Lockheed AH-56 "Cheyenne"

Број на мислења : 503

Polkovnik D-r. Robert Hewson (penzioniran oficer na Armiskata Avijacija na SAD)

"Nad Granicite: Lockheed AH-56 Cheyenne - Izgubenoto pleme"

Predgovor:

- Unikatniot Lockheed AH-56 "Cheyenne" beshe delumno jurishen borben helikopter, a delumno lovechki borben avion...Teshko vooruzhen i molskavichno brz, vetuvashe vistinska revolucija (od tehnichki aspekt) na bojnoto pole vo 70-tite godini...Na krajot, se pokazha deka e eden "skok premnogu" i za politicharite i za armijata....Sepak, so ispravnost mozhe da se smeta deka - istiot beshe vistinski "predvesnik" na deneshnite sovremeni jurishni borbeni helikoteri....

Del 1-vi, "Originalen koncept"

Lockheed AH-56 "Cheyenne" go zasluzhuva svoeto mesto vo sovremenata svetska voena avijacija - ne samo zaradi toa shto vo vistinska i bukvalna smisla na zborot - beshe prviot svetski voen helikoter koj od samiot svoj zarodish beshe koncepiran kako roto-kraftna jurishna borbena vozdushna platforma, tuku i zaradi golemiot progres koj negoviot proekt go donese (vo tehnichki smisol) vo sevkupnata svetska helikopterska tehnologija.

Istiot "vetuvashe" mnogu - nudeshe dvokratno pogolema brzina od site dotogashni voeni (i opshto) helikopteri vo svetot, zaedno vo kombinacija so dotogash (a i dosega) nevidena manevrabilnost za edna roto-kraftna vozdushna platforma - i konechno, seto toa beshe iskombinirano so neverojatno golema ognena mokj.

Negovata uloga beshe sosema "ednostavna" - on trebashe da bide "javachkata sachmarka" na voeno-transportnite helikopteri koi prevezuvaa vojnici, i da bide niven "zashtitnik" vo zonata na nivnoto desantiranje.

Negoviot kraj se pokazha kako moshne kontraverzen, bidejkji beshe odkazhan kako proekt pred i se zaradi pozadinata na golemata inter-vidovska (vnatreshno-rodovska) borba pomegju rodovite vo Vooruzhenite Sili.

Sepak, iako istiot ne uspea da vleze vo proizvodstvo - redno e da se napomene deka istiot ne beshe voopshto otkazhan radi nekoj negov eventualen osnoven "dizajnerski nedostatok" ili "tehnichka mana" - tuku pred i nad se, zaradi zhestokata politichka borba koja se razvi okolu nego, a koja istata vo sebe inkorporirashe i mokjni chiniteli koi bea daleku nad vo svojata opshta kontrola na rabotite - vo sporedba so onie koi bea vklucheni vo negoviot razvoen program.

Sepak, za volja na vistinata, Lockheed AH-56 "Cheyenne" beshe i ostana vo vistinska i bukvalna smisla na zborot - borben vozduhoplov, koj trajno go "smeni likot" na ulogata na armiskite avijacii nasekade vo svetot, i voopshto, vozduhoplovna mashina - koja ednash zasekogash go smeni i revolcionira dizajnot na bilo koj voen helikoter vo svetot koj dojde po nego.

Del 2-ri, "Ragjanje"

Sredinata na 60-tite godini od 20-tiot vek, beshe moshne teshko vreme za Vooruzhenite Sili na SAD. Konfliktot vo Vietnam pochna silovito da se intenzivira, a so toa Amerikanskite Vooruzheni Sili se najdoa vo edna nova i zhestoka vojna za koja istite voopshto ne bea vo konceptualen i taktichki smisol - nitu spremni, nitu podgotveni, nitu pak iskreno bea (vo politichki smisol) potpolno volni - da istata reshitelno ja vodat.

Samata Vietnamska Vojna - potpolno smeni tolku mnogu od dotogashnite sovremeni koncepti na vojuvanje vo 20-tiot vek, da e prosto nevozmozhno da se podcrta samo edna od promenite koja nastapi vo voenata sfera vo tie godini.

Sepak, vo kontekst na nashata prikazna, kje spomneme eden. Eden od glavnite i "trajni" simboli na taa vojna - voeniot helikopter Bell UH-1 "Huey", so sebe go donese i dotogash nepoznatiot i nov koncept koj kje se pokazhe kako edna od najtrajnite "nasledstva" na toj zhestok i krvav konflikt - konceptot na "vozdushnata mobilnost" na kopnenite trupi...

Vo rok od samo nekolku meseci, od pochetokot na taa vojna, celokupnata dotogashna doktrina na Vooruzhenite Sili na SAD - pretrpe golemi izmeni, i istata beshe prosto "opchineta" i svoevidno "dominirana" od konceptot na "aero-mobilnata peshadiska taktika"...Voenite helikopteri pochnaa da silovito i opshto se koristat za infiltriranje na trupi na odreden teren, za snabduvanje na istite na samoto boeno pole, za izveduvanje na izviduvachki misii, misii za borbena potraga i za spasuvanje, kako i za misii za medicinska evakuacija na ranetite i povredenite...i za eden vistinski "kup" na red drugi raboti.

Vo sredinata na 1961-ta godina, Amerikanskata KoV gi isprati svoite prvi voeni helikopteri (Piasecki H-21B "Shawness") vo togashnata Republika Vietnam (Juzhen) vo koja pochna da se intenzivira zhestokiot gragjanski sudir pomegju vlasta i buntovnichkite komunistichki partizani - "Vietkong". Vo sredinata na 1962-ra nim im se prikluchija i voenite helikopteri Bell UH-1A "Huey", i do sredinata na 1964-ta (koga SAD i oficijalno se vkluchi vo toj konflikt) - nivniot vkupen broj narasna na tochno 240 primeroci. Iako ovoj broj se chini golem - sepak istiot vo bukvalna smisla - kje se zgolemi ramno 10-to kratno podocna za vreme na konfliktot.

UH-1 "Huey" i ovozhmozhi na Amerikanskata KoV da operira na potpolno nov - i dotogash nepoznat nachin. Istiot gi "dostavuvashe" trupite kade-god toa beshe potrebno, i ja kombinirashe svojata solidna ognena mokj so visoka brzina i so golema preciznost vo svoite dejstvija - so seto toa, istiot ja "oslobodi" istata Amerikanska KoV od dotogashnite (i kako kje se pokazhe podocna vekje "zastareni") koncepti na peshadiskoto manevriranje na samiot teren.

Od deneshna gledna tochka - ako mozhe so golema doza na sigurnost i preciznost da se tvrdi deka shto se odnesuva bar do strateshkiot pogled na ovoj nov voen koncept - negovata strategija potpolno potfrli vo taa vojna, togash sepak ne mozhe da stane ni zbor za dvoumenje, deka vo chisto taktichki pogled - istiot koncept dade izvonredni rezultati.

Sepak, ako strategijata na ovoj nov voen koncept beshe "pogreshna" - a negovata taktika "uspeshna", redno e da se napomene i deka "uspeshnosta" na ovaa ista taktika - beshe i moshne "skapo platena", i istata uspeshnost....se pokazha istovremeno i kako "opasna". Do krajot a vojnata, ramno 1213 komada "Huey" bea soboreni od strana na neprijatelsko vooruzheno dejstvo, dodeka ostanati ramno 1380 bea poteshko oshteteni i podocna celosno otpishani vrz baza na "operativni prichini".

Nevooruzhenite voeni helikopteri se pokazhaa kako lesno "ranlivi", i iako opremuvanjeto na UH-1A "Huey" so stranichno postaveni mitralezi i sakjasti lanseri so nevodeni raketni zrna, kako i podocnezhnoto razvivanje na UH-1C i negovata usovrshena verzija UH-1M, kako svoevidni "polu-borbeni" voeni helikopteri - se pokazha kako biten chekor "nanapred", sepak stana jasno deka istite tie chekori se samo "privremeno reshenie". Amerikanskata KoV jasno podrazbra deka i e potreben nov voen helikopter koj od svojot sam zarodish - kje bide koncepiran kako iskluchivo jurishna borbena platforma, koja zgora, kje mozhe da prevzeme i izviduvachki misii, i vozdushna borbena platforma - koja konechno kje mozhe da pruzhi i bliska vozdushna poddrshka na nejzinite kopneni trupi.

Takviot "vooruzhen voen helikopter" (terminot - "jurishen borben helikoter" seushte ne beshe etimoloshki razvien vo toa vreme) - sprema nejzinite zamisli, morashe da bide sposoben za izveduvanje na misii za borbena vozdushna poddrshka na kopnenite trupi - pred i se na onie koi se neposredno tukushto "ufrleni" na odreden teren.

"Lekciite" koi bea "krvavo" naucheni za vreme na prethodnata zhestoka Korejska Vojna - a koi po nea bea sosema neopravdano i neosnovano "zaboraveni", povtorno nabrzina pochnaa da "gorchlivo" se uchat vo Vietnam...Na peshadijata na sovremenoto boeno pole, ednostavno i trebashe posvetena vozdushna poddrshka - no istata, vo toj period ne beshe dostapna. So toa, obezbeduvanjeto na "Bliskata Vozdushna Poddshka" (CAS - "Close Air Support") - stana visoko prioritetno prashanje vnatre vo samite Vooruzheni Sili na SAD - okolu koe, se vodeshe zhestok konceptualen spor i golema debata - vo koja, od edna strana uchestvuvashe Amerikanskata KoV - a od druga, zdruzheno "nastapuvaa" Amerikanskoto VV i Amerikanskata VM.

Kopnenata Vojska ja imashe potrebata - no gi nemashe sredstvata...od druga strana Voenoto Vozduhoplovstvo i Voenata Mornarica ja nemaa potrebata - no gi imaa sredstvata - iako, nitu edno od tie isti nivni sredstva vo potpolnost ne odgovarashe na zadadeniot postulat. Na primer, brzite mlazni borbeni avioni kako F-100 i F-105, ne bea voopshto dizajnirani da pronajdat mali celi koi se dobro skrieni i veshto maskirani vo gustinata na dzunglite - niti pak istite imaa dovolna "izdrzhlivost" i ognena mokj za da vo vistinska smisla obezbedat kvalitetna bliska vozdushna poddrshka na kopnenite trupi - kakva navistina im trebashe. Ovaa nemila situacija, uslovi da nabrzina vo operativna sluzhba povtorno se vovede (i so toa svoevidno se "od-penzionira") klipniot borben avion A-1 "Skyrider" - koj vo Vietnam beshe ispraten vo sostav na Amerikanskoto VV i Amerikanskata VM - i tie dvete, potpolno nezavisno od Amerikanskata KoV, upravuvaa so negovite formacii.

Zaradi se toa, Amerikanskata KoV pochustvuva deka nejzinite "sestrinski" sluzhbi (pred i nad se Amerikanskoto VV) vo samite vooruzheni sii - na svoeviden nachin i "popuvaat" i se postavuvaat "nad nea" koga stanuva zbor za ovaa rabota. Stana i povekje od ochigledno deka "letachkite i plovechkite gospoda" se opiraat na bilo kakvo voveduvanje na posvetena vozdushna sluzhba vo rodovite na ona shto tie seushte vo svojata vrodena avijaciska i pomorska arogantnost go smetaa za - "prashinarski selani", i deka istite zhestoko se opiraat na organska vozdushna "nezavisnost" na istite od niv....

Sepak, krvavite zhrtvi i teshkite zagubi so koi Vooruzhenite Sili na SAD se soochija ushte od samiot pocheten stadium na taa zhestoka vojna, dadoa svoevidno "opravdanie" na zhelbite i potrebite na Amerikanskata KoV, pa taka, i pokraj ogorchenoto protivenje na Amerikanskite vozduhoplovci i Amerikanskite pomorci - Amerikanskata KoV, i zvanichno na 1-vi Avgust 1964-ta godina, ja objavi svojata voena fizibiliti studija (koja podocna uspeshno kje premine vo nov voen tender) za eventualna tehnichka ponuda za razvoj na nov voen vozduhoplov koj vo sebe kje gi sodrzhi (citiram) "Baranjata za Dogovorni Definirani Predlozi za razvoj na Napreden Vozdushen Sistem za Ognena Poddrshka" (AAFSS - "Advanced Aerial Fire-Support System").

Baranjata vo voenata fizibiliti studija za razvoj na konceptot "AAFSS" - istaknuvaa deka istiot, kje ima edna cela niza na potrebni i posebni specifikacii - no ona shto e moshne interesno i na svoeviden nachin krajno "intrigantno", e deka istiot koncept vo svojot sam zarodish - konceptualno voopshto predviduvashe SAMO (i iskluchivo SAMO) roto-kraftna borbena vozdushna platforma - odnosno so drugi zborovi - predviduvashe da istiot koncept ISKLUCHIVO dade borben voen helikopter, pa sprema toa ovoj koncept vo svoite pochetni stadiumi na izgotvuvanje - se upravuvashe strogo od razmisluvanjeto na Amerikanskata KoV koja se vodeshe od ideata da seto ova zavrshi samo i iskluchivo samo so izrabotka na nov roto-kraften borben voen vozdushen sistem.

Prichinite za ova mozhebi lezhat vo faktot shto samata Amerikanska KoV imashe svoevidno golemo (i podocna popularno narecheno "shvalersko") "flertuvanje" vo periodot 1960-1961-va so fiksno-krilnite borbeni vozdushni platformi - borbenite avioni Douglas A-4 "Skyhawk", Northrop N-156F (podocna prekrsten vo F-5A) i Italijanskiot Fiat G-91 - site niv gi testirashe obemno vo toj period bidejkji go zadovoluvaa nejzinoto osnovno baranje za "lesna i eftina vozdushna borbena platforma". Amerikanskata KoV vo toj period beshe zainteresirana za voduhoplov koj kje posluzhi kako "Isturen Vozdushen Kontroler" (FAC - "Forward Air Contoller"), i koj zgora kje mozhe da izvrshuva i vozdushni izviduvachki misii. No, pri nivnoto testiranje, na samata KoV i stana jasno deka ovie tri modela nudat mnogu povejke - a so samoto toa kje bidat i poskapi, zatoa istata odluchi da go "uskromni" svoeto pobaruvanje za nov poseben tip na borben vozduhoplov koj kje gi zadovoli tie nejzini baranja. So samoto toa, istata naide na ogromno i prosto "naluteno" protivenje od strana na svoite "sestrinski" sluzhbi - Amerikanskoto VV i Amerikanskata VM.

Amerikanskoto VV osobeno, od samiot start SILNO se protiveshe na zamislata da "smrdlivite prashinari" dobijat "svoj" borben vozduhoplov, i od samiot pochetok go vlozhi siot svoj silen ugled i svoeviden politichki kapital, da preku drzhavnite instanci izvrshi silen politichki pritisok, za da istite "smrdlivi prashinari" se otkazhat od taa ideja za koi tie i nivnite kolegi pomorci - nadmeno bea uvereni deka kako uloga im pripagja samo i iskluchivo samo na nim - "vozduhoplovnite i pomorskite gospoda"....Koga vrz siot toj politichki pritisok, kje se dodade i nesrekjniot sluchaj da pri ovie togashni testiranja na Amerikanskata KoV - eden (od vkupno 2-ta kupeni za ispituvanje) Italijanski Fiat G-91 se srushi - seto toa dovede vo pochetokot na 1962-ta, do svoeviden togashen "kraj" na togashnite ambicii i aspiracii na Amerikanskata KoV da za potrebite na svojata Armiska Avijacija - se opremi so nov i posveten voen vozduhoplov. Zgora, kako svoevidna "kazna" kon tie isti "prashinari" koi voopshto se "drznale" da pomislat na takvo neshto - Amerikanskata KoV, iako nevolno, beshe prosto "primorana" da pred Amerikanskoto VV, Amerikanskata VM, i voopshto pred togashniot Amerikanski drzhavno-politichki i voen vrv - i zvanichno se "odkazhe" od slichnite nameri za bilo kakvo eventualno "reobnovuvanje" ili "voskresnuvanje" na taa ideja za nejzino opremuvanje so fiksno-krilen mlazen borben vozduhoplov....

Zatoa, i ne chudi faktot deka Amerikanskata KoV, za da go "zaobikoli" ova "vetuvanje", pri samiot pocheten stadium na konceptot "AAFSS" - se odluchi da istiot se bazira iskluchivo na roto-kraftna borbena vozdushna platforma...ili so prosti zborovi...za borben voen helikopter....ona shto "vozduhoplovnite i pomorski gospoda" ne go znaea dodushe, e deka tie isti "smrdlivi prashinari" mozhebi navistina se odluchija da namesto avion - se opremat so helikopter....no helikopter...koj po svoite performansi kje bide dotogash neshto nevideno, i istiot vsushnost kje bide i svoeviden polu-helikopter/polu-avion.....

Prodolzhuvame naskoro so Del 3-ti, "Jurishniot Borben Helikopter e odbien"

Број на мислења : 503

Del 3-ti, "Jurishniot Borben Helikopter e odbien"

Shto se odnesuva do prethodnata namera, Amerikanskata KoV – zamalku ne ja ni ostvari istata….

Na 27-mi Mart, 1963-ta godina, nova i moshne jasna specifikacija za nov vooruzhen voen helikopter - beshe dostavena do togashniot Zamenik-Drzhaven Sekretar (Pod-Sekretar) za Odbrana na SAD (a vo toa svojstvo i Drzheven Sekretar na Vooruzhenite Sili) – D-r. Sajrus Roberts Vens (Cyrus Roberts Vance) - vo koja, beshe sodrzhano pobaruvanjeto na Amerikanskata KoV za istoto. Brgu potoa, togashnata Glavna Komanda na Amerikanskata KoV i nejziniot togashen Nachelnik - General Erl Gilmor Viler ( General Earle Gilmore Wheeler), dobija povraten Memorandum od strana na Pod-Sekretarot Vens, koj zapochnuvashe so zborovite:

“Po najdetalno razgleduvanje na vasheto pobaruvanje, kako i po iscrpno razmisluvanje po istoto, dojdov do neosporen zakluchok deka marginalnite voeni prednosti koi treba da se dobijat so predlozhenoto pobaruvanje za zapochnuvanje na nov razvoen proekt za razvoj na napreden borben helikopterski sistem - nema da gi opravdaat golemite troshoci koi se potrebni za razvojot na istiot. Sprema toa, mojot zakluchok e deka – onakvo kakvo shto sega e formulirano vasheto baranje – istoto za sega, se odbiva.”

Ova bea navistina “teshki” pochetni zborovi, megjutoa istiot Memorandum prodolzhi ponatamu so rechenici koi jasno kje predochat kolku dotichniot Pod-Sekretar Vens - imashe vsushnost vizionersko razmisluvanje:

“Vo isto vreme, sakam da vi ukazham na site vam, pochituvani gospoda i moi ceneti kolegi – deka istovremeno so ova odbivanje, lichno i personalno smetam deka e neophodno da se stavi naglasok na faktot deka ova moe odbivanje na vasheto baranje – vo isto vreme treba da se podrazbere i kako moj predlog da nashata KoV go “podigne svojot pogled” kon prospektot na razvivanje na nov roto-kraften borben vozduhoplov za svoite potrebi – kon “novi visochini”. Imeno, sakam da kazham deka nie site zaedno mora da prodolzhime ponatamu silovito, so brzina, reshitelnost i golema imaginacija - vo sozdavanje na sosema novo-generaciski, revolucioneren voeno-tehnichki proekt, koj kje rezultira so edna nova voeno-vozduhoplovna platforma koja daleku povekje kje odgovara na vashite momentalni potrebi, i na istite vashi pobaruvanja kje odgovori optimalno. Za cel da seto ova uspeshno se ostvari, bi ve zamolil da vo ime na Glavnata Komanda na KoV, preminete kon izgotvuvanje na sosema novi predlozi koi bi gi dostavile do mene - za da zaednichki uspeshno ja ostvarime ovaa cel.”

So ova, Amerikanskata KoV “pochuvstvuva” deka nejziniot drzhavno-politichki vrv “simpatizira" so nejzinite tendencii, i pokraj ostanatite inter-vidovski “prepukuvanja”. Pa zatoa istata, smelo se odluchi da navistina go “podigne svojot pogled” – kon sosema "novi visini”.

Beshe izgotvena nova tehnichka specifikacija po voenata fizibiliti studija za “AAFSS” sistemot, spored koja istiot morashe da ima maksimalna odrzhliva krstosuvachka brzina vo pravo-liniski let od ramno 220 jazli (252 milji na chas, odnosno 407 km/h). istiot, morashe da ima maksimalen dolet (na vnatreshno gorivo) od ramno 2100 nautichki milji (2415 kopneni milji - odnosno 3886 kilometri) – odnosno, dovolno da na svoite integralni (vnatreshni) rezervoari na gorivo bez prepolnuvanje na istoto - bez nikakov problem preleta od Kalifornija do Havai, nad niv da se prepolni ednashka so gorivo, i potoa da bez problemi prodolzhi do ostrovot Guam na sosema drugiot kraj od Pacifichkiot Okean – ili, istovremeno, da bez nikakov problem, preleta so svojot vnatreshen integralen goriven kapacitet od edniot do drugiot breg na SAD, preletuvajkji nad celata drzhava (a so samoto toa i nad celiot Severno-Amerikanski kontinent, gledano geografski po horizontalna linija). So toa, ednostavno kazhano, na svoeviden nachin, "sam" i bez nichiva "pomosh" - trebashe da bide vo sostojba da preleta od SAD do Vietnam, i po potreba nazad.

Ako se zanemarat ostanatite moshne visoki pobaruvanja, samo brzinskoto pobaruvanje - samo po sebe beshe fantastichno i deluvashe nestvarno. Sporedbeno, UH-1A “Huey” imashe maksimalna krstosuvachka brzina vo pravo-liniski let od ramno 110 jazli (125 milji na chas, odnosno 201 km/h), pa duri i visoko moderniziraniot UH-1H imashe maksimalna krstosuvachka brzina vo pravo-liniski let od “samo” 126 jazli (145 milji na chas, odnosno 233 km/h).

“Prvichnata” zadacha koja so ovaa nova tehnichka specifikacija mu beshe dadena na "AAFSS” sistemot – beshe da istiot go “pridruzhuva” voeniot transporten helikopter CH-47A “Chinook” (koj vleze vo operativna sluzhba vo 1962-ta godina) – vo tekot na negovite “aero-mobilni” operacii, i istovremeno da obezbedi “potisnuvachki ogin” vrz bilo kakva neprijatelska voena “opozicija” vo zonite vo koj toj trebashe da vrshi desantiranje na svoite trupi.

Moshne visokata brzina na “AAFSS” – beshe zamislena da posluzhi kako “javach” koj kje mu dozvoli na istiot sistem da pristigne vo zonata na borbeno-desantirachkiot prostor na deluvanje - znachitelno pred dotichnite voeni transportni helikopteri, i da so toa im obezbedi takanarecheno “predno” I “stranichno” obezbeduvanje na liniite na dejstvo na istite, a ako e potrebno - da obezbedi i silen “potisen” ogin kon neprijatelskite pozicii vo zonata na desantiranje – osobeno vrz poziciite na neprijatelskite artileriski sistemi za PVO.

Faktot deka “AAFSS” trebashe (kako beshe zamislen) i po ova da prodolzhi da go “pokriva” terenot podolgo vreme so cel da obezbedi vistinska i mokjna bliska vozdushna poddrshka na istovarenite trupi – stana predmet na dopolnitelna zhestoka raspravija pomegju Amerikanskata KoV od edna strana i Amerikanskoto VV i Amerikanskata VM od druga.

“Probnite” pobaruvanja za vooruzheniot sistem vkluchuvaa edno-ceven avtomatski top so kalibar od 30 mm smesten vo rotaciona kupola, potoa edno-ceven avtomatski lanser na granati so kalibar od 40 mm – isto smesten vo dodatna rotaciona kupola, plus zavrshno - i mozhnost za nosenje na 6-st protiv-oklopni proektili - BGM-71 “TOW” ili MGM-51 “Shilleilagh” – koi I dvata vo toa vreme zabrzano se razvivaa…se na se, inicijalnoto tehnichko pobaruvanje za “AAFSS” sistemot beshe da toj istiot mora da bide sposoben da vo sekoe doba bez nikakov problem ponese ramno 12 000 libri podvesen borben teret (5543 kg).

Isto, beshe pobarano da istiot bide opremen so sosema nov i revolucioneren “avtomatizian” sistem za upravuvanje so vooruzhuvanjeto – a istiot, po zamislata morashe da vkluchi i (za prv pat na nekoj operativen voen vozduhoplov) “nekoj vid na nokjna nishanska i akviziciska oprema” - so shto, konechno, na “AAFSS” sistemot kje mu beshe ovozmozheno da dejstvuva vo sekoe doba na denot i nokjta, i pri site klimatsko-meteoroloshki uslovi (so shto toj i zvanichno stana - prviot svetski voen vozduhoplov koj od start beshe planiran so vakva mozhnost – koja podocna stana, i deneska e – opshto prifaten svetski standard za bilo koj sovremen voen borben vozdhoplov).

