале осомничените пред судот и дали посочиле дека некој ги организирал или ги убедил да го извршат грозоморниот акт, но знам дека ние нема да застанеме додека сите не бидат изведени пред лицето на правдата, без разлика на нивната улога.
Изјавивте дека станува збор за радикални исламисти кои војувале во Авганистан и во Пакистан против војската на НАТО. Kако тие се вратиле во земјава и незабележано дејствувале во главниот град?
- Лицата што престојувале во Авганистан и во Пакистан, без разлика дали војувале или се обучувале и помагале во кампови, при враќање со себе не носат никаков материјален доказ за тоа. Станува збор за оперативни сознанија. Во конкретниов случај ние не работиме на докажување на престојот на овие лица во Авганистан и во Пакистан, туку сме концентрирани на прибирање докази за делата што ги извршиле во земјава. Се сомневаме дека станува збор за лица од кои поголемиот дел се следбеници на радикалниот ислам. Некои од нив биле во контакт со лица или, пак, лично војувале на страна на талибанскиот режим. Една од карактеристиките на потенцијалните извршители на терористички акти е истите да бидат „обични“ граѓани и да не отскокнуваат од околината. Да стекнуваат доверба и да ја шират својата соработничка мрежа. Вистинското прашање е како во иднина ваквата опасност полесно да биде детектирана.
Kолку е сериозна состојбата со радикалните групи во земјава?
- Во никој случај не смее да се потцени и мора внимателно да се следи. Радикалниот ислам не значи секогаш тероризам, но во голем број случаи се покажа дека границата е тенка и лесно е да се премине од едно верско учење во насилен начин на дејствување. Ниедно верско учење не е кривично дело само по себе за да може да го санкционираме. Некогаш овој радикализам служи само како превез за прикривање политички или финансиски интереси, а некогаш е обратно и притоа како средство се користи теророт врз населението. За целосна контрола на групите што проповедаат радикални учења неопходно е вклучување на сите општествени чинители, почнувајќи од верските заедници, комисијата, политичките партии, медиумите...
Имате ли информации што велат странските служби во однос на евентуалното ширење на вахабизмот во Македонија?
- Јас не би им дала примат на информациите што ги имаат странските служби, во однос на оние што ги имаат нашите служби. Безброј пати досега докажавме дека сме достоен партнер во меѓународни рамки. Радикалниот ислам имаше експанзија на глобално ниво, а се разбира дека Македонија не може да биде изземена од ризикот. Глобализацијата и интернетот не се само можност за подобрување на комуникациите меѓу нациите, туку и можност за поефикасно разменување и ширење на радикалните идеи. Факт е дека одредени состојби како економската криза или нестабилните режими во северна Африка или на Средниот Исток одат во прилог на ширење на ваквата идеологија, но тоа не смее да н` обесхрабрува, туку треба да н` натера повеќе да соработуваме.
Сметате ли дека петкратното убиство и истрагата „Монструм“ ја воведуваат земјава во една нова безбедносна ера?
- Целиот свет е воведен во нова безбедносна ера по нападот на кулите-близначки. Ниту најразвиените не може да бидат имуни на терористичките закани. Бомбашките напади во Лондон, Мадрид, Беслан се јасен сигнал дека искривоколчените умови немаат проблем да најдат повод и причина или начин како да внесат чувство на страв и несигурност кај граѓаните, правдајќи се со борба за некои идеали. Тука не би ја ограничила опасноста само на исламскиот радикализам, бидејќи норвешкиот монструм Брејвик е најдобар демант дека тероризмот не познава ниту вера ниту нација. Овој трагичен и грозоморен чин што ни се случи во близина на Железарското Езеро и утврдувањето на сторителите и мотивите, не би рекла дека е вовед во нова ера, туку најбрутално потсетување во какво време живееме и на какви предизвици мора да бидеме подготвени.
Сите досегашни случаи во кои поголеми групи биле обвинувани за тероризам биле придружени со политички притисоци. Очекувате ли притисок за овој случај и од кого?
