Колкав дел од буџетот трошат светските сили на одбраната?
Воените трошоци се намалени во светот во минатата година, најмногу како резултат на намалувањето на буџетите за одбрана на западните држави и особено на САД.
Меѓутоа САД сепак остануваат на чело, покажува годишното истражување на шведскиот Меѓународен институт за истражување на мирот ( СИПРИ ).
Во претходната 2012 година, глобалните воени трошоци се намалија за прв пат од 1998 година, за 0,4 проценти. Во 2013 година нивниот пад е забрзан за 1,9 проценти, наведува овој авторитетен институт со седиште во Стокхолм.
САД, чиј буџет за одбрана останува убедливо на прво место, ги намалија воените трошоци за цели 7,8 проценти на 640 милијарди долари, со крајот на воената операција во Ирак, и започнатото повлекување на американските војници од Авганистан и автоматските скратувања на расходите за одбрана во согласност со одлуката на Конгресот од 2011 година. Американските воени трошоци сепак се еднакви на оние на следните девет земји во рангирањето земени заедно.
Светот потрошил минатата година за воени цели колосална сума од 1750 милијарди долари (над 1250 милијарди евра).
“Новите пазарни економии и земјите во развој продолжуваат да ги зголемуваат воените буџети “, истакнува СИПРИ во извештајот. Во текстот се наведува дека “иако во некои случаи ( порастот на трошоците за одбраната ) е природна последица на економскиот раст или одговор на реални потреби во областа на безбедноста, во други случаи тоа претставува губиток на приходите добиени од природни ресурси, и е дело на авторитарни режими или последица од појавата на регионални натпреварувања во вооружување “.
Индикативно е дека трите земји кои ги следат САД во рангирањето ( Кина, Русија и Саудиска Арабија ) се меѓу 23-те земји кои го зголемија повеќе од двојно буџетот за одбрана од 2004 година. За сите земји од оваа група се карактеристични неколку заеднички карактеристики: висок економски раст, големи приходи од нафта или гас и присуство на внатрешен или регионален конфликт.
Кина има поминато во 2013 година за одбрана со 7,4 проценти повеќе средства во споредба со претходната 2012 година, или 188 милијарди долари, во позадината на територијалните спорови со своите соседи во источното и Јужното Кинеско Море.
Според домино загриженоста на Јапонија по повод зголемената кинеска воена моќ, во комбинација со националистичката политика на Владата во Токио, се стави крај на долгото и прогресивно намалување на јапонските трошоци за одбрана.
Русија ги зголемила своите воени трошоци за речиси 5 проценти до 87,8 милијарди долари .
Во Азија и Океанија е забележан раст на воените буџети со 3,6 проценти. Авганистан е на прво место, со цели 77 проценти, имајки го предвид претстојното преземање на поголемиот дел од странските војници во земјата до крајот на оваа година.
На Блискиот Исток воените трошоци се зголемија за 4 проценти . СИПРИ сепак не располага со податоци за земји како Обединетите Арапски Емирати, Иран, Катар и Сирија.
Саудиска Арабија ги зголемила трошоците за цели 14 проценти до 67 милијарди долари, со што се придвижила од седмо до четвртото место на глобално ниво, надминувајќи држави како Франција ( на 5 – то место) и Велика Британија ( на 6-тото ). СИПРИ го објаснува овој скок со тензиите со Иран и стравувањата на режимот од немири. Првите десет ги дополнуваат Германија, Јапонија, Индија и Јужна Кореја.
И покрај намалувањето на буџетите за одбрана во Европа во услови на економска криза, Франција прави исклучок.
Нејзините воени трошоци во 2013 година беа едвај со 4 проценти пониски во споредба со 2008 година, и покрај слабиот економски раст, но на позадината на воените операции кои земјата ги презеде во Мали и Централно Африканската Република.
Во Африка буџетите за одбрана се зголемија сериозно, за 8,3 проценти, во голема мера благодарение на нафтените приходи на земји како Алжир и Ангола.
Во краткиот преглед СИПРИ предвид зачувување на регионалниот тренд на намалување на воените трошоци во Северна Африка, Западна и Централна Европа и Австралија, најмногу како резултат на строгите мерки за штедење. За сметка на тоа продолжува зголемувањето на буџетите за одбрана во Африка, Азија, Источна Европа, Латинска Америка и Блискиот Исток.
[You must be registered and logged in to see this link.]