Iako deneska, moshne lesno i ednostavno e da chesto se “rasfrlame” so sovremenite tehnichki termini, kako na primer – “integriran napadno-navigaciski sistem”, “avtomatski kombiniran nishanski sistem” ili “multi-senzorska platforma” – sepak, vo vremeto koga “AAFSS” sistemot pochna da se izgotvuva (sredinata na 60-tite) – tie bea neshto do togash sosema nepoznato i od tehnoloshka gledna tochka – sosema novo i krajno revolucionerno. Preku toa, istite mu ovozmozhija na istiot dotichen borben sistem, od start da bide koncepiran i zamislen kako voeno-vozduhoplovna borbena platforma koja beshe prviot sveski voen borben (i voopshto) vozduhoplov, koj vo sebe poseduvashe mozhnost za sosema avtonomno dejstvo vo sekoe doba na denot i nokjta (osobeno nokjta), samostojno pronaogjajkji gi I unishtuvajkji gi neprijatelskite celi, opremen so precizen i siguren navigaciski i komunikaciski sistem – a se toa trebashe da mu ovozmozhi da svoevidno “orkestrira vo koncertot” pri izveduvanjeto na voenata operacija od strana na sopstvenite voeni trupi – i toa podednakvo na onie koi bea rasporedeni na kopno, i onie koi bea vo vozduhot.

Iako deneska ovie mozhnosti se zemaat opshto prifateno - kako “zdravo za gotovo” kaj negovite sovremeni ekvivalenti (kako na primer AH-64 “Apache”) – sepak, vo vremeto koga “AAFSS” se pojavi – istite bea neverojatna voeno-tehnichka revolucija...

Del 4-ti, “Itna potreba”

Vkupno, 12 Amerikanski kompanii gi dostavija svoite tehnichki predlozi po ova baranje do krajniot rok – koj isteche na 23-ti Noemvri 1964-ta godina. Do 1-vi Septemvri, slednata 1965-ta godina – istite gi dostavija i svoite finansiski procenki za razvojot na istata programa. Kako se toa pomina "mazno” i uspeshno, Amerikanskata KoV odluchi da zvanichno, na 1-vi Noemvri 1965-ta godina, go dodeli dogovorot za istiot proekt na edna od niv.

Kako Vietnamskata Vojna, vo megjuvreme silno se razgore, so toa se formira i neposrednata “itna potreba” da napredniot “AAFSS” proekt – se razvie uspeshno vo rekordno kratok rok. Kako proektot prodolzhi, Amerikanskata KoV napravi edna mala izmena koja podocna kje se pokazhe kako moshne biten faktor vo razvojot na celokupniot proekt.

Imeno, taa odluchi da dur istiot uspeshno se zavrshi – zapochne seriskoto proizvodstvo na "vooruzheniot voen helikopter" Bell Model-209 “Huey-Cobra”. Inicijalno, podocna preimenuvaniot AH-1G “Cobra” – beshe zamislen samo kako “polovichno vremensko megju-reshenie”…Iako jasno koncepiran od start, i odlichno dizajniran – shto kje uslovi podocna da istiot visoko se dokazhe na bojnoto pole i da ima dolga i uspeshna voena "kariera" (koja sosema uspeshno trae se do den-deneshen), sepak istiot od start voopshto ne beshe planiran i zamislen da bide upotreben “na podolg period”. Iako imashe odlichni performansi i nudeshe solidni mozhnosti – shto kje uslovi da podocna kako rekovme, uspeshno i se dokazhe - sepak istiot od start imashe nedvojbeno daleku “poskromni" specifikacii od onie koi bea pobaruvani vo proektot “AAFSS” – I shodno se toa, originalno beshe zamislen da istiot ostane vo operativna upotreba samo nekolku godini (zaradi najitnite voeni potrebi na bojnoto pole vo Vietnam) – se dodeka samo par godini podocna, uspeshno ne se razvie i dovrshi “AAFSS” sistemot (kako i da kje se narekuvashe oficijalno togash)...AH-1 "Cobra" uspeshno gi iskoristi site pozitivni iskustva na Bell so nivniot UH-1 "Huey" vo pochetnite stadiumi na Vietnamskata Vojna, i beshe nabrzina (iako solidno) dizajniran i koncepiran kako "lesen vooruzhen voen helikopter" koj svoevidno uspeshno (iako delumno) kje ja “popolni prazninata” – se dodeka podocna uspeshno ne pristigne noviot “AAFSS”.

Redno e da se napomene i faktot, deka reshenieto da se premine kon izrabotkata na AH-1 "Cobra" – megju ostanatoto lezheshe ne samo vo pozitivnite iskustva na Armiskata Avijacija na SAD so UH-1 "Huey", tuku i vo megjusebno “vkorenetiot” prijatelski odnos poln so razbiranje i doverba koj Bell - uspea da go ostvari i oformi so Glavnata Komanda na KoV na SAD. Ova beshe potvrdeno so odlichnata tehnichka sorabotka na vodechkite struchnjaci na Bell so vlijatelnite oficeri vo Armiskata Avijacija na SAD – koi bea zadolzheni za nosenje na glavnite odluki za nejzinite ponatamoshni pravci na razvoj i dejstvuvanje.

Kako shto natprevarot za dobivanje na tenderot za programata “AAFSS” uspeshno pochna da se priblizhuva do svojot kraj, stana ochigledno deka 2-ve od vkupno 12-te kompanii koi ponudija svoi predlozi – se javija kako svoevidni “predvodnici”…toa bea Sikorsky Aircraft so svojot proekt S-66, i Lockheed so svojot proekt Model CL-840 (podocna preimenuvan vo Model-187). I dvata predloga se baziraa na konceptot na teshka, dvo-sedna roto-kraftna platforma (pri shto pilotite kje sedat vo “tandemski" raspored - odnosno eden pozadi drug), i konechno i dvata kje imaat takanarechen “soedinet rotorski sistem”….

Za visoko-uspeshna kompanija koja se dokazhala prethodno povekje pati preku dizajniranje na odlichni fiksno-krilni voeno-vozduhoplovni platformi – no koja istovremeno rechisi i da nemashe, ili imashe mnogu malo iskustvo vo dizajniranje na roto-kraftni voeno-vozduholovni platformi – firmata Lockheed preku svojot proekt Model CL-840 navistina napravi ona shto vo toa vreme od site ostanati uchesnici se smetashe kako “rizichen” no istovremeno I “hrabar chekor”….

Iako istata uspeshna firma so godini sproveduvashe roto-kraftni eksperimentalni testiranja (iako istite, iskreno kazhano - bea so ogranicheno nivo) – sepak, ova trebashe da bide nejzin tokmu PRV VISTINSKI industriski proekt za razvoj na nejzin voen helikoper.

Kako razvojot na “AAFSS” proektot prodolzhi da se razviva i napreduvashe, vodstvoto vo ovaa firma beshe prevzemeno od nejziniot “ubitachno” sposoben i bleskavo uspeshen dolgo-godishen funkcioner (kako i dotogashen Pod-Pretsedatel na firmata) – vistinskata “legenda” na Amerikanskata (i voopshto svetskata) avijaciska industrija – D-r. Dzek Gordon Rial (Jack Gordon Real). Pod rakovodstvo na ovoj izvonredno sposoben i dokazhan aero-nautichki struchnjak (i svoevremeno lichen asistent na legendarniot Hauard Robard Hjus – Howard Robard Hughes) – ovaa firma istovremeno i naporedno so proektot “AAFSS”, prodolzhi i so dva ostanati vo toa vreme “krupni” vozduhoplovni proekti – razvojot na strateshkiot (tezhok) voeno-transporten avion C-5 “Galaxy” i razvojot na planiraniot Amerikanski super-sonichen civilen patnichki avion “SST” (kjo trebashe da bide sveviden Amerikanski “odgovor” na pojavata na Britansko-Francuskiot “Concorde” i Sovetskiot Tupoljev Tu-144).

Vekje vo toa vreme, Lockheed beshe najgolemiot voen kontraktor na Vooruzhenite Sili na SAD – i istata firma, se nadevashe deka preku uspeshniot razvoj na proektot “AAFSS”, istata kje izgotvi i novi tehnologii koi od nego potoa uspeshno bi bile “pozajmeni” i primeneti i na idnite vozduhoplovni proekti (shto podocna za volja na vistinata, i navistina se sluchi).

Edna od “vodechkite” idei koja stoeshe pozadi ova “silno” vkluchuvanje na ovaa firma vo celiov ovoj proekt – bea i nejzinite nadezhi deka, indirektno kako svoevidna “nus-pojava", uspeshniot razvoj na ovoj vozduhoplov, kje i ovozmozhi istovremeno na istata firma i pozasileno da navleze na civilniot helikopterski pazar, koj vo toa vreme vo SAD, i opshto vo svetot - dozhivea vistinski i moshne profitabilen “bum”.

Prvite nacrti na nejziniot dizajn za programata “AAFSS” otkrivaa deka istata firma se odluchila za konstrukciski koncept vo koj beshe prikazhan helikopter so 4-ro kraten glaven rotor koj kje bide postaven na sredno-postaven glaven nosechki stoen trap. Standardnata oprema kje trebashe da mu ovozmozhi na istiot niven predlog za programata “AAFSS” – da mozhe da bide “vozen” kako vistinski fiksno-krilen vozduhoplov odnosno avion, preku toa shto mozheshe da gi koristi iskluchivo samo zadnite 2 rotora od koj edniot beshe postaven stranichno, a edniot centralno (i sluzheshe kako “potisen rotor”) – a istovremeno preku “stomachnoto” postavuvanje na rotacionata kupola i uspeshno vooruzheno dejstvo so nea duri i koga istiot beshe prizemjen.

Glavniot nosechki stoen trap mozheshe da bide “polu-vovlechen” vo svoevidni konformalni komori – vo koi, pokraj niv, bea smesteni i integralnite (vnatreshni) rezervoari na gorivo i pomoshnite agregati (APU – “Auxiliary Power Unit”). Istite konformalni komori, istovremeno mozhea da posluzhat i kako svoevidni “vgradeni rampi” odnosno platformi, preku koi se olesnuvashe pristapot na timovite za odrzhuvanje do pogonskata grupa. Vo niv istovremeno bea smesteni i vovlechnite “skalila” - po koi pilotite se iskachuvaa do kokpitot. Zgolemeniot volumen na istite, vo potpolnost ja odstrani potrebata za pogolem “zaoblen” volumen na glavniot aero-profil na samoto helikoptersko telo, a nivnata specifichna pozicioniranost istovremeno ja zgolemi i sevkupnata bezbednost na samiot aero-profil pri negovo eventualno urnuvanje – preku toa shto vnatreshnite integralni rezervoari na gorivo bea svoevidno “oddeleni” od glavnata sekcija na trupot.

Pogonskata mokj beshe obezbedena preku eden turbo-osovinski motor General-Electric T-64-GE-16 koj imashe mokjnost od 3435 konjski sili (odnosno 2536 Kilo-Vati).

Prodolzhuvame naskoro so Del 5-ti, “Nesekojdneven Stabilizator”

Број на мислења : 503

Del 5-ti, “Nesekojdneven Stabilizator”

Opashestiot del izgledashe kako da e vo bukvalna smisla na zborot "prevrten naopaku", bidejkji imashe golem konstrukciski del vo oblik na perka koj se protegashe od dolniot del na vertikalnata nagornina, i zavrshuvashe na dnoto na istata so vgradeniot zaden (pomal) del od stojniot nosechki trap. Dve golemi, blago zakoseni strelasti povrshini se protegaa stranichno od aero-dinamichkite potpori na samiot trup na aero-profilot. Zavrshetokot na opashestata sekcija beshe opremen so eden centralno postaven "potisen" rotor koj beshe svoeviden "dodatok" na klasichniot zaden opashest mal rotor koj beshe smesten od levata strana na istata opashesta sekcija. Ovoj takanarechen "soedinet rotorski sistem" beshe sosema nov i moshne revolucioneren vo helikopterskiot dizajn do togash, bidejkji istiot vo potpolnost go ispolzuvashe dejstvoto na potisniot rotor vo kombinacija so pomoshnite strelasti povrshini - so shto pri golemi brzini - se "osloboduvashe" glavniot rotor...se toa mu ovozmozhi na Model-ot CL-840 da od samiot start na svoite testiranja prikazhe deka istiot e vo sostojba znachitelno da gi nadmine generalnite performansi i opshti karakteristiki na SITE dotogash poznati "konvencionalni" helikopterski dizajni...

Zgora, celiot dizajn vo sebe vkluchuvashe i rotori od popularno takanarecheniot "krut" tip, koj Lockheed vo iznenaduvachka postapka svoevidno go "voskresna" - istiot beshe predlozhen kako dizajn ushte vo najranata era na razvojot na svetskite roto-kraftni vozduhoplovi, no potoa istiot beshe napushten....Prvite razvieni rotori od ovoj "krut" tip, mnogu vetuvaa vo pogled na brzinata i stabilnosta - a zgora, prikazhaa i odlichni manevarski sposobnosti (osobeno vo delot na vremenskata reakcija)...Seto toa beshe nadopolneto so nivnata moshne ednostavna konstrukcija i mala tezhina...No, problemot beshe vo toa shto vo nivniot istoriski razvoj se pokazha deka ne se voopshto sigurni i deka konstantno bea skloni kon nenadejni tehnichki problemi (odkazhuvanja na rabotata) - koi go poprechuvaa uspeshno nivnoto dejstvo na podolg period...

Isto taka, zhiroskopskiot efekt kaj ovie rani "kruti" rotori, uslovuvashe da istiot go kontrolira samiot helikoter - a ne obratno kako shto trebashe da bide....Lockheed zaradi toa, pribegna kon edno ingeniozno i nesekojdnevno reshenie, razvivajkji eden sosema nov tehnichki priod vo izrabotkata na istite. Imeno, na mnogu inventiven nachin beshe iskoristena prednosta na nekoi od zhiroskopskite svojstva na ovie "kruti" rotori - kako na primer ona za maksimalnata brzina, so koe se tvrdeshe deka kje se dozvoli postignuvanje na brzini za kakvi vo helikopterskata industrija prethodno (citiram) "ne se ni sonuvalo dotogash"....

Vetenite performansi na CL-840 - ne bea nishto pomalku impresivni od samiot aero-dinamichki model....Spored istite, Lockheed veti zabrzuvanje od 0 do 200 jazli (230 milji na chas, odnosno 369 km/h) vo krstosuvachki pravo-liniski let od neverojatni samo 38.0 sekundi - dodeka istovremeno, celosno sopiranje na letot pri brzina od 200 jazli do 0 - beshe veteno za samo abnormalni 17.0 sekundi....Shto se odnesuva do zemnite efekti, hoverirachkiot (lebdechkiot) maksimalen plafon beshe postaven na ramno 10 600 stapki (3231 metra) - vo uslovi spored standardite na ISA (Megjunarodnite Standardni Atmosverski Merki - "International Standard Atmosphere") - ili 5000 stapki (1524 metra) - koga mashinata dejstvuvashe vo atmosferski region so prosechna atmosferska toplina od 90-set Farenhajta (+ 32 stepeni Celziusovi).

Pri krstosuvachka brzina vo pravo-liniski let od 180 jazli (297 milji na chas, odnosno 333 km/h) - CL-840 trebashe da poseduva "turnus" odnosno svrtuvachki radius od 1450 stapki (442 metra), ili 1210 stapki (341 metro) - dokolku istiot se dvizheshe so krstosuvachka brzina vo pravo-liniski let od 140 jazli (161 milja na chas, odnosno 259 km/h)...Pri mali brzini od samo 60 jazla (69 milji na chas, odnosno 111 km/h) - istiot trebashe da se svrti celosno okolu svojata cel vo radius od samo 200 stapki (61 metro), i za neverojatno vreme od ramno 12.0 sekundi.

Lockheed istovremeno i veti na Amerikanskata KoV deka negovata maksimalna krstosuvachka brzina vo pravo-liniski let kje iznesuva 220 jazli (251 milji na chas, odnosno 407 km/h) - na nadmorska visochina na "morskata linija" (popularen termin koj se koristi da se prikazhe visinskiot opseg od "nulta"), i kje ima opsht operativen maksimalen plafon od 26 000 stapki (7 925 metra). Maksimalniot moment na iskachuvanje kje bide konstantno zadrzhan na 3420 stapki vo minuta (odnosno 1042 metra vo minuta). Operativniot borben radius na deluvanje kje mu bide ramno 760 nautichki milji (872 kontinentalni milji, odnosno 1403 km), a maksimalniot dolet kje mu iznesuva ramno 2500 nautichki milji (2 870 kontinentalni milji, odnosno 4619 km) - seto ova trebashe da se izvede so gorivoto koe go imashe vo svoite integralni, odnosno vnatreshni rezervoari.

Del 6-ti, "Slichniot Sikorsky"

Rivalskiot dizajn na Sikorsky - S-66, imashe svoeviden "polu-soedinet rotorski sistem"....beshe primetno deka istiot model e baziran vrz togashniot postoechki proto-tip na ovaa firma koj vekje uspshno se testirashe prethodno, i koj imashe togash prototipna oznaka HHS-2 (i koj po uspeshnoto zavrshvuanje na testiranjeto i prifatot vo operativna upotreba kje bide oficijalno narechen - SH-3 "Sea King"). Negovite strelesti povrshini, odnosno krilata - go "osloboduvaa" glavniot rotor pri visoki predni brzini - no, negovoto glavno svojstvo na mokjnost - beshe sepak sproveduvano od strana na istiot glaven rotor.

Isto kako i CL-840, i on imashe eden "potisen" rotor, no istiot mozheshe da rotira pod agol od 90 stepena i da so toa istovremeno sluzhi i kako potisen rotor, no i kako konvencionalen zaden opashest rotor so site negovi anti-vrtezhni momenti pri mali brzini. Sikorsky go nareche ovoj zaden rotorski sistem - "Rotoprop". Avtomatski go menuvashe svojot rezhim na rabota pri brzini pomegju 60 i 100 jazli - no istiot sistem beshe opremen i so dodaden "manuelen mod" za rachno pilotsko dejstvo dokoklu toa beshe oceneto za potrebno od strana na letachkata posada. Glavniot rotor se sostoeshe od klasichen konvencionalen artikuliran sistem koj imashe 4-ri roto-perki.

S-66 isto imashe letachka posada od dva chlena, i tie isto bea razmesteni vo "tandemski" raspored (odnosno eden pozadi drug) - no razlikata vo odnos na CL-840 beshe vo toa - shto istiot za razlika od spomenatot, imashe dve posebno odvoeni pilotski kabini (edna pozadi druga) - dodeka kaj CL-840, chlenovite vo posadata bea pozicionirani vo edna zdruzhena. Pomegju ovie dve odvoeni pilotski kabini kaj S-66, imashe odstojanie od tochno 5 stapki (1 metro i 52 santimetri).

Sikorsky se odluchi za pogonska grupa koja se sochinuvashe od eden turbo-osovinski motor Lycoming T-55 koj imashe mokjnost od 3 400 konjski sili (odnosno 2511 Kilo-Vati). Beshe planirano da istiot, vo svojata zavrshna konfiguracija, bide smesten ponazad od nosechkiot stolb na glavniot rotor, so shto se planirashe da se podobrat ogranichuvanjata vo pogled na centarot na gravitacijata na samiot aero-profil, i voedno da se poednostavi transmisijata na zadninskiot "Rotoprop".

Opshto zemeno, S-66 vo svojata vizuelna pojava nalikuvashe na CL-840, osobeno preku slichno postavenata mala rotaciona kupola vo svojata nosna sekcija, kako i preku golemite strelasti povrshini odnosno krilata. Edna vidliva razlika koja vednash beshe jasno zabelezhliva i voochliva beshe toa shto vo svojata opashesta sekcija, istiot imashe klasichen opashest del oblikuvan vo standardnata konfiguracija koja podsekjashe na bukvata "T".

Na 9-ti Mart, 1965-ta godina - na dvete kompanii im beshe dodeleno da sprovedat 6-st mesechna istrazhuvachka studija, vo koja trebaa da se sprovedat preliminarnite testovi na ponudenite modeli. Ovaa istrazhuvachka studija trebashe da se sprovede vo Voenata Laboratorija za Ispituvanje na Sredstvata na Amerikanskata Armiska Avijacija - (AVLABS - "Army AViation Material LABoratories") koja beshe smestena vo voenata baza "Fort Eustis" vo blizina na maloto gradche Lengli, vo sojuznata Amerikanska drzhava Virdzinija (a vo koe istoimeno gradche odsekogash se naogjalo i glavnoto sedishte na Amerikanskata Razuznavachka Sluzhba - CIA).

Na 1-vi Septemvri, 1965-ta godina, Lockheed i Sikorsky zaednichki gi dostavija svoite "Predlozi za Definiranje na Dogovorot" do Glavnata Komanda na Amerikanskata KoV, i samo 2 meseca podocna, i za mnogumina moshne iznenaduvachki - na 3-ti Noemvri, 1965-ta godina, Glavnata Komanda na Amerikanskata KoV - javno objavi deka Lockheed e pobednik vo izborot na dizajn za predlozheniot nov proekt.

Odlukata da Lockheed bide proglasen za pobednik beshe navistina brza - i nejzinata definitivna potvrda (sprema deneska poznatite i dostapni informacii) vsushnost dojde samo nekolku chasa pred istata da bide zvanichno objavena.

Amerikanskata KoV imashe inicijalno baranje za pochetna seriska proizvodstvena transha od 200 komada, so toa shto togash, spored nejzinite presmetki sekoj primerok oddelno - trebashe da chini po okolu 500 000 Amerikanski Dolari (gledano spored deneshnite standardi, se raboti za mala para - no vo toa vreme, istata suma beshe neshto dotogash nechueno za helikopter....vo toa vreme, toa beshe uverlivo najskapata i najvisoka cena formirana okolu bilo koj dotogashen svetski roto-kraften vozduholov - vkluchitelno i voen).

Stabilnosta koja ja nudeshe noviot Lockheed-ov "krut" rotorski tip, beshe citirana kako edna od glavnite prichini poradi koi modelot CL-840 beshe izbran kako pobednik vo izborot na predlozhenite dizajni. Vo toa vreme, Glavnata Komanda na Amerikanskata koV smetashe (ne dodushe bez prichina) - deka shto povekje edna roto-kraftna vozdushna platforma e postabilna vo letechki pogled - toa istata ima pogolemi shansi da bide i daleku posiguren i poprecizen vooruzhen sistem.

So se ova, proektot "AAFSS" stana prviot proekt na Amerikanskata KoV za razvoj na nov napreden vooruzhen sistem, koj beshe razvivan pod "kapata" na noviot "Razvoen Krug na Drzhavniot Sekretarijat za Odbrana na SAD" ("U.S. Department of Defence - Development Cycle") koj beshe formiran so novata "Direktiva broj 3200.9" ("Directive 3200.9") - izdadena od strana na togashniot Amerikanski Drzhaven Sekretar za Odbrana - D-r. Robert Strejndz Mek-Namara (Robert Strange McNamara). Od armiska strana, Glavnata Komanda na Amerikanskata KoV - go postavi Podpolkovnik Emil Edvard Kluevr (Emil Edward Cluever) - popularno podocna narechen od Lockheed-ovite struchnjaci kako "Chichko Dzek" ("Uncle Jack") - za Glaven Voen-Menadzer na proektot "AAFSS"....

Razvojniot proces vkluchuvashe 3 fazni programi....prvata beshe "Definiranje" (Faza-1), vtorata beshe "Inzhineriski Razvoj" (Faza-2), a tretata - "zavrshnata" - beshe "Proizvodstvo" (Faza-3)....ovoj togash sosema nov sistem na etapno raspredeluvanje na razvojniot period, beshe za prvpat upotreben vo nekoj razvoen voen proekt tokmu vo programata "AAFSS" - i se pokazha tolku uspeshen, da od togash stana glavna "okosnica" po koja se vrshat site razvojni proekti vo Vooruzhenite Sili na SAD do den-deneska - so shto od start, ovoj model postigna ushte eden traen uspeh koj opstojuva do den-deneska, i e sega vekje nashiroko prifaten i od strana na brojni drugi stranski zemji i nivnite vooruzheni sili....

"Preliminarniot Inzhineriski Dogovor" predviduvashe razvoj na vkupno 10 proto-tipovi koi kje bidat vklucheni vo test programata (ovolkaviot broj beshe namerno postaven za da istata se zabrza). Iako istiot ne beshe vednash podpishan po objavuvanjeto na CL-840 za pobednik vo izborot, sepak beshe opshto ochekuvano toa naskoro da se sluchi - shto navistina na kraj i se pokazha kako ispravno ochekuvanje....beshe zvanichno podpishan neshto podocna - na 23-ti Mart, slednata 1966-ta godina.

Na istiot den (23-ti Mart, 1966-ta), programata "AAFSS" i zvanichno ja dobi svojata nova oficijalna kratenka - "AH-56", a shodno nea, site planirani 10 proto-tipa gi dobija i svoite seriski oznaki (pochnuvajkji od prviot koj beshe oznachen kako AH-56A-LO-66-8826 - pa se do posledniot koj beshe oznachen kako AH-56A-LO-66-8835).