- Не очекувам, но и да има некаков обид веднаш би сакала да им порачам дека залудно би се труделе. За ваков чин нема простување и нема отстапување. Македонските граѓани за овој случај, како ретко досега видоа заеднички ставови на сите најрелевантни партии, но и недвосмислена поддршка од меѓународната заедница, која целосно се стави на страна на државата. Се надевам дека така ќе остане, иако веќе може да видиме обиди на некои новинари блиски до опозицијата да ја минимизираат акцијата или да фрлат сомнеж врз работењето на професионалците во МВР. Се форсираат неколку тези како таа дека нема јасни докази за тероризам, туку се работи за убиство, но и се прават непринципиелни споредби со случајот „Раштански Лозја“. Сакам да верувам дека тоа е случајно, но боде очи кога неколкумина ќе излезат со истите претпоставки. Можам само да порачам дека е срамно, брутално и нечовечно да се игнорира трагедијата на петте семејства и да се прават обиди за профитирање на нивен грб. Јас би прашала ако не се работи за тероризам, кои се мотивите за убиството? Децата не се ограбени и финансискиот интерес отпаѓа. Не биле во некаква расправија за да ја вклучиме и одмаздата како варијанта. Грев е да се инсинуира и на овие деца да им се импутира некаков криминал за да се покаже дека загинале во криминална пресметка.
Стравувате ли од одмазда или појава на реваншизам по апсењата?
- Стравот е целта што сакаат да ја постигнат ваквите групи. Нивната намера е да предизвикаат вознемиреност и да го променат секојдневниот начин на живеење. Да внесат раздор, нетрпеливост и нервоза меѓу граѓаните. Да внесат сомнеж во капацитетот на институциите и државата и конечно да создадат плодна почва за нивно натамошно дејствување и ширење. Ниту јас, а верувам ниту граѓаните на Македонија нема да бидат соучесници во оваа нивна намера. Го положивме тестот со висока оцена, но не смее да се залажуваме дека не може да има нови предизвици. Мора да останеме сплотени и будни. Секоја земја има свои специфики, но би го посочила примерот на Израел. Kарактеристично за нив е што по терористички напад кафулињата и рестораните имаат повеќе гости од вообичаено. Не дека нивните граѓани не се чувствуваат гневни, разочарани или не жалат за загубите. Напротив. Тие го чувствуваат тоа, но сакаат да испратат порака дека нема да дозволат терористите да успеат во својата намера да ги исплашат.
Правдата ќе ги стигне оние што се во бегство
Дали во текот на акцијата или приведувањето наидовте на отпор од поединци или групи?
- Акцијата беше изведена крајно професионално. Во операцијата беа инволвирани над 800 службени лица од сите организациски единици координирани преку оперативниот штаб. Истата беше реализирана за неполни два часа, без ниту еден испукан куршум. Немаше ниту повредени ниту причина за употреба на сила. Полициските аташеи во земјава и меѓународните претставници веќе ни честитаа на конспиративноста и професионалноста. Воопшто не е лесно да држите во тајност вака масовна операција со оглед на медиумското внимание и повремените информации лиферувани во некои пред с` странски, но и домашни медиуми дека веќе сме ги знаеле сторителите.
Дали имате сознанија каде би можеле да се наоѓаат двајцата директни учесници во убиството кои во моментов се во бегство?
- Според нашите сознанија двете лица по кои трагаме, потпомогнати од двајца од осомничените, илегално ја напуштиле Македонија преку северната граница во делот кон Kосово. Судот веќе им изрече мерка притвор во отсуство, така што врз основа на негова наредба издаваме меѓународна потерница. Ќе соработуваме со сите наши партнери за нивно пронаоѓање и изведување пред лицето на правдата. За нас е најважно дека ги идентификувавме. Правдата некогаш можеби е побавна, но секогаш стигнува. Најдобар пример за тоа беше неодамнешното приведување на Миле Хаџиски во Швајцарија кој повеќе од 15 години ја избегнуваше правдата за сторено убиство.
Александар Манасиевhttp://www.dnevnik.com.mk/default.asp?ItemID=68A46D5E409B5E4F9106B9A7BF9280E7&fb_source=message 