Shto se odnesuva do samite 10 proto-tipa - beshe planirano da eden od niv (tokmu prviot) bide statichki test model (GTV - "Ground Test Vehicle") - vrz koj kje se izvrshat site potrebni "zemni" odnosno statichki testiranja, eden od niv bide leten model - no koj kje nema vo sebe vgraden sistem za kontrola na vooruzhuvanjeto i nema da bide vooruzhen - i 8 svoevidni "standardni" proto-tipovi koi kje bidat site kompletno opremeni kako "pred-proizvodstvena test serija" koja kje izvrshi standardizacija na seriskiot model za podocnezhno zavrshno serisko proizvodstvo.

Originalniot rok za zapochnuvanje na toa isto serisko proizvodstvo na "zavrshniot" standarden model beshe planirano da bide sredinata na 1972-ra godina - no i Lockheed i Glavnata Komanda na Amerikanskata KoV bea ubedeni deka istoto mozhe da odpochne ushte vo 1970-ta - ako ne duri i porano.

Na 7-mi Juni 1966-ta godina, beshe kompletno zavrshen prviot statichki model vo prirodna velichina i istiot den i struchnjacite na Lockheed i struchnjacite od Amerikanskata Armiska Avijacija izvrshija detalen tehnichki pregled na istiot - pri shto i dvete strani (nezavisno edna od druga) iskazhaa visoko-pozitivni ocenki i bea moshne zadovolni od nego. Na istiot den, samo-inicijativno Lockheed upati do Glavnata Komanda na Amerikanskata KoV - svoe svoevidno "zvanichno vetuvanje" za striktni visoki standardi na negovoto odrzhuvanje vo operativnata sluzhba, i za istoto i javno "garantirashe so siot svoj respektabilen ugled i visoka pozicija". Beshe veteno deka AH-56 kje ima ist standard na logistichko odrzhuvanje (na nivo na kompleksnost i vremetraenje) koj kje bide ramen na daleku poednostavniot (vo konstruktorski smisol) voen helikopter Hughes OH-6 (koj dotogash gi postavi svoevidno najdobrite rezultati vo pogled na logistichko odrzhuvanje na bilo koj operativeno roto-kraften voen vozduhoplov vo Vooruzhenite Sili na SAD).

Zvanichnoto vetuvanje se sostoeshe od garancija deka za sekoj leten chas maksimalnoto vreme-traenje na logistichkoto odrzhuvanje kje bide 3 rabotni chasa i 9 minuti - koga istiot e na terensko baziranje, ili 1 raboten chas i 19 minuti - koga istiot e na "visoko" baziranje (odnosno vo voena instalacija). Odstranuvanjeto na samiot motor beshe vremenski postaveno na period od samo 30 minuti. Megju-vremenskiot interval na inspekcija beshe postaven na 300 letni chasa, dodeka megju-periodot na detalen servis beshe postaven na 1200 letni chasa. Operativnata dostapnost beshe postavena na dnevno operativno nivo od visoki 85 %, so vkupen dneven servisen ciklus od samo 9 minuti, ciklus na kompletno revooruzhuvanje od samo 10 minuti, i ciklus od kompletna rekonfiguracija na vooruzhuvanjeto od isto samo 10 minuti. Vo toa vreme (a i za mnogu roto-kraftni borbeni voeni platformi den-deneska) - ova bea moshne visoki i navistina impresivni brojki...

Proizvodstveniot "dom" na AH-56 beshe Zgradata Broj 901, vo Industriskiot Pogon - 8, koi bea smesteni vo sklop na Lockheed-ovaa fabrika vo Van Nujs, vo sojuznata Amerikanska drzhava Kalifornija. Prviot proto-tip - statichkiot test model so proektna oznaka YAH-56A GTV-1001-66-8826, beshe celosno zavrshen na 16-ti April 1967-ma godina, i beshe zvanichno prikazhan pred Nachalnikot na Sektorot za Istrazhuvanje i Razvoj na Amerikanskata KoV - General-Polkovnik Ostin Bets (Lieutenant-General Austin Betts) - ushte istiot den (iako podocna, vo povekje izvori se pojavi sosema netochna informacija deka toa e storeno pred nego na 3-ti Maj, istata 1967-ma godina). Na ovaa ceremonija, koja zavrshi so mal koktel, General-Polkovnik Bets go informirashe Lockheed - deka Glavnata Komanda na Amerikanskata KoV - sledejkji ja svojata dotogashna tradicija da na svoite voeni helikopteri im dava iminja na Amerikanskite domorodechki indijanski pleminja - se odluchila da AH-56 go dobie nazivot "Chajen" ("Cheyenne") - daden po golemoto, mokjno i voinstveno istoimeno domorodechko pleme na Amerikanskite indijanci koe svoevremeno vladeeshe so golemite Severno-Amerikanski teritorii Minesota, Montana i Oklahoma - koi podocna stanaa sojuzni Amerikanski drzhavi.

General-Polkovnik Bets, pri ovaa prilika, vidno vozbuden i odusheven, dade "laskavi" zabeleshki kon izlozheniot model. Spored negovite zborovi - AH-56 "Cheyenne" (citiram) - "beshe onoj konechno i dolgo ochekuvan golem-skok napred koj Amerikanskata KoV - sakashe da go napravi dolgo vreme".

Vo neoficijalen i voopshto neformalen lichen razgovor podocna so chelnicite na Lockheed - im prenese i edna vozbudliva vest koja istata moshne gi izraduva....Imeno, vo nevrzan "privaten razgovor vo 4-ri ochi" so niv na maliot koktel koj sledeshe po svechenosta, im prenese svoevidna "poraka" od voeniot vrv na Amerikanskata KoV, deka pochetnata narachka za 200 komada e samo "vrvot na santata", i deka dokolku "se teche kako treba", Amerikanskata KoV ima (citiram) "moshne silna i krajno seriozna namera" da poracha ushte dve dopolnitelni proizvodstveni transhi - od koi vtorata kje bide sochineta od dopolnitelni 500 primeroci, a tretata - odnosno "zavrshnata" i "ultimativnata" trebashe da se sostoi od neverojatni dopolnitelni 1000 primeroci....prospektot deka mozhe da proizvedat duri 1700 mashini vkupno za potrebite na Amerikanskata KoV - dlaboko gi "zdrma" chelnicite na Lockheed koi svevidno "se nafrlija" vrz taa ideja kako "zbesnati"....

Ne prestanuvajkji da gi shokira, istiot visok oficer im prenese i deka - "taa brojka lesno bi mozhela da bide dopolnitelno zgolemena" - i toa ne samo od domashni narachki, tuku i od brojni stranski od sojuzhnichkite zemji (osobeno onie vo NATO paktot)....chelnicite na Lockheed zadovolno se rakuvaa i pregrnaa so nego - i cvrsto vetija deka kje storat se shto e vo nivna mozhnost da se "pomine vo najdobar red"...na shto im beshe odgovoreno od strana na istiot visok oficer deka (citiram) - "treba samo da si ja zavrshat svojata rabota...shto se odnesuva za drugoto, kako na primer za profitot...toa voopshto ne e nivna grizha...dokolku se bide sredeno kako treba....Lockheed lezhi potencijalno na vistinska planina od zlato"....

Recheno-storeno...ushte istata vecher, po zavrshuvanjeto na svechenosta i maliot koktel - rakovodstvoto na Lockheed svika iten sostanok na svojot vrv, koj se odrzha vednash sledniot den izutrina - na 17-ti April 1967-ma....na istiot sostanok koj traeshe polni 10 chasa i zavrshi vo docnite popladnevni chasovi - se isplaniraa dva razlichni proizvodstveni programi - i shodno toa se razbira, vednash i naporedno se izgotvija i dve razlichni finansiski procenki na proizvodstvenite sumi na troshok....

Prvata varijanta, predviduvashe zabrzuvanje na seriskoto proizvodstvo koe trebashe da odpochne kon sredinata na 1971-va, dodeka vtorata, predviduvashe "usporuvanje" na startot na istoto serisko proizvodstvo, koj spored ovaa vtora varijanta trebashe da odpochne kon sredinata na 1972-ra...I za dvete varijanti bea presmetani troshocite na 4 proizvodstveni linii - sekoja so razlichna kvantitativna golemina - prvata trebashe da dade proizvodstvena transha od 375 komada, vtorata od dopolnitelni 500 komada, tretata od dopolnitelni 1000 komada, i konechno "zavrshnata", od dopolnitelni 1500 komada - odnosno vkupno - 3375 komada....

Na krajot na denot koga finansiskiot oddel na Lockheed gi formulirashe i gi presmeta troshocite - i gi dostavi svoite zakluchoci do vrvot na firmata - chelnicite na Lockheed gi "udri" svoevidna "damla" koga gi vidoa presmetanite ceni....Ovoj chin, mozhe da se smeta kako prv indikator na "mornicite" koi podocna ja "polazija" celokupnata programa za razvoj na AH-56....Cenata vo tie isti presmetki beshe presmetana na ramno 1 milion Amerikanski Dolari po parche - za "kompletno gotov" proizvodstven seriski primerok, koj kje bide celosno zavrshen, na poln predviden standard, kompletno leten, i koj kje go vkluchuva svojot celokupen avionichki i elektronski paket, pogonskata grupa i vooruzuvanjeto - no ne i negovite rezervni delovi, odrzhuvanjeto i servisiranjeto, kako i delumnite i generalnite remonti.

Ovaa cifra na chelnicite na Lockheed im dojde svoevidno kako "zheshka shlakanica"....AH-56 vekje beshe najskapiot roto-kraft na site vreminja so svojata vo toa vreme abnormalno visoka cena od 500 000 Amerikanski Dolari po parche koi Amerikanskata KoV beshe spremna da gi plati za nego....ednostavno ne znaea kako kje i ja "serviraat" informacijata na Glavnata Komanda na Amerikanskata KoV - deka po nivnite sopstveni detalni finansiski presmetki za proizvodstvenite transhi - AH-56 trebashe od samiot start (a i toa ne beshe definitivno) - da bide ramno duplo poskap od ona shto Amerikanskata KoV vo toj moment beshe podgotvena da go plati za nego (a shto da povtorime, od start vekje beshe uverlivo najskapata cena za bilo koja roto-kraftna vozdushna platforma vo celiot svet - do togash)...

Zgora, se pojavi i odreden problem vo samoto rakovodstvo na Lockheed...imeno...del od negovite chelni lugje - "tajno" odnosno "interno" vo svojata firma, go obelodenija nivnoto sopstveno uveruvanje deka iako voglavnom proektot AH-56 kje teche normalno i navremeno - istite istovremeno, vo potpolnost ne se ubedeni "bash celosno" deka razvojot na negovata predvidena avionichka i elektronichka oprema kje teche taka "mazno" i deka istiot uspeshno kje zavrshi na vreme, odnosno vo inicijalno predvideniot rok....zatoa i beshe mornichava za ostanatite nivni kolegi - nivnata krajna zabeleshka na toj den - deka cenata...koga se kje bide zavrsheno...vsushnost, sosema lesno bi mozhe da se izdigne na ramno 1.5 Milion Amerikanski Dolari po parche...

Prodolzhuvame naskoro so Del-7-mi, "Sertificiranjeto na Cheyenne"....

Број на мислења : 503

Del-7-mi, "Sertificiranjeto na Cheyenne"

Pochetokot na drzhavnite testiranja na AH-56 beshe zakazhan od strana na Sojuznata Avijaciska Administracija (FAA - "Federal Aviation Administration") - za Juli 1968-ma, dodeka sertificiranjeto na istiot od strana na FAA beshe planirano da se izvede vo mesec Oktomvri istata godina.

Ovoj nevoobichaen proces na steknuvanje na sertifikat od ona shto beshe vsushnost primarno civilna organizacija - na Lockheed kako firma mu beshe osobeno bitno, bidejkji istata sakashe da dobie komercijalna prifatlivost na svojot "krut" rotorski tip - osobeno zaradi faktot shto istata firma vo toa vreme go imashe na svoite nacrtni masi i dizajnot za Model-1026 - civilen transporten helikoter so nosivost od 30 patnika, a istovremeno raboteshe i na negovata voeno-transportna verzija.

Sprema procenkite, voenite testiranja od strana na samata Amerikanska KoV trebaa da zapochnat vo Mart 1969-ta godina. Vkupniot drzhavno/voen test-program beshe procenet da trae okolu 1000 letni chasa.

Kako shto AH-56 "Cheyenne" napreduvashe kon izveduvanje na svojot prv proben test-let (koj beshe zakazhan za mesec Septemvri 1967-ma), vo Lockheed-oviot Istrazhuvachki Centar "Rye Canyon" smesten vo blizina na istoimenoto mesto - vo tek beshe i toa pod "polna para" golem razvivachki ciklus za da se usovrshi noviot "krut" rotorski tip...

Se izgradi vo prirodna golemina vistinsko "kruzhno-kukjishte" koe beshe sposobno za podignuvanje, nagib i obrtni dvizhenja - i istoto beshe iskoristeno za da se testira golemiot 4-ro kraten rotor. Prvite testiranja na istiot vrz nekoj od samite vistinski proto-tipovi beshe sprovedeno vo mesec Maj, taa ista 1967-ma godina - i toa vrz dva proto-tipa koi pri tie testovi sprovedoa testovi na odreduvanje, izdrzhlivost i dinamichki odgovor.

Rotorskiot sistem kaj AH-56 beshe izgraden vrz osnovata na masivna titaniumska baza koja beshe izliena pod elektronski branovi - se so cel da istata bide neverojatno izdrzhliva za da gi podnese lesno site napreganja koi trebaa da bidat naneseni vrz "krutiot" rotorski tip.

Golem del od metalurshkite tehniki na izlivanje na ovaa titaniumska baza kaj AH-56 - bea iskoristeni od prethodnite Lockheed-ovi pionerski potfati vo istiot domen pri negovite inicijalni stadiumi na razvivanje na programata A-12. Rotorskite perki bea pricvrsteni na titaniumski izdolzhetok okolu bazata koj imashe visina od 3 stapki (91 santimetar) - i istite trebaa da rotiraat niz aspektot od pomegju 28 i 18 stepena vo kolektiven nagib, 8 stepena pri kruzhen nagib i 2 stepena pri negativen nagib koj kje posluzhi kako "ler". Sepak, istite ne bea slobodni da zamavnuvaat ili da kolektivno se "nishaat" kako shto toa beshe sluchaj kaj "tetravechkite" (polu-artikulirani) ili artikulirani rotori. Oblikot na roto-perkite beshe posebno oblikuvan taka da istite bea optimizirani da go kontroliraat povratnoto svojstvo vo zhiro-sistemot i da postignat (moshne visoka) brzina pri pravo-liniskiot let.

Glavniot rotor operirashe so ciklichen odnosno kruzhen ciklus od 246 vrtezhi vo minuta - shto beshe ekvivalentno na visinska brzina od 650 stapki vo sekunda (odnosno 198 metri vo sekunda). Sprotivno na se ova, zadniot stranichen opashest rotor imashe ista brzina no istata ja postignuvashe pri ciklichen odnosno kruzhen ciklus od 1238 vrtezhi vo minuta. "Potisniot" rotor skroz odpozadi imashe ciklichen odnosno kruzhen ciklus od 1717 vrtezhi vo minuta, i istiot imashe visinska brzina od 900 stapki vo sekunda (odnosno 274 metri vo sekunda). Roto-perkite kaj glavniot rotor imaa postojan "tetiven" moment od 28 incha (71 santimetar), i bea sochineti od svrzana "kompozitna" konstrukcija (bez da pritoa koristat ne-metalni "kompoziti" vo smisla kakvi istite se podrazbiraat deneska). Titaniumskiot jarbol vo oblik na bukvata "Z" kako i napadnata ivica - bea oblozheni so svoevidna "kozha" odnosno obvivka koja se sostoeshe od meshavina na Titanium i ne-rgjosuvachki Chelik. Vo ovaa svoevidna obvivka beshe vmetnato i jadro od Aluminium koe imashe oblik na sakji i koe beshe iskoristeno za da se namali sevkupnata tezhina. Istoto beshe slepeno so pomosh na epoksi lepak. Vkupniot dijametar na glavniot rotor iznesuvashe 50 stapki i 4.8 incha (15 metri i 39 santimetri).

Ushte pred da AH-56 uspeshno go izvede svojot prv proben test-let, pochnaa naokolu da opshto se shirat shpekulacii deka istiot kje gi zameni A-1 "Skyraider" i B-26 "Invader" vo nivnata tipichna CAS uloga (odnosno vo Bliskata Vozdushna Poddrshka). Golemata ognena mokj, superiornata brzina i visokata izdrzhlivost go predochija AH-56 "Cheyenne" kako izvonreden kandidat so koj kje se zamenat postarite A-1. Se razbira, i pred i se zaradi politichki prichini (da ne se razgori povtorno inter-vidovskoto prepiranje i raspravii vo Vooruzenite Sili na SAD) - Amerikanskata KoV se trudeshe da gi negira istite shpekulacii - no neoficijalno beshe zabelezhano od strana na nejzinite stareshini deka AH-56 "Cheyenne" e sposoben za mitroliranje i raketiranje so ista, ako ne i pogolema preciznost odoshto toa go praveshe A-1.

Legendarniot Don Segner - eden od najdobrite i najiskusni Amerikanski helikopterski test-piloti na site vreminja, beshe izbran od strana na Lockheed da bide proekten test-pilot (a podocna kje bide postaven i na pozicijata - Glaven Test-Pilot). Istiot, ushte pred AH-56 da poleta, sogleduvajkji gi negovite mozhnosti preku nacrtite, projavi nova ideja vo koja toj izmisli nova taktika za bombardiranje koja mozheshe da bide uspeshno ispolzena od dotichnata mashina. Imeno, spored istata negova zamisla, preku koristenje na maliot zaden stranichen rotor i vozdushnite kochnici, AH-56 "Cheyenne" trebashe da se najde vo poniranje pod agol od 60 stepena pri shto stabilno izveduvajki ja svojata bombarderska tehnika, kje izvrsheshe bombardiranje so preciznost ramna na onaa koja ja davashe sekoj fiksno-krilen voen vozduhoplov odnosno borben avion.

Ona shto mnogu ja iznenadi samata Amerikanska KoV, e deka odkoga stanaa popoznati povekje od mozhnostite koi AH-56 "Cheyenne" trebashe da gi ponudi - nejzinite "sestrinski" sluzhbi vo Vooruzhenite Sili - ne samo shto ne i se "nafrlija" povtorno, tuku iznenaduvachki po nea - vsushnost, kako "nishto da ne bilo pred toa", pokazhaa golem interes za novata revolucionerna mashina koja kako shto se chineshe, gi impresionira duri i niv - negovite strogi protivnici...vo ovoj interes osobeno "prednjacheshe" Amerikanskata VM - koja vo "nevrzana" odnosno neoficijalna diskusija pomegju nejzinite togashni chelnici so svoite kolegi od Amerikanskata KoV - izrazi neformalna zainteresiranost da nabavi pomegju 70 i 100 komada za sebe, koi bi bile pred i se iskoristeni vo "rechnite" borbeni operacii (za bliska vozdushna poddrshka i vozdushno pokrivanje na Amerikanskite rechni flotili koi plovea po pogolemite Vietnamski reki), kako i za eventualni "mini"-misii na borbena potraga i spasuvanje (preku nivnata interesna zamisla da na istata mashina i se "prikachat" i dve stranichni vovlechni sajli koi bi "kachile" eventualno od 2 do 4 spaseni vojnika na golemite stranichni konformalni komori).

Interes pokazha i Marinskiot Korpus na SAD, no kako shto toa e chesto sluchaj so niv, tie nemaa golemi sredstva da go nabavat.

Duri i negoviot svoevremen (a i podocnezhen) najgolem "protivnik" - Amerikanskoto VV pokazha zainteresiranost za nego...nekoi od negovite togashni vodechki stareshini shpekuliraa deka istoto mozhe da pobara od Lockheed sosema nezavisno i samostojno - odnosno nastrana Amerikanskata KoV - da istata firma i za niv napravi par proto-tipovi (nastrana 10-te postoechki) so koi istiot rod bi izvrshil svoi testiranja - pri shto, spored istata shpekulacija - "poseben akcent" bi se stavil na specijalnite vozdushni operacii (ACO - "Air Commando Operations")...

Interesot na Amerikanskoto VV, stana ochigleden vo onoj moment koga istoto formirashe svoe baranje za razvoj na nejzin slichen nov proekt koj trebashe da ja nosi proektnata oznakata "A-X", a chii speficikacii - beshe jasno deka imaa golemo vlijanie od programata AH-56 "Cheyenne" - osobeno vo pogled na domenot na Bliskata Vozdushna Poddrshka....sepak, bar oficijalno, Amerikanskoto VV ostana "posveteno" na razvojot na nov klipen fiksno-krilen borben vozduhoplov (bar shto se odnesuva do prvite godini na pochetniot stadium na razvoj na nejzinata "A-X" programa)....

Na 21-vi Septemvri 1967-ma godina, AH-56 "Cheyenne" (proto-tipot so interna oznaka 1002) uspeshno go izvrshi svojot prv proben test-let (iako podocna nashiroko pogreshno kje se rashiri netochnata informacija deka istoto se sluchilo na 10-ti Oktomvri istata godina). Zad upravuvachkite palki pri ovoj prv proben test-let stoeshe "stariot lisec" - legendarniot Amerikanski helikopterski test-pilot - Majorot Donald Rilej Segner (Major Donald Rilley Segner) - test-pilot so nad 6 200 helikopterski letni chasa vo svojata dolga i uspeshna voena i profesionalna kariera, i istaknat voen oficer na Avijacijata na Marinskiot Korpus na SAD, a zgora i povekje-kratno odlikuvan voen-veteran od Korejskata i Vietnamskata Vojna (kade i vo dvete uspeshno upravuvashe so povekje tipovi na voeni, kako borbeni, taka i neborbeni helikopteri).

Vo prednata kabina pri ovoj prv let - sedeshe Voeniot Menadzer na istata programa, spomenatiot Podpolkovnik Kluevr (i samiot iskusen dolgo-godishen helikopterski voen pilot vo Armiskata Avijacija na SAD - koj isto na svoeto letachko "konto" imashe impresivna cifra od nad 3400 letni chasa). Vo negovata kabina dodushe - nemashe letni kontroli ili instrumenti - no on namerno beshe vkluchen vo ovoj test-let za da vo istiot dejstvuva kako "nabljuduvach" - uloga na koja Amerikanskata KoV instistirashe pred Lockheed - pred da bide prevzemen prviot proben test-let.

Vo tekot na prviot proben test-let koj traeshe ramno 26 minuti, Major Segner go ispolni kompletniot leten raspored i navistina svoevidno go "iscedi" noviot borben helikopter. Prviot let pomina bez problemi - no i dvajcata piloti podocna go iznesoa svojot zaednichki zakluchok deka po nivnoto sopstveno veshto zabelezhuvanje - pochustvuvale deka letaloto dozhivuva silen efekt na takanarecheno "krstosuvachko zdruzhuvanje" (koga letnata oska na roto-kraftot ima tendencija da "zabeguiva" vo desno - zaradi shto za da istoto letalo ostane vo stabilna polozhba mora da istoto go spushti svojot nos za od 20 do 30 stepeni nadole). Sepak i oni dvajcata, i Amerikanskata KoV - a i voopshto Lockheed-ovite struchnjaci na ova ne gledaa kako na nekoj osoben problem, niti istoto im sozdavashe nekoja golema grizha - bidejkji slichniot fenomen beshe moshne chest kaj rechisi site inicijalni test-fazi na bilo koj dotogashen roto-kraft, odnosno beshe svojstveno na site prvi letovi na bilo koj helikopter - sepak, redno e da se zabelezhi i istoto mozhe da na istata firma i posluzhi "na chest" - bar shtom stanuva zbor za nejzinata grizha za proizvodstveniot kvalitet - istoto beshe vednash ispraveno od Lockheed-ovite struchnjaci so novata kalibracija, pa taka pri slednite test-letovi koi "Cheyenne" gi izvede vo Van Nujs i vo Oksnard - istiot fenomen beshe vo potpolnost koregiran i "sreden".

Del 8-mi, "Predstava za pechatot"

Na 12-ti Dekjemvri, istata 1967-ma godina, AH-56 "Cheyenne" go imashe i svoeto zvanichno javno predstavuvanje pred mediumite. Istoto beshe izvedeno preku eden navistina impresiven demonstrativen let koj se odrzha vo Van Nujs i koj traeshe polni 13 minuti. Letot povtorno go izvede Major Segner (ovojpat sam) na sega vekje 3-ot prototip (so interna oznaka 1003).

Togashniot pres i negovite predstavnici koi prisustvuvaa na ovaa javna demonstracija - bea moshne silno impresionirani. Nivnite izveshtai bea polni so falbi i groto od niv pishuvaa deka imale chuvstvo deka "so negoviot mokjen soedinet rotorski sistem, ovoj nov borben helikopter frcheshe i zueshe nasekade - pravejkji nenormalni pretumbacii na nachin, na koj vo mnogu-shto istiot podsekjashe na najdobrite lovechki borbeni avioni od periodot na Vtorata Svetska Vojna!". Iako do togash AH-56 "Cheyenne" beshe vo moshne ranata faza na svoite test-letovi (akumulirajkji se na se pred ovaa javna demonstracija vkupno samo 15 letni chasa) - sepak, vekje pri ovoj let istiot demonstrirashe postojana odnosno "odrzhliva" krstosuvachka brzina vo pravo-liniski od 170 jazli (195 milji na chas, odnosno 314 km/h) i nagiben agolen moment od impresivni 30 stepena.

Pri silen bochen vetar od pomegju 30 i 40 jazli, Major Segner istiot stabilno go drzheshe vo hoverirachki stav "bez istiot da trepne", pa zgora i "bez maka" go koristeshe pri ovoj hoverirachki stav samo zadniot mal stranichen rotor da go pomrdnuva letaloto nanapred i nanazad odrzhuvajkji ja negovata pravo-liniska hoverirachka polozhba.

Demonstracijata za mediumite zavrshi so eden nov nesekojdneven manevar koj od prisutniot pres popularno beshe narechen "Chajenovoto Strizhenje" ("Cheyenne Bob") - se raboteshe za prizemjuvachki manevar pri koj glavniot stoen trap go beshe doprel tloto - no zadniot pomaliot so sevkupnata opashesta povrshina, seushte beshe nad tloto na visina od 5 stapki (1 metar i 52 santimetri) - pri shto samoto letalo izgledashe kako da svoevidno so svojata nosna sekcija se "poklonuva" pred svoite gledachi, a istovremeno negoviot glaven rotor bezmalku go dopirashe tloto pri shto se sozdade vizuelna impresija na vistinska svoevidna masovna "kosilica" koja "kosi" se pred sebe...

No, i pokraj srekjnite nasmevki i zadovolstvata vo Van Nujs, vo sedishteto na Lockheed pochnaa da se sozdavaat prvite golemi grizhi vo proektot AH-56 "Cheyenne"....I pokraj uspeshnosta na negoviot razvoj - negovata cena, neprestano i vrtlovito rasteshe ugore...A toa isto moshne gi zasekira vodechkite "chelni" lugje na istata golema, uspeshna i mokjna firma....Vietnamskata Vojna se intenzivirashe vo poln smisol, i ona shto nekogash se predpostavuvashe vo pochetokot deka kje bide "machji kashalj" i "lesno spravuvanje so tamu nekakvi si voshlivi Komunistichki banditi" - se predvori vo zhestok i krvav konflikt koj donese mnogu zagubi za site vklucheni strani vo nego - vkluchitelno i SAD....

Finansiskite troshoci za taa vojna koi SAD gi oddeluvashe neprestano vrtoglavo rastea - i toa se, dodeka vo isto vreme krvavite borbi se povekje i povekje ja nalagaa urgentnosta od uspeshnoto razvivanje na AH-56...Megjutoa, toa beshe i svoeviden "volsheben krug" - intenzitetot na borbite nalagashe da toj uspeshno se razvie - a za istoto bea potrebi povekje pari, istovremeno - kako povekje pari se oddeluvaa za samata vojna - taka za nego se pomalku i pomalku kje beshe mozhno da se oddelat pogolemi finansiski sredstva....Vo cela taa nemila finansiska "kolotechina" Amerikanskata KoV ochajnichki se trudeshe da alocira odnosno raspredeli pogolemi sredstva za negoviot uspeshen razvoj preku toa shto proba da sredstvata za uspeshen razvoj na AH-56 gi vkluchi vo finansiskata presmetka za slednata fiskalna 1968-ma godina (FY-68) - so shto kje i se ovozmozheshe i oficijalno da go potpishe so Lockheed prviot proizvodstven (i prethodno najaven) dogovor za 200 letala od prvata seriska proizvodstvena transha.

Molbite za izdvojuvanje na pogolemi finansiski sredstva bea od start odbieni od togashniot Drzhaven Sekretar za Odbrana na SAD - Dr. Robert Strejndz Mek-Namara - koj sepak, pritoa im nagovesti na chelnite lugje na Amerikanskata KoV, deka istite pobarani dopolnitelni sredstva - iako se razbira ne sigurno i zagarantirano - sepak bi mozhele da se odvojat vo finansiskite presmetki za slednata fiskalna 1969-ta godina (FY-69). Zaradi se toa, za da ja "popolni" svoevidnata "finansiska dupka" i "praznina" - Amerikanskata KoV premina kon edno drugo, mozhebi navistina ne-efektivno i samo "periodichno" reshenie, ama istata nemashe vo toj moment drug izbor....Imeno, istata "skrati" del od finansiskite sredstva koi bea raspredeleni vo drugi nejzini razvojni voeni proekti i istite gi prefrli vo razvojniot proekt na AH-56 "Cheyenne"...

Vistinskiot problem so koj se soochuvashe Amerikanskata KoV - beshe vo toa shto, krajniot rok na istek na nejziniot "pred-dogovor" so Lockheed - istekuvashe na 31-vi Dekjemvri taa ista 1967-ma godina, i ako istata ne gi naracha prvite planirani 200 komada do togash, kje bide primorana da sedne povtorno na masa so chelnicite na Lockheed i da dogovori sosema nov "pred-dogovor" so niv, vo koj na site im beshe jasno deka inicijalno planiranata cena od 500 000 Amerikanski Dolari po parche - znachitelno kje se zgolemi....toa samo po sebe kje znacheshe i deka taa kje morashe da gi izmeni svoite planovi za dopolnitelnite transhi...na primer, ushte vo toa vreme stana jasno deka vtorata planirana transha od dopolnitelni 500 komada, kje mora da se namali na 375...

Lockheed od svoja stana dade cvrsto "vetuvanje" kon Amerikanskata KoV deka prviot kompletno opremen, potpolno standardiziran i celosno leten (odnosno so drugi zborovi "top-tan" sreden) AH-56A "Cheyenne" kje izleze od nejzinite fabrichki pogoni najdocna 21 mesec po podpishuvanjeto na dogovorot - shto znachi deka ako vojskata go napravi toa vo toj moment, prviot potpolno "sreden" AH-56A "Cheyenne" kje izleze od pogonite na Lockheed najdocna vo Septemvri 1969-ta godina....Lockheed cvrsto se obvrza i svecheno veti i proizvodstena rata od priblizhno 1 ipol kompleten primerok sekoj raboten den - odnosno vkupno 3 na sekoi dva rabotni dena.

Amerikanskata KoV na 8-mi Januari 1968-ta godina, premina kon alociranje odnosno prefrluvanje na dopolnitelni 21.4 miliona Amerikanski Dolari za "pred-proizvodstveno planiranje, inzhenjering i nabavka na siot potreben materijal za izgotovka" vo samata razvojna programa. Seto ova beshe napraveno kako nejzino svoevidno "vrakjanje na uslugata" koja prethodno Lockheed i ja napravi, preku toa shto istata firma samo-inicijativno i predlozhi na Amerikanskata KoV da krajniot datum za "pred-dogovorot" koj trebashe da isteche kako shto prethodno spomnavme na 31-vi Dekjemvri 1967-ma godina - bide dogovorno od dvete strani prodolzhen. Ovie dopolnitelni sredstva Amerikanskata KoV gi oddeli vo ona shto podocna kje bide narecheno "razmena na ednakvi troshoci" - so drugi zborovi, se "skastrija" finansiskite sredstva koi samata Amerikanska KoV gi vlozhi togash vo pogolem broj na svoi razvojni voeni proekti (za razvoj na ostanati voeni helikopteri, novi samohodni haubici i ostanata logistichka oprema)...Seto toa beshe svoevidno "zhrtvuvanje" za da se opravdaat nejzinite golemi nadezhi koi taa silno gi polagashe vo AH-56 "Cheyenne"....So toa taa kako da samata prosto sakashe da se "ubedi sebe si" deka chisto sporedbeno 1:1 odnosno gledano na sekoj vlozhen i potroshen Dolar oddelno - AH-56 "Cheyenne" kje se pokazhe i dokazhe kako znachitelno superiorna investicija vo odnos na site ovie ostanati voeni sistemi i vooruzheni modeli.

Sprema megjusebniot "interen" (mada ne i oficijalen) dogovor pomegju Lockheed i Amerikanskata KoV - seriskoto proizvodstvo na pred-standardniot AH-56A "Cheyene" trebashe da zapochne na 20-ti Septemvri 1968-ma, so toa shto prvite celosno zavrsheni i kompletno standardizirani primeroci - trebashe da i bidat predadeni na Amerikanskata KoV, odnosno na nejzinata Armiska Avijacija - na 1-vi Oktomvri 1969-ta godina...

Se odluchi da se "napushat" prvichnite "pred-dogovori" za prva proizvodstvena transha od 200 komada, kako i zamislata za vtora od 500 komada i eventualno treta od 1000 komada....Namesto toa, i dvete strani se odluchija da "ne se zaletuvaat" i da se toa si ide popoleka i postepeno - pri shto beshe dogovoreno - prvata proizvodna partija da opfati samo 375 primeroci (se razbira, so duplo pogolema cena od onaa prethodno planirana i proceneta). Potoa, dokolku se e kako treba, kje mozhe da dojdat novi proizvodni transhi za koi podocna, Lockheed i Amerikanskata KoV - kje se dogovorat "natenane"...Sepak, na Amerikanskata KoV i stana jasno deka kje mora da najde dopolnitelni pari za uspeshen razvoj na elektronskiot i avionichkiot segment, kako i za uspeshen razvoj na pogonskata grupa (koi site ovie segmenti bea sozdavani od drugi firmi vklucheni vo ovoj proekt pod patronatot na Lockheed)...Iako, Amerikanskata KoV, optimistichki najavi deka po ovaa prva narachka od 375 komada, bi mozhela da sledi i vtora od dopolnitelni 600 primeroci - sepak, na site im beshe jasno deka nikoj ne treba preterano da se "zaletuva"...Sredstvata bea ogranicheni, a "osloboduvanjeto" na dopolnitelni sumi beshe neshto za shto samo se shpekulirashe za fiskalnata godina 1969-ta (FY-69) - no istoto beshe daleku od sigurno i zagarantirano, taka da nikoj ne mozheshe da predvidi shto navistina kje se sluchi...

Ushte povekje, dvete strani moraa da izvrshat i svoja megjusebna "zaednichka matematika" na novite troshoci....Dvojno pogolemata cena na AH-56A "Cheyenne" od onaa koja beshe inicijalno planirana - istiot borben vozduhoplov go "vivna" vo visochinite na neblagodarnata situacija vo koja toj se najde kako najskap helikopterski proekt do togash vo sevkupnata istorija, i voopshto kako eden od najskapite ne samo vozduhoplovni tuku voopshto i voeni proekti koi bilo-koga do togash bar - bile pochnati vo SAD....Se razbira deka - na site im stana ochigledno deka novite planirani kvoti od 375 i 600 komada - odnosno vkupno 975 - kje chinat ramno podednakvo kako prethodno planiranite kvoti od 200, 500 i 1000 komada - odnosno vkupno 1700 - shto beshe pokachuvanje koe beshe bezmalku ramno duplo - od ona originalno planiranoto....

Mnogumina finansiski struchnjaci vo Amerikanskata KoV ne mozhea da razberat kako e mozhno da negovata proizvodstvena cena ostane ramna na inicijalnata koga ednash kje pochne negovoto masivno proizvodstvo - po nivnata dotogashna logika, shto povekje primeroci se proizvedat, toa troshocite na negovo proizvodstvo trebaa paralelno da opagjaat - no vo ovoj sluchaj, toa ne beshe situacijata...

Bilo kako bilo, i pokraj site ovie odredeni problemi - raka si beshe "podadena" megju stranite, i se formirashe eden nov cvrst dogovor poln so megjusebno razbiranje, pochit i uvazhuvanje od dvete strani, i sevkupno gledano, proektot uspeshno si prodolzhi napred....Megjutoa, edno golemo MEGJUTOA...Edna moshne bitna rabota beshe na nekoj nachin kako "namerno" prekjutena i od dvete strani....Odobruvanjeto od strana na Kongresot na SAD da Amerikanskata KoV kupi prva proizvodna partija od 375 komada znacheshe deka istiot rod, ja dobil "prvata runda" vo svojata inter-vidovska borba so nejzinite "sestrinski" sluzhbi vo Vooruzhenite Sili na SAD...No, toa istovreme NE znacheshe deka istata sluzhba ja "dobila i vojnata" so niv - sosema sprotivno....Vednash po ova odobruvanje, samata Amerikanska KoV jasno pochuvstvuva deka Amerikanskoto VV i Amerikanskata VM vrshat silen pritisok (preku svoite mokjni politichki poddrzhuvachi) vo site najvisoki drzhavni institucii na SAD - a toa istoto vednash beshe uochlivo samo na den po Kongresnoto odobruvanje na ovaa nejzina narachka....Vednash (i kako kje se pokazhe podocna trajno do otkazhuvanjeto na ovoj proekt) - vo Vashington glasno pochnaa da se slushaat negoduvachkite glasovi na "nasekiranite strani" koi silno "vreskaa" deka "ne gledaat nekoja osobena prichina da Kopnenata Vojska gi dobie ovie novi i preskapi "svetlucavi super-helikopterski igrachki", bidejkji nivnoto dejstvo mozhe uspeshno da bide sprovedeno od strana na postoechkite sredstva koi vo momentot gi poseduvaat ostanatite voeni rodovi i voeni sluzhbi"....Sepak, istata za da ne navleze vo nov dopolnitelen silen konflikt i raspravija so ostanatite voeni rodovi - odluchi da bar vo toj moment, svoevidno gi "ignorira" ovie "vreskanja" - koi iako so vreme splasnaa, sepak, od deneshen aspekt, i gledano deneska koga znaeme shto se podocna se sluchi vo ovoj proekt tokmu zaradi tie isti "vreskanja" - nedvojbeno go nametnuva deneshniot zakluchok deka gledano chisto politichki - odlukata na Amerikanskata KoV da gi "ignorira" ushte vo pochetokot - istite "negoduvanja" vo svojot drzhaven i politichki vrv - podocna kje se pokazhe kako kobno pogeshen potez - koj na kraj i kje go uslovi kompletnoto otkazhuvanje na celiot ovoj - vo toa vreme revolucioneren voen proekt...

Lockheed vednash po ova, zapochna so izgotvuvanje na opsht seopfaten plan spored koj site proizvodstveni kapaciteti na delovite na AH-56A "Cheyenne" trebaa da se smestat vo negovite industriski proizvodstveni pogoni vo Burbenk, negovoto inicijalno sklopuvanje trebashe da se izvede vo negovite industriski proizvodstveni pogoni vo Van Nujs - dodeka negovoto zavrshno sklopuvanje trebashe da se sprovede vo negovite industriski proizvodstveni pogoni vo Palmdejl - site tri grada se naogjaat vo Amerikanskata sojuzna drzhava Kalifornija.

Vo vreme koga Amerikanskata KoV go najavi svoeto dodatno alociranje odnosno prefrluvanje na finansiski sredstva za razvoj na proektot, bea sevkupno sprovedeni odprilika 20 letni chasa od strana na 3 proto-tipa (vtoriot, tretiot i chetvrtiot - od vkupno 10-te). Pettiot proto-tip se vkluchi vo testiranjata kon krajot na toj ist mesec Januari, 1968-ma - i istiot posluzhi kako prva "letechka-laboratorija" na novite avionichki i elektronski sistemi. Koga toa se sluchi, chetvrtiot prototip beshe svoevidno "odvoen" od ovaa grupa i beshe ispraten vo Lockheed-oviot test-poligon "Potrero" vo blizina na maloto gradche Redlend, isto vo sojuznata Amerikanska drzhava Kalifornija. Tamu istiot gi zapochna testiranjata na vooruzheniot sistem koi zvanichno startuvaa na 21-ti Januari 1968-ma godina.

Na ostanatata "grupa" na proto-tipovi, shestiot prototip im se pridruzhi na 24-ti Januari, istata 1968-ma, a sedmiot sledeshe eden mesec podocna, kon krajot na Fevruari. Do mesec Mart, 1968-ma - vkupno od strana na site proto-tipovi bea akumulirani 58 letni chasa i 9 minuti - vo vkupno 144 poedinechni test-letovi. Od site proto-tipovi, najpovekje bea koristeni dva - vtoriot (so interna oznaka 1002) - koj voedno beshe i prviot leten model, i tretiot (so interna oznaka 1003).

1002 posluzhi za formiranje na letniot rezhim, sproveduvanje na "stresovi" vrz rotorskata grupa, definiranje na avto-rotacionite karakteristiki i voopshto za sogleduvanje na smernicite po koi treba da se dvizhi ponatamu genealniot dizajn na mashinata. 1003 - koj beshe opremen so celokupnite predvideni instrumenti - posluzhi za merenje na podatocite na opteretuvanjeto, sogleduvanje na performansite na pogonskata grupa i za upravuvachkite kvaliteti i osobini.

Od ostanatite proto-tipovi - 1004 posluzhi za sproveduvanje na inicijalnite odnosno pochetnite vooruzheni testovi, dodeka 1005 posluzhi za sogleduvanje na karakteristikite na avionichkiot i elektronskiot paket kako i nivnite eventualni dopolnitelni usovrshuvanja ili kalibriranja.

Ostanatite bea predvideni da gi izvrshat letnite boevi test-gagjanja, ispituvanje na integriraniot sistem za Protiv-Elektronsko Dejstvo i kontra-merki na samo-zashtita, testiranje za zadovoluvanje na procedurite za funkcionalnost i sigurnost koi FAA gi pobaruvashe, statichki trening na logistichko odrzhuvanje, ocenka na performansite od strana na voeniot personal (predvodeno od voeni piloti vo dopolnitelno novo-formiranata takanarechena "Situacija-D" ili Faza-4), kako i testiranja na avto-pilotskiot sistem i negov eventualen dopolnitelen razvoj i usovrshuvanje.

Amerikanskata KoV, dopolnitelno pobara da se sozdadat i drugi etapni fazi vo razvojniot program - imeno, se raboteshe za Fazata-5 ili popularno narechena "Situacija-E" - vo koja kje se izvrsheshe testiranje na situacionalnata svesnost i sredinsko odnesuvanje na mashinata, i "Situacijata-F" odnosno Fazata-6 - vo koja beshe predvideno da se sprovedat servisnite testiranja - poslednoto, beshe inicijalno zakazhano za mesec Noemvri, 1969-ta.

Letechkata test-programa prodolzhi vo manir na "chekor-po-chekor", odnosno postepeno se testiraa obemno site vitalni i bitni delumni promeni na kolektivnite i propelerskite podesuvanja. Do Mart 1968-ma, AH-56 "Cheyenne" vo povekje navrati sosema "lesno" demonstrirashe krstosuvachka brzina vo pravo-liniski let od ramno 170 jazli (195 milji na chas, odnosno 314 km/h), potoa stranichen pravo-liniski let od 25 jazli (27.5 milji na chas, odnosno 44 km/h), reverzibilen odnosno "rikverc" let nanazad vo pravo-liniski let od 20 jazli (23 milji na chas, odnosno 37 km/h) i faktor na gravitaciono opteretuvanje od + 1.6 G (Pozitivni).

Se razbira, osobeno i dolzhno vnimanie beshe posveteno na nevoobichaenata propelerska i dvo-kratna zadninsko-rotorska konfiguracija, bidejkji istata vo toa vreme seushte od mnogumina nezavisni struchnjaci beshe smetana kako "potencijalno rizichna i opasna".

Za da se odstranat nekoi od rezonantnite problemi na zvuchnost koi bea voocheni pri statichkite zemni testiranja na statichkiot prv proto-tip (GTV), menuvachot na brzinata na "potisniot" rotor dobi "zacvrsteno" postolje, a tezhinskiot pritisok na vrvot na negovite roto-perki beshe zgolemen preku modifikacija na roto-pernata frekfencija.

Se voochija i vibrirachki problemi na poklopecot od pilotskata kabina, i istite bea resheni preku negovo strukturalno zacrvrsnuvanje i preku instaliranje na nov postabilen mehanizam za negovo eventualno isfralnje pri potreba.

Prodolzhuvame naskoro so Del 9-ti, "Oklopniot entuzijazam"...

Број на мислења : 503

Del 9-ti, "Oklopniot entuzijazam"

Seushte e navistina teshko, da ne se "prenaglasi" vlijanieto koe AH-56 "Cheyenne" mozheshe da go ima vrz operaciite na Armiskata Avijacija na SAD - dokolku istata mashina vlezeshe vo opertivna upotreba.

Vo Noemvrisko/Dekjemvriskoto izdanie za 1968-ma - na voeniot magazin "Armor" ("Oklop") koj go izdavashe vo vid na dvo-mesechen almanah samata Glavna Komanda na Amerikanskata KoV - se posveti golemo vnimanie na prospektot na negovoto idno vkluchuvanje vo protiv-oklopnata borba...

Ovoj voen magazin beshe namenet pred i se - za oklopno-tenkovskite posadi na Amerikanskata KoV...vo toa vreme, seushte, na svetsko nivo, oklopno-tenkovskite formacii bea smetani kako "udarnata tupanica" na sekoja golema, mokjna i sovremena armija - pa taka, istite posadi uzhivaa golem ugled vo celokupniot voen establishment na Amerikanskite Vooruzheni Sili - osobeno vo Kopnenite trupi...

Vo istoto izdanie, kako shto rekovme, se posveti golemo vnimanie na prospektot na skorata operacionalizacija na AH-56 "Cheyenne" vo armiskite redovi...samite oklopno-tenkovski posadi, koi prethodno bea zapoznaeni so negovite generalni performansi i opshti karakteristiki i specifikacii, silno go izrazija svojot entuzijazam deka istiot kje ja "revolucionerizira" protiv-oklopnata borba na sovremenoto visoko-tehnoloshko boeno pole - bar vo odnos na onaa, kakva shto beshe poznata do togash...Ne bez prichina, istite smetaa deka vo likot na AH-56 "Cheyenne" - nivnite glavni borbeni tenkovi, borbeno-oklopni vozila i oklopni transporteri - imaat "novo letechko - verno i blisko drugarche" koe vo mnogu shto kje im pomogne vo bilo koj niven eventalen sudir....

Vo eden od natpisite predstaveni pred chitatelite vo ova izdanie - beshe objaven eden interesen i poobemen zamislen razgovor (vo fiktivna forma na megjusebni prashanja i odgovori) - pomegju "eden iskusen komandant na oklopno-tenkovski bataljon" i "eden iskusen komandant na armisko-avijaciski skvadron"....

Na eden mnogu simptomatichen nachin - istiot "razgovor" zapochnuvashe vaka:

"Ova utro, pri tvojot shtab, se prijavi eden komandant na armisko-avijaciski skvadron, koj so tebe kako komanden oficer na oklopno-tenkovskiot bataljon sakashe da porazgovara i da razmeni mislenja. Ti se slozhi so istoto i sednavte uz utrinsko kafe da prijatelski prodiskutirate.

Istiot pochna da ti kazhuva deka naskoro negovata edinica kje bide opremena so noviot AH-56 "Cheyenne" za koj istiot imashe iskluchivo pofalni zborovi. Navistina ona shto ti go kazha - silno te impresionirashe, pa ne mozheshe da se vozdrzhish a da ne go prashash:

- "Spored ona shto mi go kazhavte pochituvan kolega, se raboti za izvonredna mashina! Zoshto togash kako shto mi kazhavte - postojano se odlaga nejzinoto operacionaliziranje vo vashata edinica?!"

Koga on ti gi objasni site onie klasichni i tebe dobro pozanti politichko-finansiski gluposti, tvojata stara vrodena krv od Misuri - pochna da vrie...

Bez bilo kakva zhelba od tvoja strana da go navredish svojot armisko-avijaciski kolega - ti go prekina vo negovoto objasnuvanje i mu se "razdra":

"Pa dobro majku mu stara! Cenkanjeto pomegju onie politichki klovnovi i nasekirani "patrioti" koi ugodno sedat vo svoite Vashingtonski meki i kozhni fotelji, i vo svoite golemi i klimatizirani kancelarii go ispivaat svojot razladen kvaliteten viski i gipushat svoite kvalitetni puri - mozhe da se tolerira vo mirno-dobski period....no nie po gjavolite sme vo sred vojna! I toa golema, teshka i krvava vojna! Do laktovi i kolenici sme zaglibeni vo nejzinata kal, i toa ovde i deneska! Se borime zhestoko vo momentov! Zatoa porachaj im na tie "nasekirani" idioti da prestanat da se grizhat zoshto treba da nosi tolku municija, zoshto treba da e tolku oklopen, zoshto treba da e tolku brz, i shto se ne ostanato shto gi "sekira" - i kazhi im na istite - neka se nosat po gjavolite - i deka istiot treba da e spremen za borba deneska poshto ushte popladnevo trgame vo zhestok i silen boj!"

Ova bea silni i teshki zborovi upateni kon politichkiot establishment vo Vashington....stana i povekje od ochigledno deka samata Amerikanska KoV pochna da ja "fakja nervoza" i odredena "frustracija" - zoshto na site onie "nasekirani" (no istovremeno i "glasni") Kongresmeni i Senatori ne mozheshe da im objasni deka nejzinite trupi - osobeno nejzinite oklopno-tenkovski i peshadiski formacii - sakaat sigurna, izdrzhliva i silna borbena mashina koja nema kako drugite koi vozdushno gi "pokrivaat" togash - po brgu vreme da se povleche od neboto za da se prepolni so gorivo i vooruzhuvanje - od sho istoto vekje im beshe navistina "smacheno" - tuku kje lebdi nad niv i kje gi pokriva i "vozdushno shtiti" so golema preciznost i mokjna sila na podolg period....Navistina...za golem del od ovie problemi - Kopnenite trupi na SAD smetaa deka AH-56 "Cheyenne" e "vistinskiot odgovor"....

Po planot, AH-56A "Cheyenne" trebashe da ima misiska izdrzhlivost od 2 chasa i 30 minuti nad bojnoto pole (vkupno 3 chasa od momentot na poletuvanjeto od bazata pa se do momentot na sletuvanjeto vo istata) - i toa iskluchivo preku gorivoto koe go imashe vo svoite integralni odnosno vnatreshni rezervoari chij kapacitet iznesuvashe vkupno 2850 libri (odnosno 1292 litri).

Vo "pustinski" uslovi, pri nadmorska visina na let od 2000 stapki (210 metra) i pri temperaturi od konstantni 80-set Farenhajta (+ 27 stepeni Celziusovi) - posadata na AH-56A "Cheyenne" mozheshe da garantirano "dostavi" kon neprijatelskite pozicii podvesen borben teret koj kje se sochinuvashe od - boeviot komplet vo svoite dve vnatreshni (megjusebno odvoeni) municioni komori - koj se sochinuvashe od 2010 granati so kalibar od 30 mm, 780 granati so kalibar od 40 mm, 6 protiv-oklopni vodeni proektili BGM-71 "TOW" i 38 nevodeni raketni zrna (grupirani vo dva odvoeni sakjasti raketni lanseri od koi sekoj imashe po 19 komada) so kalibar od 2.75 incha (70 mm).

Vo deltata na rekata "Mekong" vo Vietnam, kade temperaturite lesno se iskachuvaa do konstantni 100 Farenhajta (+ 38 stepeni Celziusovi) - AH-56A "Cheyenne" mozheshe da garantirano gi "ponese" slednive raboti - kompletno ispolneti integralni odnosno vnatreshni rezervoari na gorivo, celosniot spomenat boev komplet vo svoite vnatreshni municioni komori, i 6 sakjasti povekje-cevni raketni lanseri od koi sekoj beshe opremen so po 19 komada - odnosno vkupno 114 nevodeni raketni zrna so kalibar od 70 mm....

Duri i vo visijskite regioni na Vietnam - kade temperaturite po pravilo go dostignuvaa svojot maksimum, AH-56A "Cheyenne" garantirano mozheshe da gi ponese svoite kompletno ispolneti integralni odnosno vnatreshni rezervoari na gorivo, celosniot boev komplet vo vnatreshnite municioni komori i 2 sakjasti lansera - so vkupno 38 nevodeni raketni zrna od 70 mm...

Ushte eden natpis vo istoto izdanie privleche vnimanie...vo nego beshe napishana ushte edna zamislena storija - vo koja, "predninska borbena grupa" sochineta od 2 helikopteri AH-56A "Cheyenne" vrsheshe potraga po neprijatelskite edinici na terenot na koj potoa trebashe da nastapat sopstvenite oklopno-tenkovski formacii (so drugi zborovi trebaa da ja vrshat vo toa vreme najnovata helikopterska voena taktika - "nabljuduvanje")...pozadi ovaa "predninska" grupa, se naogjashe i edna "zadninska" koja beshe pogolema i trebashe da se sostoi od 5 komada AH-56A. Istata stoeshe vo vozdushna "pripravnost" pozadi frontalnata linija...Koga "prednite" otkrija silni neprijatelski formacii - istite gi povikaa preku svojot siguren komunikaciski sistem ostanatite "zadninski" - za da site zdruzheno se vkluchat vo napadot vrz neprijatelot....Pritoa, spored istata fiktivna prikazna, seta ovaa sega vekje "zdruzhena" grupa od vkupno 7 komada - ne samo shto go napagjashe silovito, brzo i precizno neprijatelot - tuku istovremeno vrsheshe i bochno obezbeduvanje na svoite nastapuvachki oklopno-tenkovski formacii, potoa na istite im obezbeduvashe "elastichen izviduvachki moment" i konechno, vednash se javuvashe na potrebata za brzo ogneno "potisnuvanje" na neprijatelot koj pochnal so silna strelba vrz nekoja edinica koja dozvolila so toa da zapadne vo golema "maka" - od koja AH-56A brgu ja "izbavuvashe"...Spored istata prikazna, AH-56A "Cheyenne" preku svojot (citiram) "fantastichen nishanski sistem" - vrsheshe brza i lesna pretraga po neprijatelskite celi, i nivna pozitivna identifikacija - i se toa go praveshe na golemi distanci od niv....Istiot sprema zamislenata prikazna (za koja nejzinite avtori ne ni sonuvaa kolku e vsushnost verna na negovite vistinski sposobnosti) - mozheshe da "gleda niz brda i dolini, reki i kotlini", mozheshe da silovito i molskavichno go napagja neprijatelot od golemi distanci, i zgora, preku svojot laserski merach na dalechina i laserski obelezhuvach na celite - mozheshe da dopolnitelno, pokraj svoeto silno vooruzheno dejstvo - i da brgu i sigurno im gi prenese svoite nishanski koordinati na svoite artilersko-raketni edinici koi po niv vednash mozhea da dejstvuvaat protiv neprijatelot otvorajkji zhestok unishtuvachki ogin kon nego...

AH-56A "Cheyenne" navistina go mozheshe se toa, pa duri i daleku povekje....Negoviot nishandzija navistina mozheshe preku negoviot zashtiten komunikasicki link da dostavi precizna "mapa" na nanishaneti koordinati do svoite ostanati kopneni trupi - koi vednash mozhea po tie precizni informacii da otvorat zhestok ogin kon neprijatelot....istata mapa kje beshe iskluchvo detalna i neverojatno precizna i kje beshe izrabotena (od strana na centralniot kompjuter na AH-56A) - avtomatski po UTM sistemot (Sistemot na Univerzalni Koordinati - "Universal Transverse Mercator")...negoviot zashtiten komunikaciski sistem so koj komunicirashe so site svoi ostanati trupi - kako so onie na zemja, taka i so onie vo vozduhot - a se razbira, i so svojata komanda i ostanatite AH-56A - inkorporirashe vo sebe Fekfentno Moduliran radio-bran (FM). AH-56A "Cheyenne" - onakov kakov beshe planiran, trebashe da bide potpolno sposoben za nokjni dejstvija vo koi istiot, kje se potpirashe vrz iskluchitelno precizniot i moshne siguren - a istovremeno i potpolno nezavisen - integrian napadno-navigaciski sistem koj koristeshe kombinacija na "Doppler"-ov efekt i INS (Inercijalen Navigacionen Sistem). Sopstveniot visoko-precizen i dolgo-dostrelen potpolno avtomatiziran sistem za upravuvanje so vooruzhuvanjeto, mu dozvoluvashe na AH-54A "Cheyenne" da istiot ushte pri svojata prva strelba postigne visoko nivo na potvrdena sigurnost vo unishtuvanjeto na svojata cel - a ne kako prethodno shto pravea groto od vooruzhenite voeni helikopteri - da istite gi "obelezhat" so svetlechki granati pri prvata strelba, da potoa duri vo vtorata strelba postignat kakvo-takvo "posigurno" nivno unishtuvanje...Istovremeno, negovata enormna letna stabilnost uslovuvashe da toj bez nikakva "maka" - cvrsto "stoi ko ukopan" vo svojata letachka pozicija pri svoeto eventualno podolgotrajno vooruzheno dejstvo...

Vistinskata prednost na AH-56A "Cheyenne" beshe vo toa shto istiot mozheshe kako mashina da zdruzheno gi iskombinira i iskoristi site ovie prednosti, kvaliteti i odliki - vo edna napredna vozdushna platforma i napreden borben sistem....AH-56A "Cheyenne" so se toa kje dovedeshe i do vistinska "teoriska revolucija" vo nachinot na koj Armiskata Avijacija na Amerikanskata KoV - kako i voopshto samata KoV generalno gledano - kje ja formira svojata idna taktika na sovremenoto visoko-tehnoloshko bojno pole....Ona shto e najbitno...e shto istiot verojatno kje staneshe prv borben sistem koj vo potpolnost kje ja "anulirashe" dotogashnata svoevidna "dominacija" na oklopno-tenkovskite formacii na togashnto bojno pole - zemeno vkupno, vo svetski ramki...Seto toa istiot dokolku se techeshe kako treba....verojatno kje go postigneshe edno dobri 2 decenii - pred nego li shto toa istoto i navistina podocna se sluchi....

Del 10-ti, "Nishanskiot Sistem"

Originalnata specifikacija za "AAFSS" proektot - predviduvashe da istiot, potpolno ja poseduva mozhnosta da precizno dejstvuva vrz neprijatelskata cel so svoeto strelachko integralno vgradeno vooruzhuvanje pod agol od ramno 90 stepena od prednata pravo-liniska traektorija na let, i da se toa istoto go izvede pri polna molskavichna brzina....

Vo ova baranje - lezhat vistinskite prichini koi podocna svoevidno go "uslovija" razvojot na noviot, vo toa vreme ultra-napreden "senzorski nishanski i vooruzhen sistem" koj AH-56A "Cheyenne" go poseduvashe....Za da gi pronajde i identifikuva svoite celi, AH-56A beshe opremen so napreden stabiliziran optronski (optichko-elektronski) nishanski sistem - koj imashe mozhnost za povekje-kratno zgolemuvanje. Istiot beshe smesten vednash pod malata rotaciona kupola vo nosnata sekcija (koja go sodrzheshe ednocevniot avtomatski lanser na granati so kalibar od 40 mm) - i pred golemata podtrupna rotaciona kupola (koja go sodrzheshe ednocevniot avtomatski top so kalibar od 30 mm). Ovoj "primaren" nishanski sistem beshe "povrzan" so nishandzijata koj beshe smesten na prednoto sedishte vo pilotskata kabina - preku nishanski periskop koj se naogjashe pred negovoto sedishte. Stabliziraniot optronski nishanski sistem imashe trokratna mozhnost za zgolemuvanje vo svojot opseg, i toa od - inicijalno odnosno "minimalno" x 1.50 pati, standardno odnosno "sredno" x 5.25 pati, i zavrshno odnosno "maksimalno" x 12.00 pati. Istiot vo sebe inkorporirashe i laserski merach na dalechina, kako i sistem za lasersko obelezhuvanje na zafatenite celi. Kako "kapak" na se ova beshe i inkorporacijata vo nego - na nishanskiot pod-sistem za vodenje na protiv-oklopnite proektili BGM-71 "TOW".

Oficijalnite predstavnici na Lockheed "nadmeno" govorea nasekade deka so pomosh na ovoj nov napreden stabliziran optronski nishanski sistem, AH-56A "Cheyenne" kje bide vo mozhnost (citiram) "da go pogodi vrvot na avtomobilskata radijatorska kapa na distanca od edna ipol milja!".

Nishanskite funkcii bea kontrolirani kabinski preku dva mali "dzoistika" (odnosno mali upravuvachki palki) vnatre vo pilotskata kabina - i istite dve imaa menuvachki pozicii vo oblik na bukvata "T" - so drugi zborovi, sovrsheno ednakvo i potpolno isto kako shto toa deneska e zabelezhlivo kaj najgolemiot del od najsovremenite i najdobri jurishni borbeni helikopteri na deneshnicata.

Ednashka koga cefkite na strelachkoto vooruzhuvanje i nishanskta "mrezha" kje se postavea vo pravec na nanishanetata cel, zafatenata cel beshe svoevidno "zabravena" odnosno "frizirana" vo centralniot kompjuter na avtomatskiot vooruzhen sistem, i toj vo avtomatski rezhim vrsheshe istovremeno presmetuvanje na nejzinata distanca, nejziniot azimut i nejziniot agol - i se toa vo odnos na pozicijata na dvete rotacioni kupoli.

Dvo-sedniot kokpit na AH-56A "Cheyenne" - iako se razbira, nedvojbeno deneska vo ovaa sovremena "digitalizirana era", chisto vizuelno izgleda sprema sovremenite standardi kako "prenatrupan" so letni instrumenti - beshe vsushnost koncepiran taka, da istiot beshe vo svoe vreme vistinski primer i perfekten model za i na - iskluchiva ednostavnost za operiranje. Vo odnos na rabotniot "tovar" koj negovite piloti trebaa vo nego da go podnesat - komotno mozhe da se kazhe deka e ramen na svojot deneshen ekvivalent i svoeviden "naslednik" - AH-64 "Apache" - pa duri, za nekoi raboti, kako na primer - ednostavnosta vo odredeni operiranja, i lesnotijata na pristapot do odredeni instrumenti - i da istiot seushte go nadminuva....

AH-56A "Cheyenne" trebashe vo svoe vreme da bide prviot svetski operativen borben vozduhoplov koj kje beshe opremen so CRT displei za svojata pilotska posada (Mono-Hromatski Katodni Monitori - "Cathode Ray Tube displays") - samoto toa, vo vremeto vo koe beshe razvivano (krajot na 60-tite), predstavuvashe obemen tehnichki predizvik, bidejkji za prvpat se raboteshe za izgotvuvanje na leten instrument koj po "digitalen" vizuelen pat kje dostavi informacii do svojata letachka posada.

Sedishteto na ko-pilotot (nishandzijata) vo predniot del na kabinata na AH-56A - imashe edna zabelezhliva i moshne interesna karakteristika, koja nikogash pred - a ni potoa, ne beshe vekje videna na bilo koj ostanat borben roto-kraften vozduhoplov vo svetski ramki...

Imeno, nishandzijata sedeshe vo stablizirano sedishte koe mozheshe da rotira vnatre vo samiot preden del na kabinata, i se toa go praveshe zaedno so glavniot dvo-gleden nishanski periskopski sistem (koj beshe pozicioniran centralno pred samoto sedishte i koj beshe pricvrsten zaedno so nego). Istoto predno sedishte beshe vo mozhnost da rotira ramno 200 stepeni stranichno (od bilo koja strana) - gledano po prednata pravo-liniska pozicija, i da so se toa - se olesni pronaogjanjeto, identifikacijata i dejstvoto vrz celite koi ne bea postaveni samo "pred" AH-56A, tuku i na onie koi bea postaveni "stranichno", pa duri i na onie koi se naogjaa "delumno pozadi" nego. Kako shto samoto sedishte so periskopskiot sistem rotirashe - vo avtomatski rezhim so nego zaedno vo isto vreme rotirashe i stabliziraniot optronski nishanski sistem pod nosnata sekcija na aero-profilot, i so toa se vrsheshe avtomatizirano sledenje na odredena definitivna - odnosno "pozitivno identifikuvana" cel, ili pak avtomatizirano odgovaranje na dvizhenjata na nishandzijata koi imaa za cel da se sledi odredena pozicija koja beshe oceneta kako "vozmozhna", odnosno "potencijalna" cel.

Ovoj novitet i svoevremeno revolucioneren napreden nishanski sistem beshe razvien od strana na "Odsekot za Razvoj na Avionichki Kontroli" na poznatata Amerikanska firma - General Electric.

Pred zadnoto pilotsko sedishte koe beshe isto stabilizirano (no i potpolno centrirano) - se naogjaa centralno postavenite ciklichni komandi, dodeka prednoto sedishte kako shto kazhavme - mozheshe da rotira (so pomosh na dopolnitelen stranichno postaven mal "dzoistik"). Nishandzijata koristeshe sistem na svoevidna "uzengija" - za da go kontrolira svoeto stranichno dvizhenje.

Prodolzhuvame so Del 11-ti, "Nishanskiot Sistem vo Pilotskiot Shlem"...

Број на мислења : 503

Del 11-ti, "Nishanskiot Sistem vo Pilotskiot Shlem"

Pilotot (odnosno operaterot) od druga strana, beshe opremen so sosema poinakov i celosno nezavisen (vo odnos na ko-pilotot odnosno nishandzijata) nishanski sistem - vo toa vreme ultra-sovremeniot i navistina (za toj period) unikaten nishanski sistem koj beshe smesten vo vizirot na pilotskiot shlem (prv od vakov sistemski vid vo svetski ramki) - so shto AH-56 ushte pred da se dorazvie postigna ushte eden "traen" uspeh koj kje opstoi po nego i kje formira novi tehnichki standardi vo voenata avijacija - toa beshe prviot svetski "HMS" sistem ("Helmet Mounted Sight") - bar vo onakva etimoloshka smisla kako shto go znaeme deneska.

Toj sistem go proizvede poznatata Amerikanska firma za avionika i elektronika (osobeno voena) - Honeywell - i imashe proektna oznaka "Fire-1" ("Ogin-1") - dodeka vo rabotnite nacrti vo toa vreme oficijalno se narekuvashe so svojata razvojna kratenka "V.I.P.R.E." ("VIsual PRecision Fire-control Equipment" - odnosno "Oprema za Vizuelna Preciznost na Vooruzhenata Kontrola").

"V.I.P.R.E." sistemot beshe posebno dizajniran i oblikuvan da mozhe bez problem potpolno da se vgradi na - vo toa vreme najsovremeniot Amerikanski voeno-pilotski shlem (upotrebuvan togash podednakvo od strana na voenite piloti - kako na fiksno-krilnite voeni vozduhoplovi, odnosno na voenite avioni - taka i od strana na voenite piloti na roto-kraftnite voeni vozduhoplovi, odnosno na voenite helikopteri) - APH-5. Istiot nov nishanski sistem imashe sevkupna tezhina od ramno 22 unci (624 grama).

Negovoto "pricvrsnuvanje" vo pilotskiot shlem beshe obezbedeno preku posebni super-izdrzhlivi i neverojatno lesni "najlonski" shrafovi. Tie istovremeno bea taka posebno dizajnirani, da pri eventualna nesakana situacija na urnuvanje na samiot vozduhoplov, samiot nishanski vizir vednash po avtomatski rezhim lesno se "otfrli" od pilotskiot shlem - i so toa da se zgolemi verojatnosta deka istiot nema da predizvika nesakani posledici ili eventualni povredi na vratnite prshleni na pilotot. Tenka vnatreshna elektronska zhica go snabduvashe istiot nishanski vizir so seta potrebna elektrichna energija kako i so site merni podatoci od strana na letnite instrumenti. Posebno vgradeni foto-detektori vo zadniot del na pilotskata kabina bea zadolzheni da go sledat dvizhenjeto na pilotskiot shlem so prikacheniot nishanski vizir na nego - so prost zbor, samiot vooruzhen sistem gi "sledeshe pokretite" na glavata na pilotot.

Vo glavniot centralen del na nishanskiot vizir se naogjashe optronski (optichko-elektronski) proektor koj imashe kombinirano vovlechno-izvlechno dejstvo (se izvlekuvashe ili vovlekuvashe vo samiot vizir) - pri shto koga beshe izvlechen - istiot se pozicionirashe vo visina na desnoto oko na pilotot (so posebno obezbeden dopolnitelen mod da istiot mozhe da se kalibrira taka, za da sosema bez problem i uspeshno se postavi i nad levoto oko - dokolku pri potreba, pri voeno-medicinskite testiranja bide utvrdeno deka koordinativnata ochna vizija na odredeniot voen-pilot e povekje izrazena na negovoto levo oko - odoshto na desnoto).

Vo samiot proektor se vrsheshe optronska proekcija na elektronski nishan koj imashe oblik na malo "krstche" koe beshe "obvieno" so dva poprechni tenki "prstena".

Koristejkji gi balistichkite informacii dobieni od strana na centralniot borben kompjuter (koj i go upravuvashe avtomatiziraniot sistem za kontrola na vooruzhuvanjeto), istiot nishanski vizir sam gi odreduvashe ili pak vrsheshe korekcija na vekje odredenite - nishanski agli, tochkite na nishanskiot traektoren nagib, i "dirigiranjeto" i/ili "otkazhuvanjeto" (na nivnoto vooruzheno dejstvo) na vooruzhuvanjeto koe beshe smesteno vo dvete rotacioni kupoli (golemata podtrupna i pomalata vo nosnata sekcija).

Vo interesen elektronski mod koj beshe dopolnitelno vkluchen, pilotot odnosno operaterot, mozheshe preku ovoj nishanski vizir i da svoevidno istovremeno go - "alarmira" odnosno "predupredi" ko-pilotot odnosno nishandzijata, za da istiot izvrshi svoe komandno "svivanje" na bilo koja od dvete rotacioni kupoli, kon celta koja prva ja videl pilotot a ne toj.

Shto se odnesuva do vooruzhuvanjeto koe im beshe dostapno na pilotite vo vooruzheniot sistem na ovoj borben helikopter - se raboteshe za navistina impresiven arsenal (i po togashnite - no i po deneshnite standardi) - koj se sostoeshe od edna vistinska razvovidna "meshavina".

Malata rotaciona kupola koja beshe vgradena vo nosnata sekcija na AH-56 imashe naziv XM-51, i beshe izrabotena od Amerikanskata firma - Emerson Electric....istata mozheshe da rotira do 200 stepena stranichno (od bilo koja strana) od prednata liniska pozicija (tokmu isto kako i prednoto sedishte vo pilotskata kabina) i vo nea beshe integralno vgraden eden edno-ceven avtomatski lanser na granati Philco-Ford XM-129 so kalibar od 1.57 inchi (40 mm).

Pochetnite planovi, predviduvaa da se vgradi malata rotaciona kupola XM-53 (produkt na istata firma - Emerson Electric) vo koja pokraj ovoj avtomatski lanser na granati - kje mozhe inter-operabilno i naizmenichno (po potreba) da se vgradi (i/ili odgraduva) i eden shest-ceven mitralez General Electric M-134 "Minigun" so kalibar od 0.308 inchi (7.62 mm) - no istite tie planovi bea podocna napushteni za smetka na odlukata da istata go sodrzhi samo avtomatskiot lanser na granati.

Malata rotaciona kupola XM-51 mozheshe da rotira pod slednive agli: 18 stepena po elevacija, 70 stepena po depresija, i 200 stepena po azimut. Vnatreshnata municiona komora se naogjashe vo samata nosna sekcija. Avtomatskiot lanser na granati XM-140 imashe kadenca (brzina na strelba) od ramno 350 granati vo minuta - i istiot vo svojata vnatreshna municiona komora imashe boev komplet od tochno 780 granati so kalibar od 40 mm. Negoviot efektiven dostrel beshe procenet na distanca od 1640 stapki (500 metra).

Golemata podtrupna rotaciona kupola noseshe naziv XM-52 i beshe produkt na istata spomenata firma (Emerson Electric). Vo nea beshe integralno vgraden eden edno-ceven avtomatski top Philco-Ford XM-140 so kalibar od 1.18 inchi (30 mm). Ovoj avtomatski top beshe specijalno dizajniran i konstruiran da se upotrebuva od vooruzheni roto-kraftni vozdushni platformi, odnosno od borbeni helikopteri (za shto istiot imashe i posebno vgradena "dvo-kratna" stabliziacija) - i istiot istovremeno mozheshe efektivno da koristi i anti-personalna i protiv-oklopna municija. Rotacionata kupola XM-52 mozheshe da rotira pod slednive agli: 27 stepena po elevacija (pri shto beshe vgraden poseben avtomatski sistem za kontrola na rotacionoto dejstvo po elevacija - so koj, po avtomatizam se poprechuvashe bilo kakvo vooruzheno dejstvo vo koe po greshka topovskata cefka kje se postavi taka da pri otvaranje na ogin od nea nesakano se pogodi predno postaveniot podtrupen optronski nishan), 60 stepena po depresija, i polni 360 stepena po azimut (mozheshe kompletno da se svrti okolu svojata oska). Boeviot komplet beshe smesten vo golemata oddelna municiona komora koja beshe postavena integralno odnosno vnatreshno vo dolniot del na glavniot trup na aero-profilot, odnosno na samoto letalo. Topot operirashe so kadenca (odnosno brzina na strelba) od ramno 400 granati vo minuta, a negoviot boev komplet se sostoeshe od tochno 2010 granati so kalibar od 30 mm. Negoviot efektiven dostrel beshe procenet na distanca od 9843 stapki (3000 metra).

Podednakvo i avtomatskiot lanser na granati, i avtomatskiot top - dozhiveaa vo svoite pochetni stadiumi na razvoj, odredeni tehnichki problemi. Shto se odnesuva do shest-cevniot mitralez, istiot beshe vo pochetokot najpovekje "sklon" kon tehnichki problemi, i vo brojnite pochetni testiranja chesto projavuvashe negovo blokiranje. Vo tekot na eden od negovite pochetni testovi vo koi ostvari svoevidno "podobri' rezultati od onie "voobichaenite" - od vkupno 269 ispukani kurshumi od nego - ramno 237 ja pogodija nanishanetata cel. Na krajot, so brojnite modifikacii - groto od negovite tehnichki problemi bea odstraneti i toj se pokazha podednakvo uspeshen vo svojot zavrshen i "koregiran" model kako i ostanatoto strelachko vooruzhuvanje razvieno vo ovoj proekt - no sepak, beshe na kraj zaklucheno i definitivno odlucheno - deka od nego i nema vsushnost nekoja "pogolema dopolnitelna korist", pa zatoa i istiot beshe (iako inicijalno planiran) - i otfrlen vo zavrshniot dizajn.

Vo eden moment (vo pochetnite stadiumi na razvoj na vooruzhuvanjeto - koga modelite na strelachkoto vooruzhuvanje projavuvaa odredeni tehnichki problemi), Amerikankata KoV se baveshe so idejata da namesto dotichniot edno-ceven avtomatski top so kalibar od 30 mm - vo AH-56 se vgradi dvo-ceven atomatski top Philco-Ford XM-188 so kalibar od 2 x 30 mm. Ovaa ideja beshe napushtena vo onoj moment, koga pri negovite testiranja se pokazha deka istiot sosema neprifatlivo se zaglavuva na sekoi dve ili tri ispukani granati - pa zatoa se odluchi da se prodolzhi so originalnata zamisla. Sporedbeno, edno-cevniot XM-140 vo pochetokot obichno zaglavuvashe po sekoi ispukani 25 granati - no obimnite korekcii i kalibriranja uslovija da na kraj toj postigne sosema respektabilno i prifatlivo (standardno) nivo na "zaglavuvanje" od vo prosek - 1-no blokiranje na sekoi 3000 ispukani granati (deneska mozhebi ne - no vo toa vreme, ova beshe sosema soliden rezultat i visok standard za vozduhoplovnoto strelachko vooruzhuvanje).

Avtomatskiot lanser na granati od druga strana, vo pochetokot imashe pomali problemi - no kako so vreme tie istite uspeshno bea resheni - istiot beshe na kraj celosno kalibriran i standardiziran, i so toa uspeshno prifaten.

Shto se odnesuva do ostanatite "izborni" vooruzheni mozhnosti koi mozhea da se upotrebat "nadvoreshno" odnosno ne-integralno kako shto bea vgradeni strelachkite vooruzheni modeli - AH-56 imashe navistina "bogat" asortiman od koj mozheshe da "bira"....

Na sekoja od svoite dve strelasti povrshini (odnosno krilata) na AH-56 - bea postaveni po 2-ve podkrilni podvesni nosechki tochki (odnosno vkupno 4) - a seto toa beshe nadopolneto so eventualnata mozhnost da dokolku ima potreba za toa, na istite vo "sevkupna" smisla im se "pridruzhat" i eventualno 2-ve novi dopolnitelni "nadkrilni" podvesni tochki - chii eventualni nosachi kje mozhea (da povtorime, "po potreba") da se postavat i na gornite delovi od strelastite povrshini (odnosno krilata) - so shto, dokolku beshe potrebno - vkupniot broj na podvesnite nosechki tochki koi mozheshe da se iskoristat za podignuvanje na borben tovar, odnosno na vooruzhuvanjeto kaj AH-56 - kje beshe vkupno izdignat na maksimalni 6....

Sekoja od ovie podvesni nosechki tochki beshe predvidena (i shodno toa identichno i konfigurirana) da mozhe da izdrzhi podvesen tovar od ramno 2000 libri (odnosno 907 kg). Sprema "opshto-prifatenata" zamisla, na site ovie 6 podvesni tochki trebashe da standardno se postavat slednive raboti:

4 "sakjasti" povekje-cevni raketni lanseri - od koi sekoj oddelno imashe mozhnost da ponese po 38 nevodeni raketni zrna - ili so drugi zborovi, maksimalen borben komplet od ramno 152 nevodeni raketni zrna so kalibar od 2.75 incha (odnosno 70 mm) - od modelot "FFA", i

2 tro-cevni raketni lanseri - od koi sekoj oddelno mozheshe da ponese po 3 - odnosno vkupno 6 protiv-oklopni proektili BGM-71A "TOW-1" - so makimalen efektiven dostrel od 3750 metra i probivna mokj od 430 mm pancirna plocha na homogen roluvan oklop (vo toa vreme, krajot na 60-tite - toa beshe edna sosema solidna performansa za eden togashen protiv-oklopen proektil, opshto gledano vo togashnite svetski ramki);

Kako "opciona" mozhnost, na istite 6 podvesni tochki, mozheshe da se postavi i ostanatiot "vozmozhen" vooruzhen asortiman i toa vo slednava konfiguracija:

2 dupli nosachi - od koi sekoj oddelno mozheshe da ponese po 2 - odnosno vkupno 4 proektila vozduh-zemja AGM-12C "Bullpup" so maksimalen efektiven dostrel od 20 km, i

4 tro-kratni nosachi - od koi sekoj oddelno mozheshe da ponese po 3 - odnosno vkupno 12 gravitacioni opshto-namenski avio-bombi Mk-82 - sekoja so tezhina od po 500 libri (odnosno 227 kg).

Seto ova, kako beshe isplaniran - AH-56A "Cheyenne" mozheshe da go ponese zaedno so svoite kompletno ispolneti integralni, odnosno vnatreshni rezervoari na gorivo - a i vo toj sluchaj, pri sekoja od ovie eventualni "kombinacii" - ni od daleku ne beshe dostignat negoviot sevkupen kapacitet na nosenje na podvesen borben tovar - koj vsushnost beshe za nad 1 ton pogolem od predvidenite konfiguracii - pa shodno se toa, vo nitu edna od ovie "vooruzheni mozhnosti" toj i ne beshe maksimalno optereten (duri ni so svoite istovremeno kompletno ispolneti integralni, odnosno vnatreshni rezervoari na gorivo)...

Site ovie vooruzheni modeli - proto-tipovite na AH-56 uspeshno gi testiraa do krajot na 1968-ta godina, vo golemiot Poligonski Test-Centar za Ispituvanje na Vooruzhenite Sistemi - "Yuma" - koi Amerikanskata KoV go imashe vo blizina na gradcheto La Paz, vo sojuznata Amerikanska drzhava Arizona.

Kako shto programot uspeshno napreduvashe, Lockheed i predlozhi na Amerikanskata KoV - edna nivna nova i moshne interesna zamisla (koja od togash ostana ushte edno od "trajnite nasledstva" koi ovaa razvojna programa kje i gi obezbedi na svetskata avijacija - osobeno voenata)....Imeno, struchnjacite na Lockheed predlozhija da vo pilotskata kabina, pokraj site spomenati prethodni sistemi, kako i CRT displei - se postavi i eden sosema nov, svoevidno "voeno-tehnichki revlucioneren" sistem - imeno...se raboteshe za instrumentot koj vo realno-vreme kje ja prikazhuva "dvizhechkata mapa" (odnosno ona shto site deneska opshto go znaeme kako MMD - "Moving Map Display")....Spored nivnata zamisla, istiot nov instrument trebashe da bide povrzan so kombiniraniot navigaciski "Doppler"/INS sistem, so avtomatskiot pet-osovinski sistem na letni kontroli, i so integriraniot sistem za Protiv-Elektronsko Dejstvo i kontra-merki na samo-zashtita.

Zgora na sevo ova, tie predlozhija da vo AH-56 se vgradat i slednive dopolnitelni avionichki i elektronski sistemi:

Povekje-moden meteoroloshki radar;
Povekje-moden akviziciski radar (koj kje ima i dopolnitelno vgraden mod za sledenje na konfiguracijata na reljefot);
Tele-Viziska kamera so nisko nivo na osvetluvanje (LLL-TV), i
Panoramska Aero-Foto kamera so golem fokus.

Kako se ova da ne beshe "dovolno" - tie predlozhija i ushte eden nov "revolucioneren novitet" koj prethodno vizionerski go zamislija....Sprema niv, "eden od najbitnite - ako ne i NAJVAZHNIOT del" na opremata za izveduvanje na misii - trebashe da bide ona shto tie vo toa vreme go narekoa neoficijalno "Aktiven Sistem za Nokjna Vizija" - so koj sprema niv, vo uslovi na nokjen let, trebashe sosema "bez problem" da ednakvo uspeshno se vrshi akvizicija vrz neprijatelskite celi - kako shto toa se praveshe vo uslovi na dnevni letovi....

Verojatno pogoduvate za shto se raboti...ova beshe prviot voeno-inzhenjeriski i voopshto voeno-tehnichki predlog za sozdavanje na sistemot koj deneska site dobro go znaeme kako "NVG" - odnosno "Ochila za Nokjno Gledanje" ("Night Vision Goggles") - iako se razbira, vo vremeto koga beshe zamislen i koncepiran, ovoj revolucioneren sistem (koj deneska e eden od najosnovnite standardi vo sovremenata svetska voena avijacija) - togash seushte ne beshe narechen so toj naziv.....

Sprema inicijalnata zamisla na Lockheed-ovite inzhenjerski struchnjaci, istiot sistem trebashe da koristi pod-sistem za lasersko "osvetluvanje" - koj kje izvrsheshe svoevidno "osvetluvanje" na celite na bojnoto pole vo nokjni uslovi...Spored istiot predlog, ovoj sistem za lasersko osvetluvanje trebashe da bide direktno povrzan so Tele-Viziskata kamera so nisko nivo na osvetluvanje - odnosno so LLL-TV sistemot, i da zdruzheno operira so nea pri nokjni letni dejstvija....

Kako vo toa vreme, opshtiot svetski tehnichki napredok vo razvojot na optronskata (Optichko-Elektronskata) i termalnata (pred i se Infra-Crvenata) tehnologija - znachitelno gi "podigna vidicite" na svetskite voeni inzhenjeri - bar shtom stanuva zbor za togash najnovata avionichka i elektronska oprema koja gi koristeshe ovie tehnologii - vo Lockheed se formirashe i ushte edna revolucionerna tehnichka zamisla, chie usheshno tehnichko razvivanje - na kraj kje preduslovi da ovaa razvojna programa, i pokraj toa shto na kraj AH-56 beshe otkazhan - "ostavi" ushte edno (od kolku li vkupno) revolucionerno "tehnichko nasledstvo" koe deneska stana opshto prifaten standard vo svetskata avijacija - osobeno voenata...

Imeno...togash, Lockheed-ovite struchnajci predlozhija sozdavanje na ushte eden nov napreden "termalen senzor" (terminot "Infa-Crven Liniski Skener" seushte ne beshe etimoloshki razvien vo toa vreme) - koj kje ima mozhnost za "detalno skeniranje na prednata hemisfera na borbeniot vozduhoplov" - ili pogoduvate - tokmu ona shto deneska site opshto go znaeme kako sistemot "FLIR" ("Forward Looking Infra-Red")....

Od strana na Lockheed (vo dogovor so Amerikanskata KoV) - zadachata da go stvori ovoj nov revolucioneren "termalen senzor" i pripadna na nejzinata partnerska firma - poznatiot Amerikanski industriski gigant vo oblasta na naprednite vozduhoplovni sistemi - Huges Aircraft....

Ovoj, togashen svoeviden prv svetski "FLIR" sistem - ja dobi vo toa vreme proektnata oznaka "P.I.N.E." ("Bor") - a negovata kratenka beshe akronim za "Passive Infra-Red Night Equipment" (odnosno "Pasivna Infra-Crvena Nokjna Oprema").

Tehnichkite zamisli formirani vo negovite inicijalni nacrti predviduvaa da istiot ovoj sistem - bide vgraden vo AH-56 vo samiot negov trup - odnosno vo vnatreshnosta na pilotskata kabina, i da istiot se postavi vednash do nishanskiot periskop koj beshe centralno postaven pred prednoto "svivachko" sedishte na ko-pilotot odnosno na nishandzijata (i so koe i samiot zaedno se "svivashe" naporedno)...so ova razmestuvanje, se planirashe da istiot nishandzija mozhe naizmenichno po potreba da go koristi i nishanskiot periskop i nego - i da neprecheno so toa vrshi akvizicija na neprijatelskite celi i otvara ogin kon niv - vo uslovi na nokjen let....

Interesno, shto se odnesuva do svoevidnite prvi "NVG" ochila (vo sprega so "HMS" sistemot - odnosno "V.I.P.R.E. Fire-1" sistemot), beshe odlucheno da istite se dodelat samo na pilotot odnosno na operaterot - dodeka ko-pilotot odnosno nishandzijata nemashe da gi upotrebuva istite - tuku svojot nishanski periskop, svojot svoeviden "FLIR" sistem (odnosno "P.I.N.E." sistemot), Tele-Viziskata kamera so nisko nivo na osvetluvanje (LLL-TV) i laserskiot "osvetluvach" inkorporiran vo nea...Se ova beshe podocna uspeshno razvieno - i na celiot razvoen tim koj stoeshe "pozadi" ovoj proekt - i pokraj negovoto zhalno otkazhuvanje - sepak mozhe da mu ostane visokata satisfakcija, odnosno golemoto zadovolstvo - shto istite ovie napredni sistemi podocna bea opshto i nashiroko prifateni ne samo od Amerikanskata, tuku globalno zemeno i od celokupnata svetska vozduhoplovna industrija - osobeno voenata, i deneska site tie predstavuvaat sovremen tehnichki standard bez koi i ne mozhe ni da se zamisli deneska edno sovremeno voeno letalo - bez obzir dali govorime za fiksno-krilno ili roto-kraftno, ili pak za borbeno ili neborbeno...

Vo esenta, 1968-ta godina, Amerikanskata KoV aktivirashe edna svoja nova edinica - "3-ta Armisko-Avijaciska Cheta" koja po nejzinite zamisli kje beshe prvata nejzina voena formacija koja kje gi sprovede nejzinite voeni testiranja na AH-56A "Cheyenne" - koi vo toa vreme se ochekuvashe da uspeshno zapochnat vo sredinata na letoto od 1969-ta godina...

Sprema originalnata zamisla, testovite vo koi AH-56A "Cheyenne" trebashe da ja dokazhe svojata "vzdosuhna vrednost" trebaa da traat vo raspon od 200 letni chasa - i istite, trebaa da se sprovedat vo Voeno-Vozduhoplovnata baza na Amerikanskoto VV (interesno - so negovo odobruvanje) "AFB-Edwards" vo blizina na gradot Los Angeles - vo sojuznata Amerikanska drzhava Kalifornija. Amerikanskata KoV se odluchi na ovaa za nea "neposakuvana opcija" od prosta prichina shto vo toa vreme, istata nemashe ekvivalentni instalacii kade odgovarachkite slichni testiranja mozhea da se sprovedat. I iako Amerikanskoto VV go dozvoli se toa, sepak samata Amerikanska KoV "interno" veruvashe deka se toa e namerno napraveno za da istata nejzina "sestrinska" sluzhba vo Vooruzhenite Sili na SAD - dobie i neposreden "uvid" vo mozhnostite na AH-56A "Cheyenne" - so koj "uvid" podocna, ushte pouspeshno i silovito istiot kje mozheshe da go kritikuva pred drzhavnite i politichkite instanci vo Vashington....Bilo kako bilo, bidejkji se nemashe drug izbor - seto toa beshe na eden razumen nachin (i bez kavgi) dogovoreno....Amerikanskata KoV ochekuvashe deka istite ovie inicijalni voeni testiranja kje zapochnat vo mesec Januari, 1969-ta godina....

Kako do pochetokot na istite ostanaa par meseci...Amerikanskata KoV, odnosno nejzinite chelnici - se povekje se chuvstvuvaa "neprijatno" shto mora da zavisat od Amerikanskoto VV za ovie voeni testovi - pa zatoa, bez nikoj od nivnite vozduhoplovni "gospodski" kolegi da znae - preminaa kon opremuvanje na edna svoja dotogash mala voena instalacija - so seta potrebna oprema za sproveduvanje na ovie isti voeni testovi (vo shto imaa golema tehnichka pomosh od Lockheed). Na kraj, seto toa rezultirashe shto vo mesec Noemvri 1968-ma, Amerikanskata KoV i zvanichno go informirashe Amerikanskoto VV (shto istoto razbirlivo go "razgnevi" - iako toa veshto negovite chelnici uspeaa da go "sokrijat") - deka sepak se odkazhuva od sproveduvanjeto na voenite testiranja vo nivnata instalacija, i deka istite kje gi sprovede vo svojata voena baza "Fort Hunter" - smestena vo blizina na gradot Monterej, vo istata sojuzna Amerikanska drzhava Kalifornija.

Za sproveduvanje na voenite-testovi - beshe izbrana grupa na iskusni helikopterski voeni-piloti na Armiskata Avijacija na Amerikanskata KoV - koi zgora bea i odlikuvani voeni-veterani od Vietnamskata Vojna (vo koja site bez iskluchok imaa podolgo vreme upravuvano i povekje-kratno borbeno dejstvuvano - so jurishniot borben helikopter Bell AH-1G "Cobra")...

Prodolzhuvame so Del 12-ti, "Pogonsko Intermeco".....

Број на мислења : 503

Del 12-ti, "Pogonsko Intermeco"

- Lockheed-ovite "pioneri" - CL-475 i XH-51A

Prvite testovi koi Lockheed gi izvrshi bilo koga so "krutiot" rotorski tip, bea sprovedeni na roto-kraftniot model CL-475. Toj za prv pat uspeshno poleta na 2-ri Noemvri, 1959-ta godina. Maliot CL-475 imashe ednostavna shasija koja beshe sochineta od meshavina na Aluminium i Chelik (poslednov beshe oblozhen so "fiber" tkaenina), i beshe pogonuvan od eden vozdushno-laden klipen motor so 4 cilindri od modelot Lycoming-VO-360-A1A koj imashe maksimalna mokjnost od 140 Konjski Sili (104 Kilo-Vati).

Celiot model beshe proizvod na inzhinerskata grupa na "Oddelot za Napredni Koncepti" na korporacijata Lockheed - i toj tim beshe voden od istaknatiot Lockheed-ov struchnjak - D-r. Irvin Kalver (Irvine Culver).

CL-475 beshe prviot svetski roto-kraft koj "pionerski" gi iskoristi zhiro-skopskite principi koi podocna bea uspeshno primeneti vo proektot AH-56 "Cheyenne". Sepak, redno e da se zabelezhi deka istiot model iskusuvashe i golemi i dolgotrajni vibracii na rotorskiot sistem. Za da se reshi ovoj problem, se premina kon testiranje na podolem broj na razlichno konfigurirani roto-perki. Na kraj, dizajnerskiot tim se odluchi da vo glavniot rotorski sistem bide upotreben tro-kraten model (odnosno glaven rotor so 3 perki) - koj kje ima zhiro-skopski kontrolen prsten. Seto ova vo mnogu shto podsekjashe na onoj slichen sistem koj podocna kje se vgradi kaj AH-56 "Cheyenne". I kaj nego zhiro-sistemot beshe smesten pod glavnata "kapa" na rotorskiot centar, i beshe pricvrsten direktno na shipkata koja go noseshe mehanizmot na prednata roto-plocha. Ovoj nov princip na "krut" rotorski tip - se pokazha tolku uspeshno - da Lockheed go upotrebi podocna vo izrabotkata na svojot sopstven model so koj sakashe da konkurira na togashniot nov voen tender na Amerikanskata KoV za izrabotka na lesen nabljuduvachki voen helicopter (programata "LOH") - tender koj na kraj go dade deneska vekje legendarniot Hughes OH-6.

Prvichniot uspeh so CL-475, beshe potoa iskoristen i svoevidno "sleden" so noviot, ponapreden i povekje "aero-dinamichen" model, koj ja dobi proektnata oznaka CL-595, i istiot beshe 4-ro seden. Vo visoko-brzinskite letni testiranja na istiot model, beshe upotreben nov model na "krutiot" rotorski tip, i istiot pokazha na tie testiranja performansi i voopshto karakteristiki koi silno ja impresioniraa ne samo Amerikanskata KoV - tuku i Amerikanskata VM...

Za Amerikanskata VM - od strana na Lockheed se izgotvija dva posebni primeroka od ovoj model - so proektna oznaka XH-51A (Model-186)...prviot od ovie ja dobi internata oznaka "Bu-Nos-151262", dodeka vtoriot ja dobi proektnata oznaka "Bu-Nos-151263".

Prviot od ovie dva modela poleta na 2-ri Noemvri, 1962-ta godina - i beshe pogonuvan od turbo-osovinskiot model PT-6B-9 (koj imashe mokjnost od 550 Konjski Sili, odnosno 410 Kilo-Vati). Na nego, inicijalniot tro-krak glaven rotor - beshe zameent so nov, 4-ro krak, i istiot ushte vo svojot prv let pokazha deka se raboti za izvonredna mashina so visoki performansi - koja od samiot pochetok lesno dostigna maksimalna krstosuvachka brzina vo pravo-liniski let od 174 milji na chas (280 km/h).

Vo 1964-ta godina, po prethodno potpishaniot dogovor so Amerikanskata KoV - Lockheed izvede svoevidno "uslozhnuvanje" na eden od ovie dva test modela, preku toa shto na edniot XH-51A - mu bea dodadeni dopolnitelni podigachki povrshini, kako i eden turbo-mlazen motor Pratt & Whitney J-60-P-2 so potisok od 2900 libri (12.9 Kilo-Njutna).

Na ovoj "krut" rotorski tip, turbo-mlazniot motor mu dade dopolnitelen potisok - i toa sosema nezavisno od postoechkiot PT-6B-9 koj go pogonuvashe glavniot rotor. Vo krstosuvachkiot pravo-liniski let, J-60-P-2 svoevidno go "osloboduvashe" glavniot rotor, preku namaluvanjeto na kritichnata visinska brzina na roto-perkite, kako i nivnata agolna postavenost - a so se toa, mu dozvoluvashe na helikopterot da molskavichno leta so neverojatna brzina.

Letnite testiranja zapochna vo Maj 1965-ta godina, i mnogu naskoro potoa, XH-51A pochna da gi zapishuva svoite do den-deneska legendarni postignuvanja vo knigite na svetskata vozduhoplovna istorija - bar koga govorime za roto-kraftnite vozduhoplovi, odnosno za helikopterite....Dostigna brzina - koja den-deneska stoi kako apsoluten i ni oddaleku seushte nesrushen brzinski rekord za helikopter - koj vo krstosuvachki pravo-liniski let, postigna brzina od 302.6 milji na chas (486.9 km/h), kako i ushte eden brzinski rekord - koj seushte e i apsoluten svetski vo ovaa klasa - pri hoverirachki stav - od "nulta" brzina, postigna izvonredna brzina od 230 milji na chas (370 km/h) za ramno 45.0 sekundi - neshto shto nitu eden drug helikopter go nema postignato do den-deneshen....

Od ostanatite negovi vozdushni rekordi koi kako apsolutni stojat den-deneska seushte nesrusheni bi gi izdvoile i slednive:

- Kompleten "turnus" odnosno obraten moment po oskata od 360 stepeni - go izvede za ramno 5.0 sekundi;

- Maksimalniot nagiben agol - mu iznesuvashe neverojatni 120 stepeni;

- Imashe korisen obrten moment - od 50 stepena vo sekunda.....itn. itn. itn.....

Mozhe so sigurnost da se tvrdi deka XH-51A navistina vo svoeto vreme gi "potisna do krajnost" - granicite na dotogashniot razvoj na helikopterite, i voopshto gi srushi site prethodni poimi za helikopterskiot let koi do togash vazhea...ednostavno, istiot so svojot dizajn, gi prekrshi site togashni postoechki helikopterski "zakoni" koi se do negovata pojava vo tehnichki smisol, vazhea nasekade - istovremeno demonstrirajkji pri tie "prekrshuvanja" sekogash izvonredna kontroliranost i odlichna upravlivost...

Duri i pri brzini od 220 milji na chas (354 km/h) - negoviot rotorski sistem nemashe nikakvi problemi da konstanto izdrzhi faktor na gravitaciono opteretuvanje koe iznesuvashe +3.0 G (Pozitivni)....

XH-51A so svojot "slozhen rotorski sistem" chesto letashe na vozduhoplovnite mitinzi koi togash se odrzhuvaa shirum SAD i Zapadna Evropa, i sekogash i sekade so svoite nebesni "vratolomii" gi vdzashuvashe i voodushevuvashe prisutnite gledachi - i ekspertite, i publikata...duri, Holandskata VM beshe do taa mera impresionirana od negovata demonstracija na vozduhoplovniot miting vo Ajndhoven, da istata imashe svoevremeno duri i ozbilna namera da istiot go vkluchi vo svojot nov tender za nabavka na sovremen mornarichki borben helikopter za protiv-podmornichko dejstvo (od koj proekt na kraj, istata se otkazha vo toj period).

Deneska, ostanatite "prezhiveani" primeroci od podednakvo CL-475 i XH-51A, se naogjaat vo Voeniot Muzej na Armiskata Avijacija na KoV na SAD - koj se naogja vo voenata baza "Fort Rucker", vo sojuznata Amerikanska drzhava Alabama.

- "Slozheniot" pogon i "krutite" rotori

Konvencionalnata roto-kraftna aero-dinamika - svoevidno gi "ogranichuva" klasichnite helikopterski modeli na brzini koi maksimalno bi iznesuvale do 200 jazli (230 milji na chas, odnosno 370 km/h). Za da se postigne ovaa brzina, vrvovite na roto-perkite na glavniot rotor - sami po sebe ja dostignuvaat super-sonichnata brzina (odnsono brzinata na zvukot) - i so toa tie pochnuvaat da svoevidno go "zbivaat" vozduhot koj se naogja pred niv.

So toa, vozduhot, stanuva "pomalku techen" - i so samoto toa prestanuva da efikasno opstrujuva po povrshinata na samite roto-perki - ili so drug zbor, istite go "odbivaat" od sebe. Vo isto vreme, povlechnata perka se dvizhi tolku sporo (gledano relativno vo odnos na opkruzhuvachkiot vozduh) - da istata mora da operira pod povisok napaden agol za da obezbedi podignuvachka sila. Vo odreden moment, ovoj napaden agol stanuva ramnomeren odnosno ednakov na "zadushuvachkiot" agol - i so toa, roto-perkata ednostavno kazhano - prestanuva da funkcionira....

Seto ova uslovuva svoeviden limit na performansite na najgolem del od sovremenite helikopteri...Za da se zadrzhi osnovnoto lebdenje i manevrabilnost na helikopterot koj izveduva krstosuvachki pravo-liniski let koj e pogolem vo svojata brzina od spomenatite 200 jazli (odnosno 230 milji na chas, t.e. 370 km/h) - istiot mora da poseduva "slozhen rotorski sistem"...ovoj "slozhen rotorski sistem" vo sebe ima osnovna funkcija koja mu ovozmozhuva na helikopterot opremen so nego - svoevidno da dejstvuva kako "hibrid" - odnosno, da vo svoite osnovni helikopterski letni funkcii, "vnese" odnosno "vkluchi" i del od onie letni funkcii koi se karakteristichni na klasichnite fiksno-krilni vozduhoplovi, odnosno na avionite....Navistina, mozhe da se kazhe deka helikopter koj ima "slozhen rotorski sistem" e vsushnost - avion koj e samo pogonuvan od "nisko-brzinska podvizhna naprava" - negoviot rotor...

AH-56 od start beshe zamislen okolu konceptot na strelasti nosechki povrshini (odnosno krila) koi kje bidat iskombinirani so dopolnitelen zaden ("potisen") rotor...nivnoto zaednichko dejstvo i efekt, kje uslovi "osloboduvanje" (od navedenoto opteretuvanje i limitacija) na glavniot rotorski sistem - megju ostanatoto, i preku toa shto istata kombinacija vo potpolnost kje ja "anulira" potrebata, da glavniot rotorski sistem gi vrshi potisnite i pogonskite funkcii pri golemite brzini....So toa, glavniot rotorski sistem funkcionira na nachin na koj, toj se koristi pred i se da go podigne i spushti vozduhoplovot, i da mu pomogne na istiot da manevrira vo site letni rezhimi - i pri site mali i sredni brzinski dijapazoni (bez da pritoa istiot ja koristi "pomoshta" od eleroni, odnosno dopolnitelni krilca, ili pak da se sluzhi so helikopterskoto kormilo). No, pri krucijalnite golemi brzinski dijapazoni (odnosno visoki brzini) istiot se "rasteretuva" bidejkji tokmu zadniot "potisen" rotor vo kombinacija so strelastite povrshini (krilata) - go prevzemaat celosno potisnoto i podignuvachkoto dejstvo - so shto istite ne dozvoluvaat da glavniot rotor bide limitiran od prethodno-objasnetiot fenomen (na takanarecheno "zdruzheno zbivanje i zadushuvanje").

Zadniot "potisen" rotor, mu donese i drugi golemi prednosti na AH-56. Istiot mozheshe da go menuva negoviot nagib pri bilo koja brzina - shto beshe osobeno korisno vo borbenoto dejstvo (za brza povratna strelba ili za gagjanje od brishechki let). Istiot "potisen" rotor, vo potpolnost ja odstrani potrebata da (svojstvena na SITE drugi helikopteri) AH-56 mora da "ponira" so svojot nos koga preminuva od hoverirachki stav vo pravo-liniski let - shto beshe moshne korisna rabota ako istiot letashe na iskluchivo mali visini od samo desetici stapki nad tloto (trudejkji se da ja izbegne neprijatelskata radarska mrezha). I zavrshno, istiot "potisen" propeler dejstvuvashe istovremeno i kako neverojatno efikasna vozdushna kochnica.

Do sega govorevme za kvalitetite i prednostite na ovoj "slozhen rotorski sistem"...no sega, redno e da se navedat i nekoi od negovite mani i nedostatoci...

Edna od glavnite mani i nedostatoci na ovoj "slozhen rotorski sistem", lezhi vo faktot shto istiot, so dodavanjeto na strelastite povrshini i zadniot dopolnitelen "potisen" rotor na aero-profilot na roto-kraftot odnosno na helikopterot (koj e opremen so klasichen odnosno "fleksibilen" rotorski tip) - e shto na istiot, vo istovreme mu ja zgolemuva negovata prazna tezhina (i so toa go namaluva negoviot opsht nosechki kapacitet) - a istovremeno, mu odzema i korisen del od prostorot na aero-profilot koj bi mozhel da se iskoristi za drugi raboti....se razbira, ova e pred i se slozhen problem za civilnite sistemi - bidejkji vojnite vakvi modeli, vo ova vsushnost, gledaat golema prednost - preku toa shto na istite novo-dodadeni krila mozhe da se postavat i podvesni nosachi na vooruzhuvanje koi kje obezbedat nosenje na golem podvesen borben tovar na istata mashina...

Za da AH-56 "Cheyenne" - vo potplnost ja iskoristi "mokjta" i pridobivkite na ovie dva sistema, inzhinjerite na Lockheed odluchija da na istiot mu vgradat kombinacija i na "slozhen rotorski sistem", i na na rotori od takanarechen "krut" tip....

Rotorite od "krut" tip, ili ednostavno popularno (mada ne i oficijalno) narechenite "Rigidni rotori" - vo koi nivnite roto-perki se direktno pricvrsteni na nosechkiot jarbol - bea iskoristeni ushte vo pochetnite stadiumi na sozdavanjeto na prvite svetski roto-kraftni vozduhoplovi - odnosno, ushte vo vremeto na kreiranjeto na prvite helikopteri....

Bilo kako bilo, tie iako imaa svoi prednosti nad obichnite rotorski tipovi - sepak bea istovremeno i daleku od idealni, osobeno zoshto vo vakvite "kruti" rotorski tipovi, nivnite roto-perki se podlozhni na visoki varijacii vo simetrichnata brzinska distribucija (odnosno ramnomernata brzinska raspredelba) - so prosti zborovi kazhano, tie go zabrzuvaat i namaluvaat svoeto dejstvo ednostavno kazhano - preku toa shto istite "napreduvaat" vo vrtezhniot moment i se "povlekuvaat" od nego...Krajniot rezultat na se ova e visoka vibracija i losha upravuvachka karakteristika, a seto toa pak zemeno zaedno "na kupche" - mozhe da dovede do celosen mehanichki odkaz na nivnata rabota.

Ushte vo najranoto doba na svetskiot helikopterski razvoj, vo 1920-ta, legendarniot roto-kraften inventor i eden od prvite "pioneri" na svetskiot helikopterski dizajn - prochueniot Shpanski aero-nautichki inzhenjer - D-r. Huan de la Sierva (Juan de la Cierva) - se baveshe so idejata da gi povrze roto-perkite direktno na nosechkiot jarbol preku toa shto kje iskoristi "tetravechki sharki" - koi bi im dozvolile na roto-perkite da "zamavnuvaat" (ova beshe ona shto podocna popularno se nareche "tetravechki rotor"). Ovie "zamavnuvachki" roto-perki, proizveduvaa varijacija odnosno izmena na napadniot agol na rotorskiot disk - so shto se kompenzirashe odnosno nadomestuvashe nesimetrichnata (neramnomerna) brzinska distribucija (raspredelba). Od tuka, predstavuvashe samo mal tehnichki ischekor, da se iskombinira vertikalnata zamavnuvachka sharka - so horizontalnata vodstveno/zaostanuvachka sharka (so drugi zborovi da se sozdade dejstvo na artikuliran rotor) - so shto bi im se ovozmozhilo na roto-perkite da imaat svoevidno "dvo-dimenzionalno" dvizhenje vo ramki na samiot rotorski disk, so shto pak na krajot, vo potpolnost bi se reducirale odnosno namalile vibraciite i strukturalniot stres (odnosno napreganje). Bukvalno - sekoj helikopter stvoren na svetot pred AH-56 "Cheyenne" - koristeshe samo odredena "verzija" na ovoj sistem....a ne i nego celiot vo potpolnost...

Lockheed hrabro odluchi da gi otvrli ovie svoevremeni "tehnichki kompromisi" i da celosno se posveti na sozdavanje na roto-kraft koj vo potpolnost kje gi iskoristi pridobivkite na poseduvanje na celosno "krut" rotorski tip - a toa bea: stabilnosta (osobeno pri vozdushni turbolencii), nesporedlivata manevrabilnost, visokata brzina, svojstveno niskata vibracija, i mehanichkata sigurnost (preku faktot shto istiot tip ne upotrebuvashe podvizhni delovi). "Krutosta" na rotorot koj beshe pricvrsten za jarbolot niz glavnata rotorska nosechka glava - mu ovozmozhuvashe na AH-56 "Cheyenne" da razvie kontrolni dvizhenja koi vo potpolnost odgovaraa na onie koi mu pripagjaa na eden fiksno-krilen vozduhoplov - odnosno na avion....So prosti zborovi - ovoj i samo ovoj "krut" rotorski tip im ovozmozhuva na helikopterite da "hibridno" dejstvuvaat i kako avioni....nitu eden drug rotorski tip toa ne im go dozvoluva - bidejkji site drugi se zavisni od rotorskoto podignuvachko dejstvo za da se vospostavi kontrola na helikopterot....

Lockheed go razvi prviot svetski "praktichen" model na "krut" rotorski tip - preku toa shto istiot go izgradi okolu osnovata koja predstavuvashe 4-ro kraten zhiro-sistem, koj preku svoeviden "kardanov prsten" beshe izdignat nad rotorskiot jarbol.

Pilotskite ciklichni komandi bea povrzani so kaseten feder koj imashe povratno dvo-kratno dejstvo i koj nanesuvashe optovaruvanje vrz slobodno-dvizhechkiot mehanizam na rotorskata plocha na dnoto na rotorskiot jarbol. Rotorskata plocha beshe povrzana so kontrolniot zhiro-sistem preku 4-ri kontrolni prachki - od koi sekoja oddelno, imashe svoj univerzalen spoj. 4-te zhiro-prachki bea povrzani preku nagibni kariki za sekoja od pernite ramki na sekoja od site 4-ri roto-perki. Zhiro-sistemot sproveduvashe kontrola direktno vrz roto-perkite dodeka istite rotiraa, podednakvo i vo kolektiven i vo ciklichen manir, so toa vo potpolnost izbegnuvajkji go "vremenskiot zaostatok" vo sproveduvanjeto na kontrolata (i nanesuvanjeto na komandata) - koj e karakteristichen za site ostanati rotorski tipovi...

Kontrolnite dejstvija bea sproveduvani preku kontrolniot zhiro-sistem koj istite gi "sroveduvashe" vrz roto-perkite preku toa shto go ispolzuvashe "suptilniot" zakon na zhiro-skopskata procesija. Imeno, zhiro-sistemot odgovara na sekoe naneseno opteretuvanje preku toa shto se navaluva samiot nadole pod prav agol od 90 stepena - vo obratno-proporcionalen smer od onoj od kade e naneseno opteretuvanjeto. Ova vo aero-dinamikata e poznato kako "zhiro-skopska procesija".

Na primer, "nadolno" naneseno optovaruvanje "odozgora" na zhiro-sistemot - predizvikuva da istiot zavzeme kosa pozicija kon desno (dokolku se razbira istiot rotira vo sprotiven smerod onoj po koj se dvizhat skazalkite na chasovnikot). "Nagornoto" optovaruvanje naneseno vrz zhiro-sistemot "odozdola" (od strana na rotorskata plocha) go ima istiot efekt. Zaradi se toa, prednoto dvizhenje na upravuvachkata palka se sproveduva kako "nagoren potisok" od strana na kasetniot feder - kon levata strana na rotorskata plocha - a seto toa go potisnuva zhiro-sistemot vo istata nasoka. Ovoj kaseten feder so dvo-kratno povratno dejstvo, beshe moshne biten del od Lockheed-oviot mehanizam na nivniot "krut" rotorski tip - bidejkji istiot vo potpolnost gi "absorbirashe" odnosno "vpivashe" dvizhenjata na upravuvachkite palki i so toa go sproveduvashe sakanoto opteretuvanje na zhiro-sistemot.

Predno-navalenata procesija na zhiro-sistemot, go menuvashe agolot pomegju osnovata na kontrolniot zhiro-sistem i osnovata na samiot rotor, so toa voveduvajkji ciklichna promena na nagibot na rotorskiot disk. Bidejkji samiot rotor e na nekoj svoj poseben i svojstven nachin - odreden tip na zhiro-skop isto, so toa dejstvo, rezultirachkata potisna sila beshe vsushnost koncentrirana kon levata strana na rotorskiot disk na AH-56 "Cheyenne". Rotorot togash sam ja sproveduvashe predno-navalenata procesija dodeka osnovata na rotorskiot disk ne beshe poramneta so onaa na kontrolniot zhiro-sistem. Vo toj uslov, promenata na ciklichniot nagib - vednash prestanuvashe i podignuvachkata sila nad rotorskiot disk se izramnuvashe - iako istata so toa vo istiot moment i sozdavashe odredena komponenta na preden potisok. Zatoa i beshe potreben kontrolen odgovor od strana na samiot sistem da se toa avtomatski se koregira vo istiot moment.

Prodolzhuvame so Del 13-ti, "Katastrofa"....

Број на мислења : 503

Del 13-ti, "Katastrofa"

Tragedijata za koja od deneshna perspektiva mozheme so golema doza na sigurnost da kazheme deka go oznachi "pochetokot na krajot" na razvojnata programa na AH-56 "Cheyenne" - se sluchi na 12-ti Mart, 1969-ta godina...

Na istiot den, pri izveduvanjeto na eden nov proben test-let, vo koj se testiraa visokite brzini i visokite napadni agli - 3-tiot proto-tip na AH-56 "Cheyenne" (so interna oznaka 1003) se urna vo blizina na Karpenterija, malo krajbrezhno gradche smesteno vo juzhniot del na Amerikanskata sojuzna drzhava Kalifornija.

Vo tekot na samiot brzinski test-let, proto-tipot odednashka potpolno izleze od kontrola i se urna vo vodite na Pacifichkiot (Tihiot) Okean otprilika na polovina milja (okolu 800-tini metri) od samiot breg. Pri ovoj let, proto-tipot beshe pridruzhuvan od eden "pratechki" avion koj go snimashe negoviot let. Dvata letaa na priblizhna visina od okolu 2500 stapki (762 metri) nadmorska visochina. Toj den, ovoj proto-tip beshe pilotiran od test-pilotot Kapetan Dejvid Beil (Captain David Beile) - koj za zhal, pri ovaa nesrekjna sluchka go izgubi svojot zhivot.

Spored prvichnite zabeleshki koi gi dadoa pilotite na "pratechkiot" avion - po se izgleda proto-tipot na AH-56 "Cheyenne" dozhiveal pri samiot let situacija vo koja vrvovite na negoviot glaven rotor - spored ona kako shto tie go opishaa - pochnale brzo da "procvetuvaat" (takanarecheniot "BRT" fenomen - "Blossoming Rotor Tips") - odnosno situacija vo koja vo rok od samo nekolku sekundi, glavniot rotor dozhivuva oscilacii koi potplno go izmestuvaat od kontrola i vo koja negovite roto-perki namesto da osciliraat po normalna agolna traektorija - zapochnuvaat so nekontrolirano zamavnuvanje pod poinakvi ostri agli, pri shto istite se zabivaat od poklopecot na pilotskata kabina od prednata strana i od opashestata sekcija od zadnata strana.

Pri ova nesakano dejstvo, vo konkretnava situacija, roto-perkite se zabija silovito vo predniot del na pilotskata kabina i istata potpolno parchosuvajkji ja - svoevidno ja "rasekoa"....Kapetan Beil zagina na lice mesto (kutriot, beshe bukvalno iskasapen na parchinja, i pozadi sebe go ostavi svoeto uzhaleno semejstvo - negovata sopruga, dvete malo-letni mashki dechinja, kako i negovite uzhaleni roditeli i pomlad brat), pri shto oshtetenata olupina na AH-56 "Cheyenne" samo potoa prodolzhi da vo rapidna traektorija ponira i na kraj konechno i se srushi vo vodite na Pacifichkiot Okean. Vednash po ovoj nemil nastan, site ostanati proto-tipovi vo letnata test-faza bea vednash prizemjeni.

Vo vremeto koga se sluchi ovaa tragedija, site proto-tipovi koi do togash uchestvuvaa vo letnata test-programa na AH-56 "Cheyenne" - imaa vkupno akumulirano okolu 450 letni chasovi do ovoj moment. Za toa vreme - golem broj na izmeni i voopshto detalni modifikacii bea sprovedeni vrz aero-profilot - so cel da istiot ponatamoshno ushte povekje se usovrshi i standardizira za podocnezhnoto serisko proizvodstvo. Spored nekoi podatoci (koi radi poznatata industriska "skrishnost" se den-deneska seushte dosta "oskudni") - samo vrz pogonskata grupa bea izvrsheni nad 452 modifikacii so cel da istata se "dotera" kako treba - odnosno se usovrshi na prifatliv seriski standard....Sepak, ona shto beshe zabelezheno kako nejzin osnoven tehnichki problem koj taa i preku ovie modifkacii - povtorno go projavuvashe - beshe nejzinata transmisija....

Onie koi bea vlucheni vo razvojot na ovaa programa, dolgi godini podocna kje go iznesat svoeto struchno mislenje deka istata - iako se razbira imashe svoi tehnichki problemi (kako i apsolutno SEKOJA nova vozdushna platforma koja e od napreden tip i koja se razviva za prv pat - od prostata prichina shto tehnoloshki gledano, sekoj inzheneriski tim na svetot koj uchestvuva vo vakvi slichni programi - na svoeviden nachin vsushnost, za prv pat "stapnuva na dotogash nepoznata nauchno-inzheneriska teritorija") - sepak tie, spored nivniot opsht zakluchok - ne mozhat da navedat eden pogolem tehnichki problem koj bi mozhel da se determinira kako osnovna tehnichka mana na ovoj razvoen proekt i na negoviot koncept voopshto...Spored toj ist niven opsht zakluchok, vakvite problemi se moshne chesti vo apsolutno site razvojni test-programi - i zadachata na inzhineriskite timovi e da istite se nadminat vo kratok rok - a toa spored niv, beshe evidentno i za ovaa razvojna programa...

Pri ovie tehnichki modifikacii na aero-profilot na AH-56 "Cheyenne", so cel istiot da se "dousovrshi" - beshe odlucheno da formata na negovite strelasti nosechki povrshini (krilata) se izmeni, pri shto korenot na nivnata napadna ivica beshe zgolemen za duri 50 % (od onoj koj se naogjashe na inicijalnite formi)...So ova se sakashe da se postigne reshenie na odredeni problemi so upravuvanjeto na letaloto koi se projavuvaa pri podednakvo moshne malite i moshne visokite brzini. Problemi bea isto zabelezheni i vo "vnatreshnosta" na mashinata, kako na primer - nepravilnoto funkcioniranje na sistemot za davanje na podatoci vo odnos na visinata i pravecot (koj beshe izrabotuvan od strana na Amerikanskata firma - General Precision Systems). Vo tekot na vooruzhenite testovi (pri koi boevo se dejstvuvashe) vo tekot na 1968-ta godina, se primetija odredeni tehnichki problemi so avtomatskiot sistem za vooruzhuvanje - koi potoa bea uspeshno resheni od Amerikanskata firma koja isto pod patronatot na Lockheed beshe vkluchena (kako nejzina "sestrinska" kompanija) vo ovoj razvoen roekt - Teledyne Ryan, no ne pred da Amerikanskata KoV ja izrazi svojata zagrizhenost od istoto, kako i namerata da za reshavanje na ovoj tehnichki problem rabotata mu ja doveri na drug kontraktor. Kako sepak problemite vo ovoj domen bea resheni, beshe na kraj odlucheno da istata dotichna firma ostane del od razvojniot proekt.

Site ovie tehnichki problemi (kako shto e toa chest sluchaj so novite napredni vozdushni borbeni platformi, i voopshto so razvojot na ultra-sovremenite vooruzheni sistemi - nasekade vo svetot, ne samo vo SAD) - bea na vreme postepeno no sigurno resheni i nadminati - no sepak, seto toa i chineshe dopolnitelno....Zatoa na krajot, se toa uslovi da ushte vo toj period....cenata na eden poedinechen primerok na AH-56 "Cheyenne" vekje narasne do vo toa vreme neverojatnata cifra od "astronomski" 2 milioni Amerikanski Dolari po primerok - ili ramno 4 pati od originalno planiranata....

Del 14-ti, "Javnata rasprava"

Na 10-ti April, 1969-ta godina, Glavnata Komanda na Amerikanskata KoV - upati "Javno Pismo" do Lockheed koe beshe objaveno nasekade vo dnevniot pechat, i koe beshe podpishano od Polkovnik Dzozef Aleksandar Marej (Colonel Joseph Alexander Murray) - nejziniot sposoben voeno-logistichki oficer - koj beshe zadolzhen za sproveduvanjeto na dogovorot pomegju nea i korporacijata Lockheed za proektot AH-56 "Cheyenne".

Istoto "Javno Pismo" vo sebe pokraj negoviot potpis na krajot, go sodrzheshe i negovoto odobruvanje od (togash) Brigadniot General (podocna General-Polovnik) Vilijam Bihler Banker (Brigadier-General William Beehler Bunker) - popularno narechen od strana na pripadnicite na Armiskata Avijacija na SAD - "Pa` Bunker" ("Tato Bunker") - legendarniot oficer na Amerikanskata KoV i nejzin visoko sposoben i "vizionerski" voen stareshina - spored mnogumina, chovekot koj zasluzheno mozhe da se nareche kako vistinskiot "tatko" na Armiskata Avijacija na SAD i opshto zemeno, eden od najzasluzhnite voeni stareshini na svetsko nivo shto deneska voenite helikopteri ja uzhivaat svojata uloga vo armiite shirum svetot. Istiot chovek vazheshe za golem "poddrzhuvach" na proektot AH-56 "Cheyenne" i toa istoto, on samiot, i pokraj "rizikot" po negovata respektabilna voena kariera i visok ugled vo vooruzhenite sili - povekje pati i javno go demonstrirashe vo negovite prepirki so negovite kolegi od Amerikanskoto VV i Amerikanskata VM - pred drzhavnite i politichkite instanci na SAD, vo koi isti toj silovito go braneshe ovoj razvoen proekt.

Preku istoto javno upateno pismo, na site im stana jasno - deka pozadi "zavesata" na uspeshniot tehnichki razvoj na programata AH-56 "Cheyenne" - dojde i do prvite silni neslaganja pomegju dvete dogovorni strani - Amerikanskata KoV od edna, i korporacijata Lockheed od druga - i ushte povekje, na site im stana jasno deka toa nesoglasuvanje togash, kje se pretvori vo "zholchna" javna rasprava.

Vo istoto javno pismo, megju mnogu-shto ostanatoto, bea upateni i slednive teshki zborovi:

"So ova, Vie mozhete da smetate deka ste i oficijalno izvesteni deka imate samo 15 rabotni dena po priemot na ova pismo, da demonstrirate vo zadovolitelna pishana forma - deka kako rabotna organizacija ste sposobni da gi ispravite site pogreshki koi ste gi napravile vo dosegashniot razvoj na ovaa programa, i da istite gi terminirate na odgovarachki i zadovolitelen nachin - so shto kje bide postignat zadovoluvachki progres vo istata, a se so cel da se obezbedi kvalitetno i navremeno serisko proizvodstvo na dotichniot model - i toa vo vremenskite ramki koi bea predvideni so nashiot vzaemen dogovor. Edna od ovie demonstracii bi morala da vkluchi vash specifichen detalen plan (dostaven do nas vo pishana forma) - so koj imate namera da gi reshite site voocheni tehnichi problemi, i vo koj kje gi objasnite tehnichkite "lekoviti merki" koi nameravate da gi prevzemete so cel da istite bidat potpolno nadminati."

Do ovoj moment vo razvojnata programa na AH-56 "Cheyenne" - na site im stana jasno deka celokupnata situacija okolu nego - povekje ne e voopshto taka "crno-bela" kako shto site smetaa do togash, i kako shto na site im se chineshe (duri i na negovite najgolemi protivnici)...

Shodno toa, pochnaa da se pojavuvaat pogreshni i netochni informacii vo mediumite, koi po se izgleda imaa za cel da go predstavat ovoj razvoen proekt, i voopshto napredniot vozduhoplov koj toj trebashe da go dade - vo "najlosho mozhno svetlo"...

Amerikanskata KoV objavi javno deka Lockheed kako firma, seriozno "zaostanuva zad svoite cvrsto veteni i dadeni garancii" - shto se odnesuva do performansite na AH-56 "Cheyenne", a istovremeno i obznani deka "stanuva potpolno evidentno deka istiot razvoen problem se soochuva so situacija vo koja negovite tehnichki problemi samo se zgolemuvaat - namesto da se namalat". Istoto pismo podpishano od Polkovnik Marej, i odobreno od Brigadniot General Banker - ja sodrzheshe i celata lista na detalno opishanite tehnichki problemi. Spored listata, AH-56 "Cheyenne" najmnogu "pateshe" od slednava rabota:

- "Pri tekot na sproveduvanjeto na letechkiot dijapazon na vozduhoplovot - se zabelezhuva konstantno prisustvo na kritichna nestabilna rotorska oscilacija od 0.5 P".

0.5P e vibracija koja se javuva ednashka na sekoi dve rotorski revolucii. So drugi zborovi, istiot fenomen e svoevidna "pod-harmonichna" vibracija koja se javuva ednashka na sekoi dve rotacii na glavniot rotor (helikopterskite piloti popularno ja narekuvaat "polovichno P odskoknuvanje"). Vakvite vibracii mozhe da predizvikuvaat opteretuvanje odnosno stres vrz rotorskiot sistem do taa silna mera - da na kraj mozhe da predizvikaat da istiot vo potpolnost se blokira.

Sepak, gledano od deneshna perspektiva koga povekje podatoci ni se dostapni, za volja na vistinata da istata rotorska oscilacija se etiketira so terminot "nestabilna" kako shto toa beshe navedeno vo ova javno pismo - ne beshe vo red, nitu fer. Istata zabeleshka jasno ukazhuvashe deka ova e opasna i divergentna sostojba preku koja se "pominalo lesno" (odnosno vo svoeviden "nonshalanten manir") od strana na Lockheed - a toa e neshto shto ne beshe, nitu e vistina....ova beshe neshto shto beshe od samiot pochetok, od strana na samite struchnjaci na Lockheed - vednash voocheno, jasno identifikuvano i odma se premina od nivna strana kon obemna rabota - da istiot problem vo potpolnost se reshi.

Sekoj helikopterski pilot koj se soochuva so ovakvo "polovichno P odskoknuvanje" - najprvo istoto mora jasno da go identifikuva - odnosno tochno i precizno "voochi", i da potoa ja namali brzinata na vozduhoplovot so shto bi se namalila i silinata na oscilacijata, i so toa na kraj istata i bi prestanala. Oscilacijata sama po sebe vo razvojniot proekt na AH-56 "Cheyenne" beshe rezultat na negoviot (originalno kako beshe proektiran) mal kontrolen zhiro-sistem, koj se pokazha deka ima nedovolna polova inercija za da gi kontrolira roto-perkite pod odredeni situacii. Ovoj problem beshe jasno voochen i vednash identifikuvan, i od strana na Lockheed-oviot inzhenerski tim se premina kon negovo nadminuvanje. Podocna vo razvojnata programa beshe stvoren noviot "Usovrshen Kontrolen Sistem" (ICS - "Improved Control System") - koj celosno go eliminira i so toa i potpolno razreshi.

Amerikanskata KoV prodolzhi so naveduvanjeto na problemite vo ova javno pismo:

"Se zabelezhuvaat i konstantni rotorski 1P i 2P nestabilnosti pri odredeni momenti na "svivanje" na rotorskiot jarbol, kako i odredeni nestabilni proporcii na rotorskite vrtezhi vo minuta - koi najchesto se iskusuvaat pri procedurite za avto-rotirachko prizemjuvanje".

Spored niv, na moshne malite brzini, rotorot pochnuvashe da "zamavnuva" (da vibrira na sekoja edna ili sekoi dve od rotorskite rotacii na glavniot rotor) - so shto spored niv, roto-perkite "ja gubat svojata strukturalna cvrstina i nivniot integritet stanuva po-fleksibilen" (odnosno "poelastichen").

I pokraj ova tvrdenje od strana na Amerikanskata KoV - Glavniot Test-Pilot na razvojnata programa AH-56 "Cheyenne" Major Segner (patem recheno, nejzin iskusen i dolgogodishen istaknat voen oficer i odlikuvan voen-veteran) - podocna vo mnogu navrati decidno kje izjavi i toa javno - deka istiot nemozhe da se seti na nitu eden slichen nastan pri site negovi izveduvanja na testovi vo koi bea upotrebeni proceduri za avto-rotirachko prizemjuvanje.

Javnoto pismo (koe beshe i svoeviden izveshtaj) prodolzhi ponatamu so tvrdenjeto deka:

"Preteranoto ciklichno dejstvo na rotorskata plocha na glavniot rotor - uslovuva da se sozdadat prechki vo rabotata na maliot zaden stranichen rotor pri operacii za opshto prizemjuvanje, kako i pri procedurite za avto-rotirachko prizemjuvanje".

Spored niv, platformata na koja vrz rotorskata plocha beshe postaven rotorskiot jarbol, se pokazhuvashe kako "premnogu elastichna", i spored nivniot zakluchok, seto toa mozheshe da dovede do udari na roto-perkite od glavniot rotor vrz teloto na samiot aero-profil.

Ova tvrdenje, kako i par drugi objaveni vo ova javno pismo upateno do dnevniot pechat - deneska nemozhe so sigurnost da se dokazhe, osobeno zoshto groto od test-pilotite (inaku redum iskusni voeni oficeri na samata Amerikanska KoV) - vednash od start gi negiraat i odbivaat kako celosno netochni, i istite cvrsto i decidno stojat na svojot stav deka istite nikogash i NE se sluchile - i pokraj toa shto nivnata matichna voena sluzhba (chii lojalni oficeri tie bea so decenii) tvrdeshe deka se "konstanten problem" na koj spored istata, "Lockheed kako industriski partner vo razvojniot proekt, ne obrnal dolzhno vnimanie so cel da uspeshno gi reshi". Ova istite - vednash go negiraat i decidno go odbivaat kako tvrdenje....

Tochno e deka AH-56 "Cheyenne" pri SAMO eden test-let dozhivea situacija vo koja edna od roto-perkite na negoviot glaven rotor udri vo teloto na aero-profilot (odnosno na samiot helikopter) - vo uslovi dodeka istiot se prizemjuvashe po uspeshno izvedeniot let, no seto toa beshe togash oceneto kako rezultat na preterano naglaseniot ciklichen moment. Sepak, za da se izbegne situacijata da ova povtorno se javi kako problem, vo AH-56 "Cheyenne" od strana na Lockheed-ovite struchnjaci se vgradi dopolnitelno nov i re-kalibriran sistem za kontrola na rotorskata centrichnost - se so cel da se izbegne sluchuvanjeto na bilo koj slichen incident povtorno. Zgora beshe i objasneto, deka dotichniot incident, ne beshe predizvikan od strana na nekoja tehnichka "mana" na samoto letalo, tuku od pogreshnata (sosema sluchajna i nenamerna) kalibrazha na roto-perkite na glavniot rotor koja beshe izvrshena predhodniot den od strana na zemniot tim za logistichko odrzhuvanje.

Shto se odnesuva do tvrdenjata za "neispolnuvanjeto" na vetenite letni performansi....AH-56 "Cheyenne" navistina pateshe od problemot na svojot pregolem chelen otpor, koj navistina gi namaluvashe nekoi od negovite specifikaciski predvideni performansi. Se pokazha deka onakov kakov shto e vo toj moment, istiot e pretezhok - i seto toa vlijaeshe vrz vetenite performansi i predvidenite specifikacii, i opshto gledano ja namaluvashe negovata predvidena manevrabilnost...Za da se ova uspeshno se reshi se premina kon golemi konstrukciski izmeni koi uslovija da vo legurite na negoviot aero-profil, se upotrebat golem del na "kompozitni" materijali (koi povtorno ne bea so "ne-metalno" poteklo - bar onakvi kakvi deneska gi poznavame) - shto na kraj rezultirashe i so znachitelno negovo "olesnuvanje" i formiranje na dijapazon vo koj leka-poleka no sigurno bea postignati negovite predvideni i posakuvani performansi (i opshto gledano - kako generalnite, taka i manevrabilni karakteristiki)...A seto toa uspeshno se izvede da toj pritoa, ne izgubi ni najmal procent od svojot mokjen strukturalen integritet i visoka oklopna zashtita....

Istiot vozduhoplov pateshe i od tehnichki problemi povrzani so takanarecheniot "pogonski redosled" - imeno, se voochuvashe problem vo simultanoto operiranje na sistemot na transmisija vo odnos na rabotata na glavniot rotor, a seto toa navistina go praveshe istiot vozduhoplov "podlozhen" na zgolemeni vibracii (iako opshto zemeno - istite bea so mal intenzitet - voobichaenite 4P i 8P vibracii koi se povrzani so rotacijata na sekoj 4-ro kraten glaven rotorski sistem - so shto se uslovuva i nestabilnost pri operiranjeto so nishanskite sistemi).

Megjutoa, ona shto e bitno i zaradi vistinata redno da se spomene - e deka sprotivno od tvrdenjeto na Amerikanskata KoV - Lockheed voopshto ne "ja svrte svojata glava" od site ovie tehnichki problemi i poteshkoti - sosema sprotivno, i toa mozhe da im posluzhi na chest, istite preminaa kon detalno redizajniranje i obemna tehnichka rabota so cel da istite voocheni problemi vo celost se reshat - shto na kraj i navistina beshe postignato....da se tvrdi deneska sprotivnoto, ne samo shto ne bi bilo vistina - tuku istoto tvrdenje i ne bi bilo fer, i bi predstavuvalo obichna i apsolutno notorna - laga...

Prodolzhuvame so Del 15-ti, "Pomestuvanja vo planiraniot raspored"...

Број на мислења : 503

Del 15-ti, "Pomestuvanja vo planiraniot raspored"

Lockheed - od svoja strana, vo svojot isto javen odgovor po ovie obvinuvanja, navede deka i samata kako firma - e potpolno svesna deka vo razvojniot proekt za sozdavanje na AH-56 "Cheyenne" se zabelezhuvaat pogolem broj na tehnichki problemi - no istite ostanaa decidni na tvrdenjeto deka toa e sosema razbirliva situacija bidejkji vo rechisi site novi voeni razvojni programi koga se sozdava eden novo-generaciski napreden borben sistem - toa e sosema voobichaena rabota....Spored niv, vo istiot niven javen odgovor - beshe i navedeno deka istite go razbiraat "Javnoto pismo" upateno od strana na Amerikanskata KoV - kako svoevidna "standardna procedura za izvestuvanje"...

Za da se reshat nekoi od dinamichkite problemi projaveni vo razvojnata programa, Lockheed-oviot inzhenjerski tim predlozhi da rotorskiot jarbol na glavniot rotor - se izdigne za dopolnitelni 6 incha (15 cm) - iako istite navedoa deka se "potpolno svesni deka toa ne e optimalno reshenie" - bidejkji opshto zemeno, istata rabota kje gi namali upravuvachktie kvaliteti na samata mashina. Zatoa i na kraj ova reshenie ne se usvoi tuku se pribegna kon iznajduvanje na novi tehnichki solucii.

Na istiot inzhenjerski tim - kako voopshto i na korporacijata Lockheed - od deneshna gledna perspektiva, navistina mozheme da kazheme deka "mozhe da im posluzhi na chest" - toa, shto istite na kraj navistina postignaa "izmaznuvanje" na odredenite "grbki" koi se projavija vo tehnichkiot del na razvojniot proekt za AH-56 "Cheyenne"....Groto od tehnichkite problemi koi bea projaveni vo ovaa razvojna programa - na krajot na istata - bea navistina vo potpolnost resheni, ili se nagovestuvashe nivnoto celosno koregiranje i reshavanje...

No sepak, za volja na vistinata - seto ova chineshe i dopolnitelno vreme, kako i dopolnitelni finansiski sredstva...zatoa i inicijalniot planiran pochetok na seriskoto proizvodstvo na AH-56 "Cheyenne" - beshe pomesten za mesec Dekjemvri 1969-ta godina, a dojde i do ramno 11-set mesechno odlaganje na negovata prethodno planirana sertifikacija...

Koga se toa nastana - "vo igra" se vkluchija edni sosema poinakvi, i daleku pomokjni "faktori"....Novo-vospostavenata Republikanska drzhavna administracija na novo-izbraniot Amerikanski Pretsedatel (kandidat od Republikanskata Partija na SAD) - Richard Milhaus Nikson (Richard Milhouse Nixon) - stana i povekje od ochigledno deka od "petni zhili" se trudi da vo potpolnost i celosno svoevidno se "distancira" od site obemni voeni narachki i voeni proekti koi bea zapochnati za vreme na prethodnata - Demokratska drzhavna administracija na prethodniot Amerikanski Pretsedatel (kandidat od Demokratskata Partija na SAD) - Lindon Bejns Dzonson (Lyndon Baines Johnson)....

Istata novo-vospostavena drzhavna administracija - dojde na vlast so vetuvanje pred ogorcheniot i krajno revoltiran Amerikanski narod - deka kje gi "distancira SAD" od Vietnamskiot konflikt, odnosno so drugi zborovi - deka kje go povleche direktnoto Amerikansko voeno uchestvo vo ovaa krvava i zhestoka vojna, preku toa shto kje dozvoli svoevidna "Vietnamizacija" na samiot voen konflikt (so drugi zborovi, istata kje "prepushti" da ovaa krvava vojna ja vodat iskluchivo Vietnamcite megju sebe - podednakvo onie "Komunistichkite" na Severot protiv koi se boreshe, kako i onie "Kapitalistichkite" na Jugot koi gi poddrzhuvashe)....Zaradi toa, bea doneseni edna cela niza na novi drzhavno-politichki odluki koi imaa za cel da se odkazhat golemi i obemni prethodno odobreni voeni narachki, kako i da se ukinat edna cela niza na prethodno vospostaveni razvojni voeni proekti - i voopshto da se smeni sistemot na nivnoto voeno i drzhavno-politichko menadziranje...

Vo seta taa po samiov proekt - "nemila" situacija, Amerikanskata KoV - jasno uvide deka prethodno planiranite troshoci na ovaa razvojna programa - vo kontinuitet i "neumolivo" prodolzhuvaat so neprestan rast do (spored togashnite svetski standardi vo ovaa klasa na voeni sistemi) - "astronomski proporcii"...Dopolnitelnite odlozhuvanja vo planiraniot raspored na ovaa programa - samo go "dolevaa masloto" vo "lonecot vo koj taa se krchkashe"....Zatoa i Glavnata Komanda na Amerikanskata KoV, stana svesna deka kje se najde pod zhestok pritisok i teshi kritiki od strana na Drzhavniot Sekretarijat za Odbrana na SAD (U.S. DoD - "United States Department of Defense") - koj zasigurno kje izvrshi golem politichki pritisok vrz nea da istata "nanovo go razgleda proektot i voopshto - potrebata od nego"....

Ona shto megjutoa beshe edna novo-nastanata situacija, e deka vo istata Glavna Komanda na Amerikanskata KoV - se pojavija i prvite "strani" i "glasovi" koi i bea navistina volni da go storat toa istoto (da go "razgledaat i/ili odkazhat" proektov koj naprosto "cicashe" golemi pari) - so shto nekogash "ednoglasnata soglasnost" za potrebata od istiov proekt koja nekogash kohezivno postoeshe vo samite redovi na nejziniot komanden stareshinski vrv - pochna svoevidno da se "topi" i razbiva...

Shodno na se ova, na 19-ti April, 1969-ta godina - "del" od prvata proizvodna partija (375 primeroci) koja beshe i oficijalno porachana - beshe i zvanichno "otkazhan" - vrz baza na "prekrshuvanja na originalniot dogovor" - vo odnos na zagarantiranite performansi na samoto letalo, kako i vremenskiot raspored na negoviot razvoen proekt.

Seto toa uslovi da Lockheed - pretrpi silna finansiska zaguba od ramno 900 Milioni Amerikanski Dolari. Sepak, shto se odnesuvashe do site zainteresirani strani, "vinata" za ova lezheshe iskluchivo vo sega vekje politichki totalno "diskreditiranata" obemna programa za voeni narachki koja ja vospostavi prethodnata ("Demokratska") administracija na Drzhavniot Sekretarijat na SAD - vodena togash od nejziniot Drzhaven Sekretar za Odbrana na SAD (Demokratot) D-r. Robert Strejndz Mek-Namara (Robert Strange McNamara)...Amerikanskata KoV, slichno kako i Amerikanskoto VV i Amerikanskata VM - silovito se potrudi da "vo ochite" na svoite novi politichki vodachi (od novata administracija) - istata i nabrzina da svoevidno se "distancira" od celokupnata prethodna politika na voeni narachki sproveduvana od strana na prethodnata drzhavna administracija...

Spored istata prethodno vospostavena programa na voeni narachki koja svoevremeno beshe usvoena tokmu po predlog na D-r. Mek-Namara (koj toj i samiot so svojot ekspertski tim i ja izgotvija zdruzheno) - se predviduvashe deka "celokupnite finansiski troshoci mora da se utvrdat pred zapochnuvanjeto na bilo koja voeno-razvojna programa, i tie istite mora vo celost da gi opfakjaat site nejzini razvojni etapi - od inicijalnite planiranja, pa se do pochetokot na seriskoto proizvodstvo", i opshto gledano, pred da samite voeni rodovi izvrshat takanarechena "zavrshna odluka" ili pak da vo celost gi sprovedat svoite chisto "voeni" testiranja na odredeniot prototip.

Vakviot tip na "totalen finansiski paket" - onakov kakov shto beshe koncepiran - NE dozvoluvashe povtorno pregovaranje na inicijalno dogovorenata cena, pa duri i vo sluchaj da vo samiot razvoj na odreden proekt, jasno se uvidi deka negovite razvojni troshoci koi prethodno bile dogovoreni ne se dovolni za negov uspeshen zavrshetok, i deka vistinskite troshoci - se daleku povisoki od inicijalno isplaniranite i dogovorenite.

Bidejkji vo toj konfuzen voen period, ovakvata politika dovede do chesti situacii da inicijalno planiranite troshoci se pokazhat kako premali vo odnos na onie koi navistina bea potrebni za uspeshno dovrshuvanje na razvojnite proekti - Vooruzhenite Sili na SAD vo toj period se soochija so povekje svoevidni "finansiski katastrofi" - kako shto bea na primer, proektot za razvivanje na C-5 "Galaxy" ("strateshkiot" odnosno teshkiot voeno-transporten avion), potoa proektot za razvoj na F-111 "Aardvark" (koj vo svojot inicijalen stadium se soochi so vistinska "propast" - prvo beshe planiran kako tezhok lovec-presretnuvach, pa odkoga toa se pokazha kako celosen promashaj, se premina kon negovo koncepiranje kako "paluben" odnosno mornarichki taktichki bombarder koj bi se upotrebuval od nosachite na avioni, no kako isto i ova se pokazha kako totalna "utka" - na kraj se odluchi da sepak istiot bide sozdaden kako udarno-napaden borben avion - a za da istoto uspeshno se realizira, vo toa vreme se potroshi edna nevidena para na razvoj na adekvatnite avionichki i elektronski sistemi za nego koi uspeshno kje mu ja ovozmozhat taa uloga), ili pak proektot za razvoj na AGM-69 "SRAM" proektilot (proektilot vozduh-zemja so sreden dostrel koj mozheshe da se opremi so nuklearna boeva glava i trebashe da bide nosen od strana na strateshkite bombarderi B-52G - a chij razvoj se odolgovleche na duri 9 godini i chineshe strahovito mnogu).

Za da Amerikanskata KoV - ne dozvoli slichna "finansiska katastrofa" vo nejzinite redovi - kako shto toa bea ovie spomenative proekti (i mnogu drugi - nim slichni) vo ostanatite sluzhbi na Vooruzhenite Sili na SAD - istata beshe krajno predpazliva i voopshto moshne "nevolna" da ushte od samiot pochetok podpishe vakov tip na dogovor so Lockheed - bar shtom stanuva zbor za razvojnata programa na AH-56 "Cheyenne"...Tie vo toa vreme bea povekje skloni kon toa da se potpishe svoeviden "inicijalen pred-dogovor" vo koj so posebni klauzulu kje se "odvojat" finansiskite troshoci vo razvojnata faza na proektot, ili pak istite kje bidat opfateni vo svoeviden "dopolnitelen pred-dogovor" koj kje go "pokiva" iskluchivo ovoj razvoen segment - so shto, bi se dozvolil odreden vremenski period koj bi bil ostaven odnosno "trgnat na strana" - za sluchaj da vo samata razvojna faza se projavat tehnichki problemi chie uspeshno reshavanje tokmu kje pobaruva dopolnitelen vremenski interval (a shto tokmu istoto se sluchi i vo razvojniot proekt na AH-56 "Cheyenne").

Bilo kako bilo, sega, vo novo-nastanatata situacija na "novoto politichko opkruzhuvanje" - istata Amerikanska KoV (i osobeno nejzinata Glavna Komanda) - beshe soochena so faktot deka mora da izbere pomegju "davanje na generalna dozvola" za pochetok na seriskoto proizvodstvo na ona shto vo nejzinite ochi vo toj stadium na razvojnata faza seushte ne beshe "standardno kompletiran i seriski prifatliv borben voen vozduhoplov" - ili pak istata da se odluchi da potpolno go otkazhe negoviot razvoen proekt....Kako shto kje se pokazhe podocna - Amerikanskata KoV na krajot....se odluchi za vtorata opcija...

Del 16-ti, "Vreme e za naplata"

Do toj stadium na negoviot razvoj, proektot za sodzavanje na AH-56 "Cheyenne" chineshe odprilika 90 Milioni Amerikanski Dolari....Deneska, sporedbeno so novite sovremeni voeno-razvojni proekti na slichen tip na voena mashina - istata cifra mozhebi deluva navistina "smeshna" ili "zanemarliva" - no vo toa vreme, ova beshe edna enormna suma koja prethodno beshe nechuena i nevidena vo razvoen proekt za sozdavanje na eden voen helikopter - bilo kade vo svetot....Bidejki Amerikanskata KoV vo svoeto odkazhuvanje na del od kvotata na prethodno porachanite prvi 375 seriski primeroci - navede deka istoto e napraveno zaradi "prekrshuvanja na originalniot dogovor" - istata po avtomatizam pobara od Lockheed - da i bidat i vednash vrateni i ramno 54 Milioni Amerikanski Dolari - koi spored nejzinoto mislenje bile nejzina investicija vo dotogashniot del od ovaa razvojna programa, i koi sprema nea samata - i pripagjaat iskluchivo na nejze (vrz baza deka istite bile uplateni za celata prva proizvodna transha od 375 primeroci - koja togash vekje beshe oficijalno namalena)....

General-Polkovnik Bets (istiot onoj visok stareshina na Amerikanskata KoV - koj beshe prisuten na ceremonijata na oficjalnata prezentacija, odnosno predstavuvanjeto na AH-56 "Cheyenne" pred voenite instanci) - javno navede pritoa deka (citiram):

"I dvete strani - i glavnata Komanda na Amerikanskata KoV, i Lockheed korporacijata - bea vsushnost premnogu optimistichni vo svoite ochekuvanja deka golemite tehnichki problemi povrzani so razvojot na slozheniot rotorski sistem i na krutiot rotorski tip - mozhat na vreme da bidat uspeshno razresheni i nadminati."

Lockheed vednash razbirlivo vlozhi protest (vo vid na svoevidna "zhalba") po ovaa odluka na Glavnata Komanda na Amerikanskta KoV - no istata, vo potpolnost go odbi ovoj protest naglasuvajkji pritoa deka sepak, Lockheed nema za shto da se "grizhi" - bidejkji proizvodstvoto na "glavnicata" od sevkupnata porachana (shodno podpishaniot "inicijalen pred-dogovor") prva proizvodna transha - seushte "e na sila", i shodno toa, razvojnata programa i oficijalno - seushte prodolzhuva...

Seto ova na odreden nachin samo ja prodolzhi "infuzijata" na razvojniot proekt na AH-56 "Cheyenne" - koj vekje se naogjashe vo svoevidnata "bolnichka postela"....

Prodolzhuvame vo Del 17-ti, "Kontraverzen izveshtaj"....

Број на мислења : 6107

Deep bow!

» Lockheed C-130 и неговите варијанти